Katalog

Ayakkabı, aşk ve şiir Boşuna çaba Küçük ayak yalnızca Çın kültürünc özgü bir tutku dcğildir. Küçük ayak uğruna pck çok Avrupalı kadın (hatta erkek) ayaklarını bandajlayıp ccndcrcye sokmus.. (Bazı insanlar işj o dercceyc vardırnıışlar ki ayakları bu ışlcmın sonucunda kangrenle:>tiğındcn kcsilmck zorunda kalmi!>). Bunea cziyctın sonunda da ortaya güzel bir ayak çıktığı sanılmasın. 1843 yılında bir dcrgi, ayak küçültmc konusunda !>öyle yazıyor: "Ingiliz kadınlannın ncrcdeysc tamamına yakın bir kısmının ayak parmakları birbirinin üzerine bükülmüş vc dcforme olmuştur. Ayak lırnaklan ise mahvolmuştur." Bu arada son yıllarda yapılan bir kamuuyu araştırması Amerikalı kadınlann yüzdc XX'inin ayakkabılarını hcp bir numara küçük aldiklannı göstcriyor. Acaba ncdcn? Ayağın dili *" Ayak ba^ parmağında iki, diğcı 4 parmakta üç kcmik bulunur •" İki ayağınızdakı toplam 52 kcmik, tüm vücudunuzdaki kcmiklerin dörlte bınnı oluşturur < " Insan ayağı kışı 20 yaşına • gclinccyc dck büyümcyc devam eder. *" Tck bir ayak gun boyunca 500 tonluk bir basıncı kaldırır. •" Normal bir insan giındc ortalama 10.000 adım atar. *" Yıl boyunca bir kişı ortalama 3.200 kılomctre yol kat cdcr (Paris'lc Kahırc arası) *" Yaşam boyu bir ınsanın yürüduğü yolun uzunluğu dünya çevresinın 4.5 katına cşittır. 19.yüzyd Avrııpasından. ISuktşlı ayakkabı ve fiırap günün modasıydı. nsanlar bınlercc yıldır ayakkabı gıyiyor, ancak ılk ayakkabıyi kımin, ncrcde ve nasıl yaptığı zaman ıçınde unutulmui} gıtmis,. Yinc dc ayakkabının nc amaçla ürctildığini bulup çıkartmak ıçın müneccim olmaya gcrek yok. Doğa ayakkabının icadını gcrckli kılıyor: Doğa, insan cinsının ayağının altıni atlar gıbı tırnaksı dokuyla ya da kcdiler gıbı koruyucu yastiklarla donatmadığı ıçin, insan, zckâsını kullanarak ayaklarını koruma yollarını arıyor vc sonunda ayakkabıyı buluyor. Ayakkabı, ınsanın korunması/. ayağını sıcaktan, soğuktan vc ycrın scrt ve tchlikclı yüzcyındcn koruyor. Ayakkabı, zaman ıçindc yalnızca ayağı koruyan bir ayak giysisı olmaktan çıkıp bir statü sembolü halinc gclıyor vc estetik bir boyut kazanıyor; yürümcnın ötcsinde spor ve dans gıbi ctkınlıklcri kolaylaştıran bir unsur oluyor. Ayakkabı, en temcl gıyim cşyalarımızdan biri olmasının yanı sı • ra, çok dcğerli bir bilgi kaynağı olarak insanın geçmişine ışık tutuyor. Tarih boyunca kim olduğumuzu, ncrede ya^adığımızı, nc tür işjcr yaptıgımızı ayağımıza giydıklerimizden anlamak mümkün. 1991 yılında ItalyaAvusturya sınırında bir grup dağcının, buzların içinde 5000 yıllık bir insan cesedi bulması, ınsanlık tarihinin bilinmcyen pek çok yönünü aydınlatıJohn Lennon yor. "ötzi" adı vcrilen buzadamın botları 19601ı, ayağına giydiklerıni ınceleyen biElisabeth Taylor'ın lım adamları mağara duvarlarıiskarpinleri ise na çizili taş dcvri rcsımlerındc1980'liyıllurdatt... ki ayakkabılarla, Ötzi'nın ayakkabılarının arasında büyük bir benzerlık olduğunu keşfediyor. Ötzi, hayvan postundan yaptıayakkabılarının ıçını yumu^ak ot ılc doldurmus,tu. Alalarımız, ayaklarını korumak amacıyla ağaç kabugu, yaprak, ot vehayvan postu gıbı malzcmcleri ayaklarına sarıp do!aş,ıyordu. Bu ılkel ayakkabılar gıdcrck sandaletlcrc dönüijtü. Avrupa, Asya ve Afrıka'daki cskı uygarlıklara bir göz atınca yalnızca zenBugünkü anginlcrin ayakkabı giydılamda ilk ayakkab ği görülüyor. Köleler çıplak Mısır, Yunan ve Roma ayakla gezerdi. Ayakkabı zauygarlıkları dönemınde sanda^ manla geni^ halk kitlclerı tarafınlct jeklındc ortaya çıktı. Sandaletdan beninısense dc statü sembolü ler genelliklc sıcak iklimlere özgü olmaya dc\am ctti. Romalılar dcvbir ayakkabı s,eklı olduğundan Afrindc ayakkabının ayak gıysisi olrika, Asya ve Amcrika'nın sıcak maktan ötc bir anlamı vardı: Şaırbölgelerınde yüzyıllarca yaygın ler sevdıklerınin ayakkabılarını sjbir ijekılde kullanıldı. 20. yüzyılda ır konusu yapar, crkeklcr âs,ık olAvrupa vc Kuzey Amerika'da ycdukları kadınlann ayaklarına övnıden moda oldu. Hangi yüzyılda gülcr düzcrdı. vc hangi uygarlıkta kullanılırsa I kullanılsın sandaletler, kullanışhhğı ve sıcak ıklimc uygunluğu ile daha yüzyıllarca giyilcceğc benzıyor. Sandaletlerden bugünkü iki parçalı (taban ve üst) ayakkabıya geçilmcden öncc tek parçalı nıakosen devrı yaşandı. Tek parça derı veya posttan ayağı tümüyle saracak ijekıldc yapılan makosenlcr dünyanın dört bir yanında yıllarca