Katalog

28 AĞUSTOS 1994. SAYI440 SÖYLEŞİ 3 na bir ismi durmadan tekrarlarsanız o da sonunda der ki "Aaa, herhalde bu adamda bir şey var". lşte medya da bunu yapıyor. Ama bazı insanlann ünü senelerce devam ediyor çünkü hakikaten kaliteleri var. Belki de size çok demode gelecek ama bir Frank Sinatra, Barbra Streisand'ı senelerce dinleyebilirsiniz, çünkü sesleri güzel. Bugün hâlâ Beatles dinliyorsunuz, demode belki ama Elvis Presley'i dinleyebiliyorsunuz, çünkü kendi janrlannda fevkalade artistler. Ama medyanın yaratüklan yok oluyor. Sizce sanatçı yapılan eleştirilere ne derece açık olmalı? Hangilerini ciddiye almalı? Eleştiri kulakardı edilebilir mi? Akıllı, doğru bir şekilde formüle edilen bir eleştiri tabii ki çok iyidir. Ama bazen seyirci sanatçının yapmak istediklerini anlayamıyor, içine giremiyor, bu doğru değil. Bence insan her zaman, her şeyden bir şeyler öğrenebilir. Bir jürideyken bile kötü çalan birinden bir şeyler öğrcnebilirsiniz. Sanatçı sizce alçakgönüllü ve kolay erişilen biri mi olınalıdır yoksa ayrıcalıklı biri olduğu için kendini geri mi çekmelidir? Hiç kimsenin ayrıcalıklı olduğuna inanmıyorum ben. Çünkü her insan insandır en başta... Sadece bazı insanlann bazı şeylere diğerlerinden daha fazla yeteneklcri vardır. Eğer şanslan da varsa yeteneklerini ilcriyc götürürler. Bazılannda da bu yetenek Elifve Bedii Aruıt 'ın öğrencileriMelissa Kızıldemir (14) ve Burak Numanoğlu (20), tdilBiret'in evini körelir çünkü ya şanslan yoktur başka bir zamanda, farklı bir boyuttayaşanan bir mekân olarak tammlıyorlar. a da ileri götürecek cnerjilcri eksektir. Ayncalık nedir ki? Ben buna inanmıyorum. lnsanın her şeyden önce muş bir şarkıcı. Sizce yerini bilmesi lazım. Tarkan iyi bir sanatçı ya l r n mı? Yoksa kısa sürede Piyano yapısı gereği mobilitesi olmayan, Y.nîs .nTtTufun ;o: kendi janrında işini yokmuolacak? ağır bir enstrüman... Bu durum çalışanın lukiu oimah diyorsu Tçok iyi yapan birins an. Tarkan'ı ben hiç duyma hareket kabiliyetini büyük ölçüde kısıtlıyor. Bu kısıtlama sizce çalan kişiye belıi sıdım ve bilmiyorum. Resnuz... Günümüzde çabuk s s r nırlar getiriyor mu? Sizce çok özgür kişimini gördüm kocaman, parlayan yıldızlar, çok VİrtÜÖzden likli bir insan piyano çalabilir mi? Tarkan diye... Nedir? Siz kolay edinilen başarılar banaanlatınbari.. Tabii asl'.r.da czgürlük insanuî iıer yere giıvar. Siz bu başarıların Çok ünlü bir sarkıcı. mesi demek değildır. lsteseniz bunu da yasahiplerini sanatçı olaNereye gitsenin karşınıparsınız ama ben özgürlüğü hareket kabiliycrak görmüyor musunuz? maharetleyapmaksa, za o çıkıyor, radyo istastiyle sınırlı görmüyorum. Ama hayatta her işBugün biliyorsunuz yonlarında hep onun te olduğu gibi bunda da dısiplin lazım. Başka mcdya sayesindc en olma o zaman Michael parçaları çalıyor, televiz türlü netice alamazsınız... yacak şeyleri satabiliyor T , , ... Virtüöz yaşamınız günlük yaşamınızı sunuz. Böyle olmamasını JaCKSOn Uü VirtUOZdur, yonda arka arka klipleri gösteriliyor... nasıl etkiliyor? En son hangi filmi gördüistcrdim ama maalesef . , , , rm nüz? Yapmayın, o derece mi? gerçek bu. Andy NVarhol MaaOnnaaa...Wİ Peki ne söylüyor? Size çok ayıp bir şey söyleyeceğim ama "hcrkesin 15 dakika ünlü Pop. doğrusunu isterseniz ben son zamanlarda pck olma şansı var" dcmiş, belki buna doğru gidiAma popun ne türii? sinemaya gitmedim. En son gittiğim fılm Juliyor. Fransa'dabiraralartelevizyondahabcrrassic Park... Meraktan gittim çünkü fılmin eTürk pop müziği. Son zamanlarda dislcri okuyan bir kız vardı. Hakiki bir felaket. Korkunç birses, korkunç birgörünüş... Haki kolarda çalan türden şeyler. Sokaktan gc fektlerini görmek istedim. Film çok önemli dcğildi aslında ama efektler çok enteresan. katen hiç abartmıyorum... Altı ay sonra unu çen on arabanın seki/inde Tarkan'ın müDinozorlar karşınızda canlanıyor... Bu tckziği yükseliyor. "Oynama şıkıdım şıkıdım" tuldu. Fakat o arada o kızı meşhur etmek için nikle çoktan ölmüş bir aktörü oynatabilccekdiye... her şey yapıldı. Ama sonunda kız yokoldu. ler... Bu müthiş bir şey... Aynı zamanda da Eyvah eyvah... Tarkan o mu? Anlıyorum... Çünkü yok olması icabcdiyordu. Onun her sakorkutucu... Maalesef çok gitmek istediğim Peki kim tutuyor onu? bah televizyonda görünmesi korkunç bir şcyfılm yok etrafta.,. Biraz fazla şiddct var ve Çokgenişbirkitle... dı. hoşlanmıyorum. ^ Daha bırkaç ay evvel yoktu... Ama bir insaTarkan da çok kısa sürede popüler ol Idil Biret yanıtladı: omu? Aslında gittikçc daha perfeksiyonist oluyorsunuz, ama bu taşıdığınız adla ilgili bir durum değil... Onu siz meslek ahlakı adına yapıyorsunuz. Meslekte bazı şeyler yapılmaz... "Şu kısmı yutturayım, kimse duymaz", "biraz daha çabuk çalayım buradaki halk anlamaz" gibi şeyler asla yapılamaz... Ayrıca, iyi yapılmış bir çalışmanın bambaşka bir keyfi vardır. Virtüöz kavramı sizin için ne ifade *£[ yor? Bir viHü«»«, ÇG» îyi bir piyano çalandan ayıran nedir? Piyano alanında virtüöz bence, piyanoyu hakikaten kendinin devamı gibi çalabilen, fevkalade hayalgücü olan ve de en önemlisi kendine karşı namuslu olan insandır. En büyük imaj Liszt tabii... Virtüözitc, piyanoyu elinde oyuncak haline getirebilmek ve aynı zamanda ondan itibaren ycni bir şeyler öğrenebilmek... Günümüzde virtüöz çok kolay verilen bir titr. Bence çok yanlış... Benim kafamdaki virtüöz kavramı çok daha romantik... Liszt, Rachmaninoff, Horovvitz gibi... O zaman, çok iyi çalan bir piyaniste kesinlikle virtüöz diyemiyoruz... Hayır. Çünkü virtüözitc farklı bir kaliteyi gerektiriyor. Temiz çalmak bugün hiçbir şey ifade etmiyor. hcrkes temiz çalıyor. Makineler de o neticeyi veriyor. Asıl öncmli olan ondan sonra başlıyor. 20. yüzyılda klasik miiziği nasıl görüyorsunuz? Çok güç söylemesi ama bir şcylerin değişmesi lazım geldiğini düşünüyorum. Başka türlü bir şeyler yaratmak lazım. 20. yüzyılda piyano vurgulu saz halini aldı ve ona göre de insanlann tuşesi değişiyor. Bunu hiç scvmiyorum. Şimdi 19. yüzyılda çalınan programlara bakıyorum, çağdaş eserleri çalıyorlar. Schumann, Brahms çalınıyor ama hepsi ya yeni ölmüş ya da hayatta. Bu çok öncmli bir şey... Sizce nasıl bir değişiklik gerekiyor? Emin değilim ama sanınm bir formül bulmak lazım gelecek. Herhalde daha çağdaş müzik çalmak lazım. Çünkü eğer yeni bestelenen cserler çalınmazsa, müzeye kalkarlar. Yahut büyük standartlarda Pavarotti dinlenecek... Bu da istcdiğimiz şey değil. Sizce Michael Jackson bir virtüöz mü? Michael Jackson kendi janrında işini çok iyi yapan bir adam. Eğer virtüözden işini virtüöziteyle yapan kişi anlaşılıyorsa, o zaman fevkalade başanlı bir ameliyat yapan doktor da bir virtüözdür. Buna göre, Michael Jackson da bir virtüözdür, öbür kadın da... Madonna mı? Evct, Madonna... Ama bu demek değil ki kaliteaynı... Peki, sanatçıyı nasıl tanımlıyorsunuz? Vallahi, ben her şeyden önce sanat ahlakı bekliyorum. Yaptığınız şeyi ınanarak yapacaksınız, inandığınızı savunacaksınız vc yaptığınız işi sonuna kadar götüreceksiniz. Inançlannız da değişir, zamanla gelişir ama i S r S r e c S r S i BMichaelJackson