Katalog

22OCAK1995 SAYI461 MÜZİK 23 Ustclık onların gorunu^e oncm vcrmtlcrını /orunlu kılatak bır durum da yoktur Orkestra vukurunda vıyolonsellerını dızlerının arasına sıki!jtırmı>, ^ıatlerce kaslaıına kramp gırmı^ bır durumda ve kan ter ııjnde oturmaktan arada bır VLIIICII umpapa ıs,arctını bekleyıp durmaktan ımanlaıı gev remi'jtır /aten onlar da ıs.ın hılcsı IK gıdeıck bıı t,"''""! bulmu>lar bu uygulamayı aclel halıne gelırmi'jleıdır (.algılarını do^ruta yere dayayıp ı,alaılaı (.algının SLSI bır haylı boğuluı, bo/ulmasına bozuluı ama, alt partılerdcn bııını (.aldıklaıında bunu hıı, kınıscnın taık etmeycceğını bılırler Scrvaıs'ın getırdığı yenılığı, onlar da etekleıı zıl çalarak bcnımserler, \ıyolonsellerıne u/atma <,ubugu taktırır lar Yaptıklarını gı/lemezlcr de Zamanla gıtgıde daha (,ok sayıda vıyolonsclcı u/atma çııbugunu vıyolensclın bır ogcsı olaıak benımscr Bugun butun vıyolonsellcı u/atma vubukluduı Vıyolonscllcrın bır /amanlar kuyruk duzensı/ oldu ğu hcıhalde pek (,ok kiijinın aklının ko^csındcn bıle geı,nn.mj^tır 4 Viyolonsel nasıl uzama çubuklu oldu j uzıktckı b.ı/ı ılerlcmelcn > > gobcklere borı,• ! luyıız Oıncğın koskoI ca goheğı ya/dığt hızlı pasajları çalmasını, klavycyc yaklasmasını, pıyanoya abanmasını engellcdığı i(,ın Domenıeo Starlattı çareyı cllerını pıyanonun uzerındc çaprazlayarak (.almakta bulmuş, bu çalış pıyano ıcıasına bır calış po/ısyonu olarak yerley mıs,tı Bır baş,ka ornck dc vıyolonselclir Öntclcrı yerdcn kaldırarak dızlcrın arasında smısıkı tutularak çalinan zahmctlı bır ^jtgıytlı viyolonsel Bu durumdd <,algıunın gozu hıı, de oksamayan bır manzarası oluyordu Ama bırı ycrc sağlam bır bıı,ımde * basan bır uzama cu • buğu takmayı akıl cdıncc çalınması zahmetlılıktcn kurtulmuij, çalan kıs,c daha saygın ve zarıf bır gorunum kazanmıs,tı Vıyolonselın ayağını yerden kes.ıstnın oykusu ş.oyle Belçıkalı tanınmış, vıyolonselcı Françoıs Scrvaıs, gençken vıyolonsel«, butun viyolonsel çalanlar gıbı yerdcn yukarı kaldırıp dızlennın arasına sıkıştırarak çalar Oysa, Servaıs'ın kendısıne oldukça sıkıntı veren bır sorunu vardır, bacakları kısadır Delıkanlılık çağında ıncecık olması, bu sorunun başarıyla ustesındcn gelmesıne olanak verır ama yaşı ılcrledıkçe, Bruksel'ın o tadına doyum olmayan yemeklcrı, Servaıs'ın vucuduna edeceğını edcr Servaıs kocaman bır gobek salar, vucudu, kısacık bacaklanyla bır fıçıya doner Boyle kallavı bır gobekle, o kısacık bacaklarını ne kadar açarsa açsın, kocaman vıyolonselı ıyıce ycrleştırmesı, sımsıkı kavraması ve bırakın lyı çalmayı, doğru durust çalabılmesı muthış zor bır ıs halıne gelır Bereket versm kı Servaıs, muzıkçı olduğu kadar, kafası alct fılan gıbı şeylere dc crcn bır kısıdır Viyolonsel çalma bcccrısını cnıkonu kısıtlayan bu açmaz kar^ısında ne yapıp yapıp bır çare bulmahdır Sonunda akıl edır vıyolonselın uv tarafına bır u/atma ı,ubuğu takarak bır kuyruk clu/cncğı olıi'jturur Ayrıta bu (,ubuk ^algının ı»alan kı^ıyc gore alı,altılıp yukseltılmc sınc dc olanak verctektır Servaıs, ıcadmdan kımseye so/ etmez, haııl harıl uzerınde (,alı şarak bunu gelış. tırır Olduğu n a kalası ya tınca herkcsın onunde u/atma (,ubuklu vıyolonselle (,alar, kar>ısındakılcrın tepkılerını go/lemler Dınleyenlerın bır ıtırazları olma/ Bır ıkı kışı (,ıkıp şoyledır boyledır ^cklınde kımı yorum ve elcjtırıler ılerı surerse de, gcncl olarak bu duzcnck lyı ve ı^e yarar bulunmu>tur O gundcn başjayarak Servaıs hep bu uzatma (.ubuklu viyolonselını valar U/alma çubuğunu oğrencılcrınc de oğretır Bu oğrcncılerındcn bırı, Jules Delsarl, daha sonra Bruksel Konservatuvarı'nın viyolonsel oğretmenı olur Ustasının bu harıka buluşunu <,ok beğenmi'jlır O da vıyolonsclını u/atma çubuklu olarak kullanır Ama, boyle bır du/cneğı crkcklık •>anına y<ıkı>maz bır /ayıflık alamelı sayatakları tutar, ınsanıhanım evladı ycıınc koyarlar d ı y çekınmış olsa gerek kı konservatuvarın duvaıına asılatak tablosunu yaplırırken vıyolonselın uzatma çubuğu gorulmcyccck ^ekılde poz verır Soz konusu tabloda bu çubuk goıulmcz Buna kjı>ılık, Bruksel Opera Sarayı'Orkestrası'ndakı vıyolonsekılcrın, hıç mı hıç boyle bır sıkıntıları olmamı^tır