Katalog

Shakespeare'in esrarı bilgisayarda Bilgisayarla, edebiyat eserlerinde kimın kımden yararlandığı, anonim bir eserin hangi ustanın elinden çıktığı saptanıyor. Yüzde 90 doğru sonuç alinübiliyor. ıllardır Shakespeare ıle ılgılı tekrarlanan bır ıddıa vardır Shakespeare'in dev yapıtlarının bazı bolumlerının donemın yazarlanndan Christopher Marlowe'a aıt olduğu one surulur Tartışmalar bır donem oylesıne alevlenır kı 1616 yılında olen Shakespeare'in mezarının açılması fıkrı bıle gundeme gelır Marlowe ıncelemecılerı 50 yıldır yazann eserlerını ve yaşamını aydınlatmaya çalışır Şımdı de bılgısayar sanayıı bu sırrı çozmek ıçın harekete geçtı Marlowe'un bılınen olum tanhı 1593 Ölumunu anlatan temsılı resımler de yapılmış Çunku yazann, gozunden bıçaklanarak oldurulduğune ınanılıyor Ancak bazı araştırmacılar bunun doğru olmadığı goruşundeler Çunku Marlovve'un yaşamına ılışkın bır ıddıa da yazarın, hayatının bu donemınde casusluk yaptığı, olduğu ılan edılen tanhten sonra mahkemeye çıkarıldığı ya da casusluk ağının şefı tarafından ltalya'ya kaçırıldığı bıçımınde Ghrıstopher Marlowe daha sonrakı bır tarıhte olmuşse, o zaman karşılaştınlacak eserlerın sayısı da artıyor "Pallkan Dosyası" filmlnln, romanı kadar bayarılı olmadıftı konusunda herkes hamflklr. neler sattığını anlatıyor "Ben sanat yapmıyorum Edebıyat da sayılmaz yazdıklarım Çok basıt bır dılım var Benden lyı yazan bır suru ınsan vardır Benım tum yeteneğım, avukatlarla ılgılı guzel oykuler anlatabıltnekte Bu konuda ustume yok " Asla bır entelektuel olduğunu ıddıa etmıyor, hatta rahat rahat aksını soyluyor Eleştırmenlenn de aleyhınde atıp tutuyor "Onların hepsı başarısız roman yazarlarıdır Ben ıse yılda mılyarlar kazanıyorum" dıyor Grısham'ın kendıne ozgu bır çahşma stılı var Bır kıtaba gırışırken 45 sayfalık bır ozet hazırlıyor Planladığı kıtabın her Iarı ona uygun bıçımde duzenleyıvermış Fılmlerı hakkında konuşurken dıplomatık bır dıl kullanmaya dıkkat edıyor "Doğrusu pek heyecanlandığımı soyleyemem Ama hayal kınklığına da uğramadım " Yıne de fılm yapım surecıne hıç katılmadığını vurgulamaya da ozen gosterıyor Y Cllnton'laakraba John Grısham Arkansaslı Yoksul bır aılenın beş çocuğundan bırı Oyle açlık çekerek buyuyen bır sokak çocuğu değıl Aılesı Amerıka'nın guney eyaletlennde durmadan dolaşmış Yuksek eğıtıme başlayınca hukuk okumaya karar vermış Hep para kazanmayı amaç edınmış 1983'te Demokrat Partı'den polıtıkaya atılmış Ama sıyasetten fazla para kazanamayacağını fark edınce avukatlıkta karar kılmış Hukuk bılgısını şırketlerın emrıne sunmuş Butun Arkansaslılar gıbı o da Bill Clinton'la uzaktan akraba (Clınton'un buyukbabası da bır Grısham Yanı Amerıkan ruyasının son urunu olan John Grısham Clınton'un sayısız kuzenlerınden bırı Bırkaç kez de Beyaz Saray'a gıtmış Bırınde Bıll, Hıllary ve Grısham popcom yıyıp Pelıcan Dosyası'nı ızlemışler Grısham, çocukluk aşkı Renee ve çocuklarıyla bırlıkte Mıssısıpı'de bır unıversıte kasabasında 70 donumluk çıftlıkte refah ıçınde yaşıyor Arazısınden soz ederken, asla aynlmak ıstemedığı bır yer olarak tarıfedıyor Sabahları erken kalkıp oğlene kadar roman yazıyor ardından çocuklanyla oynayıp traktorune bınıyor ve durmadan keyıfçatıyor Doğu Avrupa ulkelerının butçesıne yakın gelırı olan Grısham, hıç gerçek başansızlıkla yuz yuze gelmemış Buyuk bır Amerıkan yazarı olamasa da hıç umrunda değıl "Dunyanın en şanslı adamıyım," dıyor ve fabrıkada uretır gıbı romanlarını yazmaya devam edıyor ^ Shakaspaara'ln blr dönamda mezannı blla açmak İstayenler olmuştu. "Müatari", Orisham'ın lllm olan son romanı. bolumu bu ozette ıkı paragraf olarak yer dlıyor Şayet aklına gelen oykunun çok satmayacağını kestmyorsa hemen yazmaktan vazgeçıyor Çunku Grısham'ın, oykulerın peşıne takılma gıbı romantık amaçları ya da vazgeçılmez konuları yok John Grısham Hollywood'un son gozdelennden Ama ne yazık kı yazdığı kıtaplar fılm olunca beklenenı vermıyor Çızdığı karakterlerın duz kışıler olması Grısham'ın romdnlarının beyaz perdeye çok kolay aktarılmasını sağlıyor Pelıkan Dosyası henuz uçte bırı yazılmışken fılmcıler tarafından satın alınmış Julia Roberts'ın oynayacağını oğrenınce dıyalogC U M H U R İ Y E T DERGİ 1 2 H A Z İ R A N yazı stıllennı belleğıne alıyor Incelemeye alınan eser hem yazdığı ıddıa edılen kışı temel alınarak hem de çağdaş yazarların eserlen taranarak karşılaştınlıyor Bılgısayar bır dızı beyın hucresı gıbı, neyı kımın yazdığmı yuzde 90 doğruluk oranında saptayabılıyor Bılgısayar kendısıne yuklenen eserlerın kıme aıt olduğunu bugune kadar tam yuzde 90 doğru bılmış Shakespeare Marlovve gerçeğını araştırmak ıçın yola koyulan bılım adamlannNasılbirkarşüa$öiMnaî dan Dr. Merriam goruşunu şoyle ozetlıAston Unıversıtesı bılım adamlanndan yor "Shakespeaere, karıyenne başladııkısı Shakespeare'in tartışğında bır aktordu Şu anda malı eserlerınden ıkısını elde ettığımız bulgular, ılk komputur aracılığıyla ınceeserlerinde Marlovve'dan lemışler Bunlardan ılkı buyuk olçude yararlanmış "Dördüncu Henry"nm ıolduğunu ortaya senyor " kıncı ve uçuncu bolumlerı Son donemde RambDığen ıse "Üçüncü Ricrandt'ın tabloları da bılgısahard" Shakespeare'in bu yar ıncelemesıne tâbı tutulıkı eserde de yararlanabılemuş , bırçok eserin altında ceğı çağdaş edebıyat urunleressamın ımzası bulunmasırı bılgısayar tarafından tana karşın, talebelerının elinranmış Benzerozellıklertaden çıktığı anlaşılmıştı şıyan anonim eserlerın MarŞımdı de anlaşılan, yuzyıllovve'un kalemınden çıktığı lar oncesıne gerı donulup eyıne aynı bılgısayarın ıddıadebıyatçılar ve şaırler bılgısı Bu ıs ıçın kullanılan bıl Christophar Martow«'un ölttm sayar ekranında yenıden sınanacak ^ gısayar programı, bıreylerın tarihl d * tartıymalı. 1 9 9 4 S A Y I 4 2 9 11