Katalog

CUMHURİYEI DERGt oğlu Tony kurmuş. Yazar olan kızı Bridget yakınlarda oturuyor, ama belindeki bir sorun Joan'undışarıyaçıkmasınapekizinvermiyor. Öteyandan,bilgisayardünyasındafiziksel özürlerin önemi yok. Kcndi deyişiyle bilgisayar ona "örgü, tığ işi, yemck pişirme ve yorgan dikme pcşinde olmayan" ama her iki tarafın da hoşlanacağı konularda gece boy u sohbetedebileceğininelerletanışmaolanağını sunuyor. Internet sayesinde, olup olacağı şehiriçi telefon ücretlerine denk bir ücret karşılığı, dünyanın dört biryanındaki kendileri gibi insanlarlatanışmaolanağıbuluyorlar. Novelene'in Joan'dan başk?, bir zamanlar(Amerikan Uzay Üssü) NASA'da çalışmış, Florida'da yaşayan bir ekran arkadaşı daha var. Bunun dışında dünyanın dört bir yanında, Novelene'in bir başka ilgi konusu olan Incil öğretilerini tartıştığı pek çok elektronik mektup arkadaşının olduğunu da hatırlatmah. Joan ise, Novelene'den başka, Nevada, CarsonCity'de yaşayan,yakınlarda bypass ameliyatı geçirmiş 73 yaşındaki Evlyn'le, Canada'daoturan ve Joan'un Wyndham'in romanlarına olan düşkünlüğünü paylaşan bir bey ile de mektuplaşıyor. Aynca lskoçya'da ve Avustralya'da hiç karşılaşmadığı başka arkadaşları da var. Joan gençlcrin de çok iyi ekran arkadaşı olduklarını savunuyor. Örneğin,Ohio'lugenç bir hanım,tıpkı uzaklarda yaşayan bir kapı komşusu gibi, arasıra görsel kapıyı aralayıp Joan' un hatırını soruyor. Sibernetlk Intikam... I Staffordshire'den Joan Duggan 81 yaşında. Romatizmadanyumuklaşmış elleri "fare"yiponıa taşı gihi kavrtyor... Gümüş saçlı sörfçüler kışıkaçırışımınmacerasınıkibarkibardinliyorlar. ()y sa ne Joan, ne dc Novelene herkcsin bildiği'yaşlıkadın'tanımınapekdeuymuyorlar. Evet, her ikisi de yaşlılıklannı ele veren bir görünüme sahipler, ama evlerinin başka bir bölümündcki başka bir şeyi göstermek için sabırsızlanıyorlar. Joan, Staffordshire'da tarlalarabakanaydınlıkyedekyatakodasına sokuyor bizi, birkaç düğmeye basıyor ve ardından tuşların başına oturuyor. Romatizmadan yamuk yumuk olmuş elleri 'fare'yi ponza taşı gibi kavrıyor. Önündcki L1400 üatevvaybilgisayannınekranıaydınlanıyor, modem homurdanıyor, gurulduyor, bipliyor ve birkaç saniye sonra artik o, yaşlı Joan Duguuandeğil,jomaryd(tfjdial.ipex.comadresli,lntcrnetmüdavimibirsibernine. Uzaklarda, Alabama'daaynı şekilde Novelene de bilgisayannın başına oturmuş, büyükbirkeyiflegelişmişWindows95'iileoynuyor. Güzelim arka bahçesindeki ceviz ağaçlan,sincapları,kuşevlerionuhiçmihiç ilgilendirmiyor. Parmaklarıtuşlarüzerinde gcziniyor ve Novelene freeman@hiwaay.net adresiyle ikinci kişiliğine geçiş yapıyor. Staffordshire'daki ekran arkadaşı ile yeniden doğuş, edebiyat, uzay yolculuklan, Star Trek (Uzay Yolculuğu filmi) gibi sevdikleri konular üzcrine bir sohbete koyuluyor. Birkaç saniye içinde Novelene'in ekranında sessiz bir mesaj boy gösteriyor. Joan'dan geliyor: "Yeniden merhaba Novelene. Şu anda Ingiltere'de saat dokuz, bu hcsaba göre Alabama'da öğleden sonra olması gerek, mesaj ımı yatmadan önce alabileceksin demektir..." Joan bir süre sağl ık sorunlanndan söz ediyor, sonra da Net'te sörf yaparken rastladığı, Novelene'inde ilgileneceğinidüşündüğü bazı web köşelerinden söz ediyor. J oan Duggan 81 yaşinda,Midlands'da modern bir apartman dairesinde yaşıyor. Yaşli amabağımsizbirhanımdan beklenecek, dengeli bir yaşamı var. Evine girdiğinizde, hafifçe cskimiş koltuklar,üzerindeçay fincanlannındurduğusehpadikkatiniziçekiyor. Fincanlarabirtabak içinde yelpazc biçiminde düzenlenmiş bisküvilerle, 10 yaşınm üzerindeki kimscnin yemcyeceği, pembc rcnkli gofretler eşlik ediyor. Buradan (I ngiltere 'den) dört bin beş y üz mil uzakta, Alaska'nın kuzeyinde, 72 yaşındaki Novelene Frcenıan'in bungalovundada ay nı şeyler yineleniyor.' Hepiniz hoşgeldiniz'lcr, sehpanın üzcnnde kahveler, tabakta nefis ev y apması bisküvi lcr, bir başka tabakta canh renkleriy le bütün diğer şeyler gibi el sürülmemiş fondanlar. Herikikadındaklasikbüyükannetanımına tıpı tıpına uyuyorlar. üümüş renkli, yapağıya dönmüş saçları, şalvarımsı pantolonlarıyla, eski günlcrc oranla daha kırılgan olsalar da pekala ıdarc ediyorlar işte. Hcr ikisi de bütün büyükannclerden beklenecek şekilde benim Joan' a gıderken M6 otoyolunda yaşadığim trafik ve sis keşmekeşini, Novelene'c giderken I luntsville'e giren 231 numaralı çı Tığ va tül perdeden sonra... Joan ve Novelene, bir zamanlartül perdelerle ilgilenmesi daha normal karşılanan, şimdilerdeisebilgısayarağından başka bir şey düşünmeyen ve sayılan gitgide artan yaşlılargrubununikiörneği.Bilişimağının hızh teknolojisinde çok ağır yol alıyorlar, ama hepsinin de çizgisi aynı: Çoğu, Joan ve Novelene gibi belki de yaşamları boyunca birbirleri ile hiç yüzy üze gelmeyceekler, birbirlerininneyebenzediğinihiçbilmeyecekler, ama ınternet kanalı ile gerçek ve sağlam birdostlukkuracaklar. "lnternet'i çok seviyorum. Yaşamımı bütünüyledeğiştirdi"diyorJoan. Bilgisayannı Cieçenlerde bu hanım yaşamakta olduğu tipik 9()'lı yıllar krizini Joan'a anlatıp içini döktüğünde bu dostluk tam anlamıyla sibernetik çağına yaraşır bir şekilde biçim değiştirmiş: "Kocası Netkanalıylatanıştığı, Florida'da yaşayan bir kadınla birlikte olmak için bizimkini bırakmış. Benden o kadının kızına biremail göndermemi istedi. Amabenpek karışmak istemcdim, neme lazım. O da bir daha sözünü etmedi." Internet'inköşebaşlarınıtutanlann, Internet' e sızan büyükanneleri hoşgörüy le karşıladıklarını düşünmek hayal. Gerçekte lnternet'e ilişkin ne varsa, büyükannelerin alanı dışında olmakla kalmayıp, 19 yaşının üzerindekiler için bir anlamda nercdeyse mide bulandırıcı. Dünyaçapındakibilgisayarağıkendisini bir gençlik olgusu olarak sunuyor. Internet'indilibilinçli bir şekilde hafifbirsokak diline dönüştürülmüş. Her şey "cool", herkes "wired". lnternet'in kendine özgü, içe dönük,klişelerdenoluşmuş,saldırgan,hızlı ve erkeksi bir di li var. I nternet' in gençlcri diğer NetKafah'larla tanışma,birbiriy leçıkmak, birbirini ekmek vc birbirlerine küfiiretmekamacıylaNet'teSörfcçıkıyorlar. Böylesinc yoğun bir kültürcl gerilemenin olduğu bu ortamda Darby'lerin, Joan'lann yeralması hiç akla gelmeyecek bir olgu. Yine de, toplumun üşengeç öğrencilerinin dışında, hangi grup evinden dışarıya adım atmaksızın, ucuz bir şekilde eğlenme, insanlarla tanışma ve zihinsel olarakcanlı kalma peşinde dersiniz? Saatler boyu telefonda konuşmak yerine, ekranda, düzgiin bir dille, email kanalıyla birbiriyle say falar boyu yazışabi lecek olan da, her zaman meşgul, çalışan gençler grubu değil, yine bu eğitimli, konuşmayı, yazmay ı bilen yaşhlar. Öyle bile olsa, Internet'te topluluk oluşturmaya başlayan bu yaşlı insanlarla karşılaşmak, kilisede buluşup, vişne likörü içcn 18'lerindekigençlerlekarşılaşmakkadargarip bir olgu. Siberihtiyarlar, Internet'te sörf yapmıyor, zarif ve ağır bir tcmpoyla yüzüyor. llişkilereyıldırımhızıylabirgiripbirçıkmak yerine, Joan vc Novelene örneğinde olduğu