Katalog

10 CUMIIURİYF.TDE Sanatçı, ev kadını, işadamı, bilim adamı, esnaf... Hepsini buluşturan yaşlan. Tam da orta yaşa gelmişken, durup kendilerine sordukları sorulara verdikleri yanıtlar da aynı, "Her yaşın keyfi başka.' Herkesinbir orta yaşı var BERAT GÜNÇIKAN D oğa mı size haksızlık etti, siz mı kendinize? Ne zaman sorar, insan kendisine bu soruyu? Bedeniylebeyninibarıştırmayaçalışır? 30,40,50... Bclki tüm on yıllan devirdiğinde.Herseferindesoruaynıkalsada yanıtlarlaoynarsınız. Kendini/.i aklar.pişmanlıklannızı görmezden gelir, hesaplaşmayıyannabırakırsınız... Ama.geridekalanbiryarımyüzyılsakendinizdenkaçabileceğinizbiryeryokturartık. Yanıtlar, ycni sorulan bekler... Cinsiyetiniz, işiniz, çocuklannız, kurulu düzcniniz, kurulmamış sevgileriniz, gerçekleşmemişdüşlerinizüzerinizeüzcrinize gelir. Yincdchcrkcs kendi orta yaşını yaşar. Kimisineeskiyen yü/.üacı verir, Ilalil Berktay, neyaşı ne de zamunı tanıyor. kimisinegidilmcmışyollan.Kimisitelaştan kurtulmuşluğun keyfindedir, kimisi anbu kendisine yabancıbir tanım.Zihni çalışlamaveanlatmaağırlığınıgeridebırakmışlıtıkça, sahne üzerindc ayakta durabildikçe, ğındınginliğindc... yarattıkçatanımayacakyaşını.Sadecesanatlayaşamanınonu.diğcrinsanlannyaşadığı Zelıha Berksoy, tiyatro sanatçısı. Lcyla Ipekerev kadını, Semra Arzık halkla ilişkilcr ruh ve beden yıpranımından uzak tuttuğunu uzmanı, I lalil Berktay tarihçi, Ertuğrul Şe düşünüyor. Biliyorki psikolojik yaşı çok künat esnaf, Salih Özen işadamı. Ülkeler, sınır çük. Bazen on dokuzunda, bazen otuzunda yakahyorkendisini. Amakırkınaçıkmıyor lar dcğişsede orta yaştaolmakdeğişmiyor... hiç. Belki çelişki ama.duygularını sorgulaDcğişen hayata neredcn baktıkları... Iştc ondığında olgunlukla karşılaşıyor, artık daha lar,ortayaşlarını gençlikleyaşlılıkarasındadingin, daha telaşsız. kiköprüdenasıldurduklarınıanlatıyorlar... Eskidenmi?Kcndianlatımıyladaha"SerBen mi elli yaşındayım? çe yürckl i". Daha hcyccanl ı, daha telaşl ı vc accleci. Birşeyiistiyorsaomutlakaolmalı. "Hersefcrindcyenidenkeşfediyormuşum Olmuyorsa, engcller çıkıyorsa işte o serçe gibiyadırgıyorumelliyaşımı."Böylcdiyor tiyatro sanatçısı Zeliha Berksoy. Başkası için yürckçarpmayabaşlıyor. Şimdiyse.engellcrinnedenlerinibiliyor.onusabırlaaşabilccc"Oh, elli yaşında" diyc geçirsc de aklından. ğinide. Yirmiliyaşlannda,elliliyaşlanndakilerenasıl bakardı Berksoy? "Ben yirmi yaşındayken annem elli bcş yaşındaymış. Ben annemi bayağı büyük, kocaman, yaşlı bır kadın görürdüm. Başkalannı da, yanında çaliştığım rejisörlen de. Şimdi 'allah allah diyorum 'Ne kadar gençlermış.' tşte bunun için şaşırıyorum. 'Acababen mioyaştadeğilim'diycsoruyorum." Ya, bugünün gençliğinın kendisine bakışını nasıl görüyor?"Zannediyorum ki onlar kcndi dünyalarını savunmak, bizim kuşağımızı da yadsımak durumundahisscdiyorlarkendilerini. Ama işin içinden çıkamadıkları için, bizebirazdudakbükselerdc, içlcrinderı de olsa bazı şeyleri teslim etmek zorunda kalıyorlar" diyor Berksoy. Kırkla elli yaşınarasım büyük birbosI uk olarak görüyor ve on y ıl sonra altmış yaşında olacağına inanamıyor. Yetmişyaş? Yirmi yılı varhenüz. Ama o yaşa crişcmeycccğini düşündüğünde, kendisine onon ıkı y ıl bir süre bıçtiğindeyinebirtelaşbaşlıyor. Yapmadıklarını yapmak, tanımadığı özgürlüklcrı tanımak istiyor. Bunlarne? • • • "Seçtiğim,çokperhizbiryaşamdı. Mutluyumamabirdefadünyayı görmcmekten çok üzgünüm. Mutlaka görmem gerekiyordu. En hayıflandığım şey o. Başka insanlan tanımak istiyorum. Eskidcn scvdiğim fakat y ıllar içınde çok ayrı kaldığım insanlan bulmak istiyorum. Onları bulmak, mümkünsc onlarla yaşamak istiyorum. Yapmak isteyipde.'Canım çok gencım yapanm nasıl olsa. Bu sefer bunu yapayım da sonra onu yapanm' dcdığim projeleri yapmak istiyorum. Altmış yaşıma geldiğimde geriye baktığımda huzurlu olmak için istiyorum bunları, çünkü o zaman çok gcç olacak." Ya oynanmış rollor? Oynanmamış Maksim Gorki var, birde Shakcspeare'nin Hırçın Kız'ı. Onu artık oynayamayacak, biliyor. Son oyunu Matmazel Julie ise çok ertclenmişamagcrçcklcştirilmişbirrol. Sıncma ve tiyatro. cstctiği ve gençliği pohpohlamak adına ihanctc daha yakın iki alan. Ne kadannı hisscdiyor Berksoy? Henüz görmüyorbu ihaneti. Çünkü tipidahagenç,adalcli birtip. Yüzünde kadınsı hatlar olmadığı için daha avantajlı hissediyorkendisini. Yaşlılığındadakadınsılıkyakalanmayacak yüzünde ama başka birhoşluk olacak. Bunu biliyor. Birde, tiyatro şarapgibi eskidikçegüzelleşenbirmeslek. Her oyuncu olmasa da bazı lan sahncdc daha sağlam, daha derin, daha anlamlı oluyor. Bebekgibigüzelkızınesteti Zeliha ğinden, hayatı anlamış, perspektifı gcniş, entclektücl olarak daha fazla görmüşgcçirmiş birestetik dahadeğerli değil mi? "Yirmili yaşlarımda" dıye soruyor Berksoy "Matmazel Julie'yiböyle oynayabilirmiydim?" \ Berksoy, Artık daha telaşsız, dıngın, Oynuyacat Elli yaş ve hastalık... Ikinci çocuğunu, oğlunu doğurduğunda 38 yaşındaydı Leyla Ipeker. Tanımayanlar, "Aynı kocadan mı" diye soruyorlardı. Ne yaklaşanortayaşınınfarkındaydınededoğumlabirliktcgençIeştiğinin.Yaşıtlanndan fark lı olarak, 1314 yaşındaki çocuklarhangı müziği dinler, beyninin içinden nelergeçer, bunları biliyordu. Işle tam bu sıralar bir kıtap okudu vc hayatı değişti. Kitap ortayaş üzerineydi ve belli aralıklarla muaycnc olması gcrcktiğinı anımsatıyordu. O güne kadar sürekli tcnis oynayan, yaz kış yüzen, bisikletle gezen, yazları Büyükada'daonbcşdakikada Ayayorgi'yetırmanan lpeker'e,altıaydabiryinelenenkontrollerıninüçüncüsününardm Ortayaş üzerine sorulara zaman bulamadan kansere yakalandı l.eyla Ipeker... dan rahim kanscri tanısı konuldu. Hastalık kısasürcdcilcrledi. lkiamcliyatgeçirdi.iki kezölümdendöndü. Şimdi üçüncüamcliyatına hazırlanan Ipeker, "Bclki elli yaşımı yaşayacaktım ama hastalık izin vermcdi" diyor, " Acaba ben birisine çok büyük bir kötülükettimdetanrıbenicczalandırıyormudiyc düşünmcye başlamıştım. Sağlıklı görünen bir insandım. Yirmi yıl önce sigaray ı bırakmıştım, ağzıma alkol sürmüyordum ve ycdiklcrime dikkat cdiyordum. Bu yüzden cezalandırıldığımduygusunakapıldım." Geçmişinde,yapabileceğiamayapmadığı yadayeterinceenerji harcamadığı,bugün pışmanlıklara yolaçan vazgeçışler var mı? Bclki var ama Ipeker, hcsaplaşmalarla biryerevarılabileceğıneınanmıyor. Bugündeçok farklı şcylere ilgı duyabilir. Yarım kalan Almancasını ilerlctcbilir, bilgisayarkullanmayıöğrencbilir... Elli iki yaşındaki hem yaşı hem dehastalığı için bir telaş duygusuna kapılıyor mu?