Katalog

28 ARALIK 1997. SAYI 614 önemlı nokta şu kı; Türkiye'de yapılan Ermenı edebiyatı oldukça zengin. Doğu Ermenicesinin kültür merkezi vaktiyle Tiflis'ti, bugün Erivan'dır. Batı Ermenicesinin kültür şehri de Istanbul olmuştur. Batı f^rmenı edebiyatının en büyük simalan hem Anadolu toprakları üzerinde hem de Trakya'da çahşmakla beraber bunların kültürel merkezi Istanbul'dur. Bütün eserlerini burada vermişlerdir. Istanbul'da Batı Ermenicesi dediğimizdil enyüksekmertebesıneçıkmıştır. Bucevabı Ermenice'ninyetersizliği. yınlıyoruz, bu kadar yazı yazıyoBen eminim, Ermenice öğrenmeruz buna rağmen bu kadarını tahnin ve Ermenice yazmanın zorlumin etmiyorlar. Kiliselerimizdeğuaşılabilirse, pek çok gencimiz ki hayatı, edebiyatımızı, basınıErmeni edebiyatına katkıda bulumızı, tiyatromuzu gördükleri zanabilecek. Türkçc yazarak Türk man Türkiyc'de bütün bunlann edebiyatına katkıda bulunan yayapılabıldiğıni hayretle karşılızarlar var. Ve tahmin edıyorum yorlar. Kiliseler, okullar, kültür eğer dil zorluğu olmasaydı, aynı dernekleri ve hastaneler... Bütün katkıyı belki de daha fazlasını Erburalarda sosyal etkinliklerin yameni edebiyatına getirebileceknı sıra kültürel faaliyetlerde yapılerdi. Çünkü çok önemli noktayı lıyor. Otuz kiliscmiz var ve bu kiişaretlemek istiyorum; Bugün lısclerde herhaftaayin yapan yeTürkçe yazan çok dcğerli yazardi sekiz tane iyi düzeyde koro, lar var ve Türkçe çıkan yayınlaro ınancı sanatla ortaya koyuyor. kadar çok ki, insan böy le bir okBütün bunlan toplarsak diyebiliyanusta kaybolabılir. Söylemek nz ki hakikaten Türkiye'de Ermeistediğini de söyleyemez ve halka ni cemaatinin örnek bir yaşantısı ulaşması imkansızbirhal alır. Ervar." meni edebiyatı daha küçük bir Tavan ve bir Itedlye... topluluk ve yazara ve yazıya ıhtıGeçtiğimiz aylarda Telos Yayaç var. Demek kı burada ikısını yınlan'ndan çıkan "Tavan" adlı birbıriy le buluşturmak çok daha roman Türkiye'de yaşayan Ermekolay. Eğer sizin söyleyeceginiz nilerin genel yaşamından kesitler birşey varsa, Türkçe söylediğisundu. Bunun yanı sıra, Ermeni nizde bu kaybolabilir. Ama Ertoplumunun, zaman zaman mamenice söylediğinizde kaybolruz kaldığı "göç" olgusunu da işmayacak, yerini bulacaktır. Çünledi. Romanın kahramanı ailcsikü küçük bir zümreye hitap edıne hediye almak için dükkânınyorsunuz ve o zümre sızi anyor, dan çıkar. Bastığı muz kabuğu sıze ıhtıyacı var. Bu bakımdan dıbütün hayatını değiştırir. Hediye yorum ki; genç kuşaklanmızeğer alamaz ama geçirdiği kaza yaşaErmenice yazmanın ve okumamınıngeriyekalankısmını felçli nın zorluğunu aşabilmiş olsalardı olarak geçirmesini "hediye" eder. ve Ermeni edebiyatına da bir katArtık yaşamla tek bağı hastane kı getirmek isteselerdi çok büyük Ermeni edebiyatçılar, (soldan sağa) Agop Dilaçar, Hagop Mıntzuci, Zahrat, Onnik Fıçıctyan ve A. Cümbüşyan. odasındaki tavandır. Hareketsiz nctıcelcralınabilırdi.Fakatbızim kalan bedeniyle, etrafında gelışen olayları gazetenin geçliğimiz günlerde 14 bin 970'i genç kuşağımızda Ermeni edebiyatını zenvuran sayısı ve bütün bunlan içine alan Istan gözlerinı ayırmadıği tavanda işlemeye başgınleştırecekhamurugörebiliyorum. Herne lar: bul... Yanısıra, tstanburdakicemaatyaşankadar bir dilı öğrenmek kolay değilsede im"Çok şükür, ağzından kaçırdığm sözcütısı... Dünya genelınde hemen hemcn gıtmekansız da değil Edebiyat her şeyden önce ğünbeni öldürdüğünü kavrayacak kadaroldiği ülke kalmadı. Oralarda yaşamanın güzel dildir. O dilin tanıtımı ve dilin en mükemmel gun değilsin; senin anıacın salt yeni öğrendiolacağını düşündü. Fakat tstanbul başağnsı şekitdeokuyuculara iletilmesidir. Ve bugün ğin birkaç Ingilizce kelimey i masum samiveren bir şehir olmasına rağmen vazgeçiltstanbuFdaki Ermeni edebiyatımızdabirgemiyetinleb^nabildirmekti.Goodmorning nleme varsa bunun tek sebebiyazarınolma meziydi:. Rupik. Annen haklı, bir gün bu kelimelen "Bugün hem Ermenıstan'dan hem de dıasyışı değıl dilin zorluğudur." gcrçekten çok kullanacaksın. Birkaç ay, birporanın dığer memleketlennden Türkiye'ye Elli yıl bu yoğun tempoda göz açıp kapakaç yıl sonra bambaşka bir dünyaya ait olayana kadar gelip geçti. Geçen yılların tanık gelip de Ermeni cemaatinin yaşantısını göcaksın. O büyük kentte Anadolu kökenli •" lanysa yenilikçi kişiliğine eşlik eden bedeni, renler hayret ediyorlar. Bu kadar gazete ya Rober Haddeciyan gençlîk yıUannda... gün Batı Ermenicesi en mükemmel dillerden bırisıdir. lnanıyorum kı Ermeni edebiyatı yabancı dillere tercüme edilip tanıtımlan yapıldıkça bu edebiyatın da yaşamaya ve tanınmayalayıkbiredcbiyatolduğunu bütün dünyaedebiyatçılanvcedebıyatseverlergöreceklerdır." Yakınlaşan halklar... Edebıyat hangı dılde yapılırsa yapılsın, hüznün, sevıncın ve ağlamanın ortak dili... Asırlardır birlikte yaşayan insanların farklıhklarınınolabilcccğidüşünccsinin kafalardansihnmcsııçınyapılması gereken; Türkiye'de yapılan zengin Ermeni Edebiyatını önce kendi içinde açmak, daha sonra dığer topluluklann tanımasını sağlamak. Haddeciyan, Ermenı edebiyatının Türkçe'ye çevrilmesini bu aşamada faydal ı bir başlangıç olarak gördü: "öncelikleetnikyönüylcelealacak olursak, Türk okurlan bunlan okudukça, Türk ve lirmeni halklar arasında öyle büyük farklılıkların olmadığını; aksine çok büyük yakınlıklann olduğunu görecekler. Edebi bakımdan ele alacak olursak; edebiyatçılann karşılıklı birbirlerinin eserlerini okuyarak bırbirlerini daha iyi tanımalannı sağlayacaktır. 1915 'ten sonra yazarlanmızda bir eksilme oldu. Cumhuriyetin kurulmasıy la yeni yazarlar ortaya çıktı ve bunlar çok sağlıklı edebiyat yapmayabaşladılar. Yakın arkadaş.larımdan isim vermek gerekirse; Zahrat, Zare, Hırakuni, Antan Özcr, Vart Şigayer,OnnikFıçıcıyan... Pekçoğu bizden önce yenı bıredebı cereyan yaratmak isteyen bazı arkadaşlarımızın devamı oldu. Cumhuriyet devrinde biziın y üzümü/ü ak çıkaracak çok gÜ7el bir edebiyat hareketi gerçekleşti. Bugünküdavamızsa; Neden genç yazarlar çıkmıyor, neden yenilenemiyoruz? Bence esas sorun bu. Ve bu sorunun da bir tek Rober Haddeciyan (ayakta, sol başta) ve arkadaşlan Mazhar Osman 'm psikiyatri dersinden sonra...