Katalog

tlmtıny a 'ııııı fVuppertalkentıııde toplıı ııluşım tlııınlula benzerı olmuyun bıryontemle \apılıyor. Bu kez ruylur tramvaym ustunde. Telejerif;ı unımsatan bu ulasım tarzı ustelıkguvenlı de, Kente kimliğini veren tramvay Dünyada bir benzeri olmayan bu tramvaym özelliği, raylann üzehnde t/eğil, raylara asılarakyol alması. Neredeyseyüzyıllık tarihinde hiç kaza yapmaması ise onıı güvenilirkılıyor. Birtek Wııppertal Hayvanat Bahçesi 'ninfılı Tııffı 'nin anılarında bu tramvaym burukbirtadı var. Oda taşınırken nehrin sularına düşmüşolması. AHMETKADIOĞLU cııtıı,ı motorlu aıac, tıafigının yarattıgı sıkısıklık dunvanın butun bu yuk kentlerının ortak sorunıı Nuftı sun gıderck artması rUah clu/cvı nın yuksclmcsı bu sorunun ço/umunu hcı gcçen gun bıra/ daha zorlaştırıyor 7ıra satın ilım gıiLU artan (.ağımız ınsanınm otomobıl sahıbı olmayı " o / g u r " olmanın olma/sa olma/ ko^ulıı olarak gormcsı kcntlcrdc yas,adığımız karga^anın, kıılılığın gurultunun asıl kaynagını olu'jturuyor K tısnası var Fcdcral Almanya'nın NVuppertal kentınde ısc toplu ulaşım ı,ok ılgını, bır yontcnı ılc gcn,ıkk'>tırılıyor Dunyada baska bır bcn/erı olmayan bu ulasım aracını asmalı tramvay ya da raylı otobus olarak adlandırmak mum kun Ancak bu tramvay alı^ılmıtın aksınc raylann uzcrındcn dcğıl, raylara asılarak yol alıyor Başka bır dcyımle, raylar tramvaym altında dcğıl ustunde bulunuyor Tclcferığı anımsatan bır şckılde ışlcycn bu raylı otobusun dunyada baska bır bcnzcrının olmayı^ı ona ozel bır anlan kazandırıyor K.cntıt,ı toplu uhi'jimın karayolu ılc yapıldığı Ankara vc Istanbul gıbı buyuk metropollcrdc ısc yayınan gcrçcklık daha da n,ler acısı bır durum ıcrgılıyor Otc yandan gelı> mi1) batı toplumlarınıla ıse aksınc, metrolu ula>ını gununıuz buyuk kentlcrının tck ı,arc sı olarak goruluyor Vc dunyanın butun buyuk kuıtlcrındc ulaîjim mctrolarla gcrçek lc^tınlıyor Ancak metrolu ula!>ımın bır ıs Raylı otobus VVuppcrtal ıkı yamaç arasına kurulmus yaklaşık 400 bın nufuslu sırın bır kent Almanya'da crkcn sanayılcşmenın basladığı mcrkczlcrdcn hırı olan VVuppertal, aynı /amanda ( rıcdııch Lngcls'ın de doğııp buyudugu kcııt /amanının sanayıcısı olan Fngcls aılcsının fabrıka bınaları bugun muze olarak kullanılıyor Kenttc ayrıca çok ılgını. bır saat muzesı bulunuyor Anuık butun bunlar kcntın ulaşımını sağlayan asmalı tramvayın golgcsındc kalıyor /ıra Wupptı tal denılıncc ılk akla bu raylı otobus gclıyor Raylı otobus hattının u(,tc ıkılık bır bolumu mckdn darlığı ncdenıyle kcnte adını vcrcn NVupper nchrı uzcrıne ın'ja cdılmi' } Almanca "Schvvebebahıı" olaıak aıllandırılan bu ulasım aracı, gundc S0 bın kıvnın ulajjimını sağlıyor Kentı bır ucundan otekı ucuna bağlayan 13 kılomctre uzunluğundakı bu ulasım hattında 17 durak bulunuyor Saatte 26 kılometre suratlc yol alan tramvay, her durakta durmak koş.uluyla scferını yanm saat gıbı kısa bır suredc tamamlıyor Kente kımlığını ka/andıran bu ulasım aracının yuz yıllık bır gcçmış,ı var Kentın coğrafi konumunun ycrustu ya da yeraltı mctrosuna olanak vcrmemcsı kı.nt kuıucularını boyle bır proıcyı ger<,eklc^tırmcye yoncltmış Uu raylı otobus, Carl Kujjen Langen adlı Prusyalı bır ı^adamının Koln dekı s.eker fabrıkalarında malzcmc ta^ımak ıçın kullandığı ray sıs