Katalog

2 HAZİRAN 1996. SAYI 532 yapılıp, temcl atma zamanına varılıyor; 24 Kasım 1986'dascssizsedasız,"gözebatmadan" Gökova'nın kalbine bir hançer gibi saplanacak 300 metrelik bacanın temeline ilk harç konuluyordu. Durumciddiydi. Çevre örgütlerieylemlcriniyükseltmekararıalıyor,eldengelenyapılıyorduamabaca hcrgeçen gün yükseliyordu. Bir kez.Turgut Özal hcrşeyekefildi. Santral bölgesineseferlerdüzenliyorgazetccileri ve kamuoyunu "inandırmaya" çalışıyordu: "Ben garanti vcriyorum. Dışarıdan duman bile görünmcyecck. Hava açıksa duman gelir geçer. Yağmur yağarsa dcnize döküliir. Bir şey olmaz. Olmazsa görünümü bozmamak için bacayı yeşile boyarız..." Kirliliklcilgiliincelemcnintamolarak yapılıp yapılmadığınısoran bir gazeteciyi hemenpaylayıveriyorduÖzal: "Yapılmasa konuşmayız, yapıldı ki konuşuyoruz..." Oysaaynıgünlerdeeski çevre müsteşarlarından Refet Erim, Özal'la aynı görüşleri paylaşmıyordu: "Buradadoğru dürüst meteorolojik incelemebilcyapılmadı. Biryılboyuncarüzgar ölçümüyapılmalıydı. Santralin yapıldığı yer dağ. Duman hcpdenizcdoğrugidecek. Evct bacanın altındayoğun duman olmaz amagcniş alanlar için tehlikeli olur. Santral 4050 kilometreçapındabiralanıkötübiçimdeetkiler; Gökova'da turizmi dc tarımı da öldiiriir. Ankara'dakininüçmislikirliliğenedcn olur." Inşaat hızla sürüyor, çevrccilcr santral tamamlansa bile çalıştırmayacaklarını belirtip.hcryoludeneyeceklerinisöylüyorlardı. 1991 'de inşaat tamamlandı. Santralyılda 15 bin 400 ton kömiir tiikctccck, çevreyi yok edecek ama olsun clcktrık üretccekti. GOKOVAINCILERI 9 Turgut Özal: Istemeyen orada oturmasın • Zeynep özalffurgut üzal'ın kızı): Gökova'yı çok seviyorum. Bu karara çok şaşırdım. • Süleyman Demirel: Gökova'ya santral kurmak cinayet. 9 Cemal Büyükbaş (Enerji eski bakanlarından): Turistik bir santral yapacağım mabed gibi olacak. • Safa Giray (Bayındırlık ve Iskan eski bakanlarından): On yat için santralden vazgeçmeyiz. 9 Jacques Cousteau (Araştırmacı): Gökova'nın seçilmesi son derece talihsiz bir karar. Giderek ölü bir deniz halıne gelmekte olan Akdeniz'den geriye kalan Gökova körfezinın korunması, bir insanlık görevidır. 9 Mükerrem Taşçıoğlu (Turizm eski bakanlarından): Turistten çok, enerjiye ihtiyacımız var. 9 Ersin Faralyalı(Enerji eski bakanlarından): Bakın her taraf yemyeşil. 9 Rıza Akçalı(Çevre eski bakanlarından): Santral çalıştırılmayacak. 9 Doğancan Akyürek(Çevre eski bakanlarından): Yer seçimi yanlış. Burası eğlence yeri olsun. 9 Celal Ertug(Yeşıller Partisi eski Genel Başkanı): Orası utanç müzesi haline getirilsin. 9 Süleyman Gezer(Türkevleri köyünden . bir yurttaş): O zamanlar yeşiller falan yoktu. Biz kendi başımıza elimizden gelenı yaptık, yetmedi. 9 Mesut Yılmaz(Başbakan): Şimdi çevreyi mevreyı bir kenara bırakıp... 9 S.O.S Akdeniz Bürosu: Ayıp... 9 Mustafa Taşar(Çevre Bakanı): Devlet çevre kirlıliğinin müsebbıbi olamaz. 9 Saynur Gelendost: Onüç yıldır bu masalları çok dinledık.^ lar Bakanı Ersin Faralyalı santralin taşınacağını söylüyor, Çevre Bakanı Doğancan Akyürek son noktayı koyuyordu: "Yer seçimi son derece yanlış. Bubölgede 13 yıllık hem de çok düşük kaliteli kömür var. Oysatermik santral kurulacak bölgelerde 3035 yıllık rezervgerekiyormuş. Çevre Bakanlığıdaburayahiçbirolumluraporvermemiş. Çevresel Etki Değerlendirmesi raporu haztrlanmadan inşaat başladığından santral kaçak yapı durumunda." Her şey güzel hoştu da, santral bitmişti. Teslim alınmadan önce denenmcsi gerekiyordu. 1993'te yine sessiz sedasız ünitelerin deneme üretimine başlanıyordu. Mavi yolculukta olanlar bir sabah hiç ummadıklan bir yerden kara dumanlar gördüklerinde şoke oldular. Dumanlar hiç kesilmiyor, deneme üretimiadıaltında Kemerköy devreye sokuluyordu. • . •• DERGIDEN Merhaba, Yazla birlikte size kıyüanmızdan sözedelim dedik. Mavisini, yeşilini, kömür karasma buladığımız Gökova 'ya uzandık. Izmir Bürosu 'ndan arkadaşımız Ümit Otan, Gökova skandalını en basından hugüne yazdı. Bütün masalları bir bir anlatlı. Acaba Gökova 'ya termik santral kurma fıkrini Türkiye 'nin düşmanları mı aktl etmisti demekten kendimizi alamadık. Neyazık ki ne bizim bildiklerimiz arasmda ne de Ümit 'in yazdığı satırlarda bövle bir şev yer almıyor. Zaten insanı en çok da bu şasırtıyor. En önemli somnlarımızda hep benzer bir gerçekle yüzyüze kalıyoruz. Kötülüklerin çoğunu, dışardan yabancı bir düşmana gerek kalmaksızın kendimizyapıyoruz. Geldi, geliyor dedigimiz "Habit Aga " da yarın burada. Murat Ural 'ın sürpriz söyleşisini çok seveceksiniz. Neyazık ki Habitat IIyetkilisi admı açıklamudı. Belki de insan içine çıkaeak yüzü yoktu. Eh bu durumda fotoğnıfını çekmek için ısrar etmek yersiz düsecekti. Dıtnıın böyle olunca biz de arkadaşımız Tan Oral 'a haşvurduk. iste, Habit Aga sayfalarımızın kısa öykiisü. Ama mutlaku sonuna kadar okuyun. Çünkü Murat Ural 'ın Habitat II [ve ilişkin ityrajları en sonda. Habitat 'la ilgili olarak tstanhul da yaşayanlara kolay gelsin diyoruz. Geçen hafta Selma Gu'neri röportajında birhata vardı. "Hosçakal lstunhul" adlı filmin yönetmeninin admı Saıni Güçlü olarak düzeltir öziir dileriz. Bir de Murathan Mımgan röportajında bizden kaynaklanan bir hahı vardı. Güldal Kızıldemir 'in sunusunda yer alan tamirci, herhangi bir tamirci idi. Ama asla aruba tanüıvisi degil! Şimdi böyle bir röportajda tamircinin işi ne diveceksiniz. Merak edenler geçen haftaki dergimize bakabilir. Biz sadece Murathan 'ın arabasmın olmadıgını söylemekle yetinelim... tyi bir hafta sonu dilegiyle... İpek Çahşlar CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZSAHİBİ.BERİNNADİ1BASANVEYAYAN. YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK A.Ş.«GENELYAYINYÖNETMENİ'ORHANERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ' DİNÇ TAYANÇ (SORUMLU), İBRAHİM YILDIZ • YAYIN YÖNETMENİ İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMENAYNURÇOLAK • REKLAM:MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: ÜMİT OTAN KAPAK DESENİ: TAN ORAL Eylemler yükseliyor Çevre örgütlcrı artık bu işe kesin çözüm gerektiğini belirtip harekete geçiyordu. Deneme ürctimi sürdüğü günlerde nc ilginç rastlantıdır ki elektrik kesintileri gündeme geliyor, birileri sanki "karanlıkmı, santral mi"dayatmasıylaabaaltındansopagösteriyordu. Bir zamanlar Özal'ınyaptığınıbukez Enerji veTabii Kaynaklar Bakanı lîrsin Faralyalı yapıyor, 6 Mart 1993 'tc Kemerköy Termik Santrali'ningöğüdclcn bacasınmaltında mahçup biçimde gazetecileri iknaya çalışıyordu: "Rahatsız olan varmı? Bir şey hissediyor musunuz? Bakın her taraf yemyeşil..." Oysaaynı anlarda Yatağanlılarcanlarından bezmiş, sağlıkları tükenmiş, ürünleri yok olmuş; desülf irizasyon ünitesi olmadan yıllarca çalıştırılan termik santralin zehirli dumanlarındaboğulmatchlikcsigcçiriyorlardı. Yataganlılarayaklandığmda artık çok geçti. Yatağan Termik Santrali mecburen devreden çıkarılıyor, bu kcz "devreye" elektrik kesintileri giriyordu. Birde,"tleridc karanlıktakalmamak için Gökova devreye sokulmalı yaklaşımlan" dilden dile dolaşır olmuştu. Ağzını açan tüm yetkililer enerji açığından dem vururlarken, konunun uzmanları tam tersini söylüyordu. Prof. Dr.Tolga Yarmankızgınlığını"Bunlaryahesapbilmiyor, yadadayakyememişler"diyedilegetiriyor, Türkiye'deencrjiyetmezliğinintamter« Demirel de rahatlatıyor En büyiik kcfil Özal, C'umhıırbaşkanı olnıuş, Başbakanlığı Sülcyman Dcmircl dcvralmıştı. DYPCHPkoalisyonukurulurkurulmaz Dcmircl, Gökova'daki Kemerköy Termik Santıali'nintaşınacağınıaçıklıyordu. 1992yılındagerçekleştirilen"RioZirvesi "nekatılan Dcmircl, işıdahada ileriye götürüyor, Gökova'ya santral yapılmasını"cinayet" olarak nitelcndiriyor, yer yerindcn oynuyordu. Aliağa'ya da tcrmik santral kurulmasıyla ilgilitartışmalaraynıdöncmdenoktalandı. AliagalılarGökovalılarclanaldıklanderslerlebüyükkitleeylemlcrineyönelmis.açtıklandavalarıkazanmışvcyörelerindcn termik santrali kovmuşlardı. Demircl'in ardınclan birçok yetkilı "demec"kuyrugunagiriyor,çok"ilginç"yaklaşımlargetiriyorlardı. Aslındayetkililerdeğişiyor,,yöntemdeğişmiyordu. Devlet Bakanı Erman Şahin, santralin Akdeniz Üniversitesi olmasını öneriyor, Enerji vcTabii Kaynak KITAPLI A H V E Beyoğlu'nda sakin bir köşedir. Temiz bir servis eşliğinde okuyabilmek, çalışabilmek ve sohbet edebilmekiçin... (iökova 'nın kurtulmusı için sadece yöre halkı değil, çevreciler de harekete geçti. Yalanlara ve masaUara karşı çıkmanın yoluydu bu... Büyiikparmakkapı Sok. 5/3 Beyoğlu Tel: 243 26 95