Katalog

: HAZİRAN 19%. SAYI 532 15 ARMAĞANLIBULMACA SEDAT YAfrAYAN • 2 Haziran 1908 Macit Gökberk doğdu. Yaptığı çevirıler ve yazdığı yapıtlarla çağdaş Türkiye için felsefenin kapısını açtı. Ona göre "Insanı tekniğin kölesi olmaktan aklı kurtaracaktır. Akıl dünyadaki her türlü olumsuziuğu yenebilecek güçtedir." Bir süre TDK Başkanlığı yaptı. "Degişen Dünya Degişen Dil" adlı yapıtının yenı baskısı Çağdaş Yayınları arasında çıktı. Felsefe Tarihi (Remzi Kitabevi) özgünlüğünü yitirmeyen bir başvuru kaynağıdır. • 3 Haziran 1277 Türkçe Resmi dil olarak ilan edildi. Karamanoğlu Mehrned Bey bir buyruk yayınlandı. "Hiç* kimse bündan sonra divanda, dergâhta, bargâhta ve nıeydanda Türkçe'den başka dil kullanmasın" isteminde bulundu. O dönem Anadolu'da resmi ye yazırı dili olarak Arapça ve Farsça Türkçe'yi boyunduruk altına almıştı. • 4 Haziran 1933 Ahmed Haşim öldü. Yaşarnı, geçirdiği sarsıntılar onu iç dünyasına yönelttı. Müzik ile söz arasında bir dil olarak tanırntadığı şiire sarıldı. Sembolizmin ünlü şairlerı Baudlaire, Rimbaud'dan etkilendı. Estetik, şiir, gezi konulu düz yazılar yazdı. Akşam'ın, mehtabın şairi oldu. Siyasal değil, sanatsal bir kaygı içindeydi. • 5 Haziran 1972 Çevre Konferansı Stockholm'de başladı. 5 Haziran Dünya Çevre Günü oldu. 12 bin yıllık uygarlık tarihınin son iki yüzyılı küresel çevre sorunlarına yol açtı. Acımasız, sorumsuz yapay insansal etkinlikler yeryüzündeki yaşamı tehdit ediyor. • 6 Haütran 1915 Azra Erhat doğdu. 1947 yılında üniversiteden uzaklaştırıldı. Ayşe Nur takma adıyla yazılar yazdı. A. Kadir, Sabahattin Eyüboğlu, Halikarnas Bafıkçısı ve Vedat Günyol ile birlikte Anadolu uygarlıkları arasında köprüler kurdu. 12 Mart'ta tutuklandı. Azra • Erhat'ın dünyaya bakışı "Hümanizm ve sevgi"ydi. • 7 Haziran 1848 Ressam Gauguin doğdu. Varı Gogh, Pissaro ile dostluklar kurdu. Sembolizm ve Nabizrn akımlarının temsilcisi oldu. Batı toplumundan ve insan ilişkılerinden nefret ederek Tahiti'ye gitti. Yerli haklarını savundu. Yazdığı yazılar ve kitaplar yüzünden Fransa'da birçok kez tutuklandı. • 8 Haziran 1985 Afet Inan öldü. Izmir'de Atatürk ile tanıştı ve eğitım için yurtdışına gönderildı. Türk Tarih Kurumu 1 rıolu kurucu üyesi oldu. Çocuk Haklarını Koruma Derneğı'ni kurdu. Atatürk'ten aktardığı anılar Çağdaş Türkiye için önemli mesajlar verdi. Bazı yapıtları UNESCO tarafından 9 dilde yayımlandı. Gazeteci Metin Göktepe'nin gözaltında öldürülmesinin üzerinden 148 gün geçti. Katillerinin yargı önüne çıkarılması yolu açıldıysa da henüz mahkeme süreci başlatılmadı. ^ Hazırlayan: YAŞAR ÖZTÜRK SOLDAN SAĞA I Fotoğrafta gördüğünüz, Türk sinemasının ünlü "kötü adam"ı... Raf biçiminde, düz ve büyük kaya. 2 Dinışlerinidevletişlerinekarıştırmayan... Ispanyol besteci Albeniz'in en tanınmış yapıtı... Bir türesnekörgü. 3 Çabuk davranmak, acele etmek... Akdeniz çevresinde yetişen ve mavi, beyaz ya da menekse renginde çiçekler açan bir ağaççık... Deriden sızan sıvı... Damarlı ve yarı saydam birtaş. 4Kalehendeği...Sıvıdurumunagetirilmişhavadan elde edilerek ışıkaraçlarında kullanılan asal gazlar sınıfından element... Asalak bir böcek... Orta Amerıka'da birülke. 5 Yutak iltihabı... "Tüysüz şeftali" de denilen ve son yıllarda yurdumuzda da yetiştirilen bir meyve... Birnota. 6 Her yiyeceğı canı çeken... Ferıt Edgü'nün bir öykü kitabı... "Mezarlarınıza Tüküreceğim", "Günlerin Köpüğu". "Yürek Söken" gibi romanları dilimize de çevrilmış "Boris" önadlı öncü Fransız yazarı... Öldükten sonra Isa tarafından diriltildiğineinanılanadam(Marksistterminolojide toplumun en düşkün kesimıne onun adı verihr). 7 Uluslararası Basın Enstitüsü'nün simgesi... Edip Ahmet Yükneki'nin yazdığı, Türk edebiyatının en eski yapıtlarından biri. 8 Çomak ya da çubuk bıçimındeki bakterilerın ortakadı... Birtarımaracı... Ikitarlaarasındakisınır...Satrançtabirtaş... Metin Eloğlu'nunbirşiir kitabı. 9 Yabancı... Denizfilinin dişlerinden yapılan bir tür değerli tespih... Gökçeada'nın eski adı...Birsorueki. 10 Grafik sanatların hemen her dalında ürün vermiş, ama özellikle afişleriyle tanınmış, yurtiçinde ve yurtdışında birçok ödül kazanmış afiş ve grafik sanatçımız... Tütün dizmek, kurutmak ve işlemek için kullanılan üstü örtülü sergi. I 1 Afrika'da birülke... Iskambilde koz... Mürekkebi kurutmakta kullanılan çok ince kum...Birgözrengi. 12 Hint keneviri... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Yer'den gezegene ve Güneş'e uzanan iki doğrultu arasındakı açı.. Kadastro haritalarında parseller topluluğu. 13 "Bire ağalar bire beyler/ Ölmeden b i r sürelim"(Karacaoğlan)...Birelektrikdevresindeki akımı, başka bir devreden geçen akımdaki değişiklikleraracılığıyla denetleyen aygıt... Italya'da bir kent... Eski ve bilinmeyen bir tarihi anlatmakta kullanılan deyim sözü. 14 Başlıca üyesi Jules Romains olan ve toplumun ortak bilincini dile getirmeyi amaçlayan edebiyat akımı...Bir ticaretsenedininüzerineyazılan kefillik. 15 Bir nota... Eklenmiş, katılmış parça... Ceylan. 16 Bir şey in özünü oluşturan ana öğe... Adları sıfat yapmakta kullanılan bir yapım eki... Asetik asidin tuzu ya da esteri. 17 Yelkenli gemilerde, üzerlerine flok yelkenlerinin çekildiği halatlar... Pamuk ipliginden yapılan kalınca kilim. 18 Sovyetler Birliği'nde 1917 Devrimi'ne karşı çıkmayan.amadevrimipropagandayoluylaetkin biçimde de desteklemeyen yazarlar için kullanılan sözcük... llgi çekici vedeğişik kimse. 19 Bölmeli göçebe çadırı... Yiyecek bulamayan, yoksul kimse... Pierre Loti'nin bir romanı. 20 Halkdilindetahıldaki yabancı nesneyeverilen ad... Su geçirmez kumaştan yapılan bir çeşıt sporceket. YUKARIDANAŞAĞIYA 1 Tutsak düştükten sonra Istanbul'a getirilmiş ve Müslüman olmuş, yirmi yıl kadar enderunda kalmış ve Türk müziğini öğrenmiş, kendi bulduğu notalama sistemiyle XVI. ve XVII. yüzyıl Türk bestecilerinin yapıtlarını notya almış Leh asıllı Osmanlı müzikçisi... Malta humması da denilen, insanda ve evcil hayvanlarda görülen bulaşıcı hastalık. 2 Yahuditapınağı... Bir çeşıt pelte... Kuran'da bırsure...Baryumelementinınsimgesi. 3 Temeli taklide dayanan sözsüzoyun... Kü çük tekne kaptanı... Gemilerde mizana direğinin gerisindeki yelken... Eski Türkler'de hastalıkları iyileştirmek için okunan dualara verilenad. 4Düzenli olarak ekim yapılan arazi... Ezılen kızılderilı yığınlarının davasını savunmak amacıyla 192O'|i yıllarda Latin Amerika'da ortaya çıkan siyasaltoplumsal hareket. 5 Yüz kilograma eşdeğer kütle ölçüsü birimi... Utanç duyma... Balçık... Silis grubundan değerli bir mineral. 6 Boru sesı... Yanardağ kütlelerinde bulunan, pıroksen cinsinden mineral madde... Tropikal bölgelerde yetişen ve böcek ödürucü bir madde elde edilen..." sahibi mülk sahıbı/ Hani bunıın ilksahibi"(YunusEmre)...Sınırboyu. 7 ipekten, sarımtırak dallı nakışlarla işlenmiş birtür beyaz kumaş... Değerli madenlerin arılık derecesi... Ne pahasına olursa olsun hedefine varmak, başarıya ulaşmak isteyen kimse. 8 Ünlü besteci Cemal Reşit'in soyadı... Arap'larda ve Iranlılar'da hükümdar ailelerinin tarıhin, din bilginlerinin, tasavvuf adamlarının, şaırlerin yaşamöykülerini derleyen yapıt... Bir türde ya da bireyde bulunan, aynı cinsten başka hıçbir türde ya da bireyde rastlanılmayan... Oynak kemiklerin arasındakı açıları genışletmeye yarayan kaslarıngeneladı. 9 Bir cins balık ağı... Günah... Almanya'da bir kent... Eskiden muhabere ve irtibat hizmetlerinde kullanılan hızlı ve hafif gemi. 10 Eklembacaklıların ve kabukluların örteneğini oluşturan organik madde... Tantal elementinin simgesi... Bayatlamamışolan... Eski dilde askerler. 11 Uzaklık işareti... Çeşitli dans ve oyunlardan oluşmuş, zengin görünümlü sahne gösterisi... Düzgün biçilmiş uzun ve ensiz tahta... "Âşıka ettiğin başka fen gibi/ Hiç görmedim k a l b i s e n gibi" (Âşık Ömer)... Şaşma belirtenbirünlem. 12özellikle Meksika'dayaygınsert bir içkL.Eskimolar'ın, Kanada'nın kuzeyindeki topraklara "bizımulkemiz"anlamındaverdıklerıad...Şenliklerde caddelere kurulan suslü kemer. 13 Güreşte bir oyun... Ölüyü, bozulmaması için ilaçlama... Karakter... Diyarbakır'ın eski adı. 14 Anadolu'da yüzyıllardan bu yana göçerler arasında dokunanbirturensızdokuma...Şeker karıştırılarakpışirilmişmeyveezmesi... Iskambil oyunlarında aynı cins ıkı kâğıda verilen ad. 15 Notada durak işareti... Güzel sanat... "Ge rin bedenim gerin/ Doğan güne (Orhan Veli). 16 Gemılerın alabileceği yükü belirtmekte kullanılan, bir tonaeşit birim... Hoşagıden duygulanım. 17ldarelambası...GüneyAfrikaCumhuriyeti'nin plaka işareti... Birnota. 18 Bir ay adı... Sayfaçevresıneçekilençizgi... Güney Amerika'da yaşayan bir cınsdevekuşu. 19 Ittihat ve Terakki Fırkası'nın ileri gelenlerinden olup 1926'da Izmir'de Atatürk'e karşı hazırlanan suikastteşebbüsünde suçlu görülerek Istiklâl Mahkemesi'nce gıyaben idama mahkum edilen ve bir arkadaşınınevinde kıstırılınca tavuk kümesinde intihar eden politikacı. 20 Afrika'da bir ülke... Rütbesiz asker... Tek deste kâğıtla oynanan bir ıskambil oyunu.^ 19.5.1996 tarihli bulmacayt doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu kitaptaMananlar: ADANA'DAN: Nadıde Arslan ANKARA'DAN:HalilBatur, RecaiUludağh, Esmeray Güleç, Azize KılınçdemirANTAL YA 'DAN: Süleyman Güleryüz AYDIN'DAN: Burak Bölükbaş BALIKESİR'DEN: YaşarKaptanoğlu BOLU'DAN: Şadı Yücel ÇORUM'DAN: Cafer Gürhan ESKİŞEHİR'DEN: Mustafa Pınarbaşı ISTANBUL'DAN: Ahmet Çimen, Sumru Tolon, Afşin Salttk İZMİR'DEN: GöknanAyellı, Ertan Altınörs, Mehmet Kutlu KAYSERİ'DEN: Osman Kayısı MANİSA 'DAN: Sureyhan Terim, Senem Aksoy MUĞLA 'DAN: Tuğçe Bıyıklıoğlu, Mehmet Murat Tan SAMSUN'DAN: llhan SönmezSlNOP'TAN: Alkım öztürk, TemelAIperen.