Katalog

Oanlf bahçenin içlndekl gözalıcı taş blna kalın duvarların ardına saklanmıştır. teki derneklerin üyelerinden aynlır. Çoğunluğu, yaşını başını almış, Istanbullulardır... Istanbul'da görev yapan Fransızlar da (yabancı okulların öğretmenleri, lstanbul'da faaliyet gösteren Fransız banka veşirketlerininyöneticileri)derneğinüyeleri arasında yer alır. Dernek bu anlamda, çok dilli, çok milliyetli, çok kültürlü birörgüttür. Fransızca, ortak bağı oluşturur. Türk üyelerin büyük çoğunluğu Fransız kültürü ile yetişmiş, bu kültürü önemseyen, kendi kimliklerini bir ölçüde bu kültüre göndernıe yaparak tanımlayan insanlardır. SaintJoseph, SaintMichel, SaintBenoit, Galatasaray mezunları, Fransızca konuşan levantenler, gayrimüslimler, yaşamlarının bir bölümünü Fransa'da geçirmiş kişiler, Fransızlarla evlilik yapmış Türkler, Fransızlarla ticari ilişki içinde olanlar... Türk üyelerin ya da derneğe gidip gelenlerin büyük çoğunluğu, görmüş geçirmiş, hoşsohbet, kültürlü, meslek sahibi, ortanın üzerinde varlıklı, terbiyeli, saygılı insanlardır. Modayı yakından takip edenleri olduğu gibi, bu çağdaş çılgınîığa kapılmamış olanları da vardır. Ancak, temizpak, özenli giyim kuşam, derneğe gidip gelen erkeklerin de, kadınların da ortak özelliğidir. Dernek mensuplan, düzgelen Batılılaşma hareketinin Fransız üsgün bir Türkçe ile anlaşırlar aralannda. lubunun temsilcisidir. 19. yüzyılda ve 20. Yinede, konuşmalarını Fransızca kelimeyüzyılın ilk yansında Türk aydınları ile lerle süslemeye özen gösterirler. Bu, adeBatı kültürü arasındaki bağı kuran Frane v ta, dernek üyelerinin 'alameti farikası'dır. sız dili ve kültürü yerini lngilizce'y e Anglosakson kültürüne kaptırmıştır. Derneğin faaliyetleri büyük birdüzen iAma yine de varlığını sürdürmektedir. çinde geçer. tnsanlar birbirlerine saygıda Çünkü Türk dünyasının Fransa ile ilişkikusur etmemeye azami dikkat gösterirler. leri, geçmişe göre azalmış olmakla birlikNezaket, dernek çatısı altındaki birliktelite, sürmektedir. ğin harcıdır. Fransız asıllı üyelerin dernek yönetimiDerneğin faaliyetleri de, bu ilişkilerin ne gelmelerinde, yasal bir engel yoktur. yoğunlaşmasına ya da gevşemesine bağlı Ancak bu noktada bir teamül oluşmuş ve olarak canlanmakta ya da tavsamaktadır. başkanın Türk üyelerarasından seçilmesi Parlak günlerin geçmişte kaldığı açıktır gelenekselleşmiştir. Centilmenler hukuama var olanı korumak da farklı kültürlekunun yazılı olmayan kurallarına göre rin bir arada yaşamasına katkıda bulunbaşkan yardımcısı da Fransızların arasınmakdeğilmidir? danseçilir. TürkFransız Kültür Derneği kitlesi, bu TürkFransız Kültür Derneği'nin başlıhaliyle, gençliğini çoktan yitirmiş, yaşca faaliyeti, aynı mekanı paylaştığı Anadolu Araştırma Enstitüsü ile birlikte düzenlediği konferanslardır. Fransız hiikümetinin de desteği ile Istanbul'a konferans vermeye gelenlerin arasında, zaman zaman dünya çapındaünesahipkışiler yer alır. Osmanlı tarihinden Akdeniz uygarlıklarına, kentleşmeden turizme kadar değişik konuların işlendiğı bu konferanslardan kımileri, başlı başına Fransız Sarayı'ndan bir iç görOntü. Fotoğraflar. GARBİS ÛZATAY birer kültürel olaydır. Bu faaliyet tarzı da derneği benzerlelanmaya yüz tutmuş olmakla birlikte hâlâ rinden örneğin TürkAmerikan Dernegüzel görünmeye çabalayan orta yaşlı bir ği'nden ayırır. Çoğunlukla ele alınan kokadının zamana ayak direyen çabalarını nular, işadaınlarına yönelik başlıklar deandırıyor. ğil, aydınlara yönelik kültürel konulardır. TürkFransız Kültür Derneği'nin menDiğer bir deyişle, dernek, klasik Fransız supları günümüz Türkiyesi'nde ne gibi geleneğini sürdürmekte kararlı davranbir anlam ifade ediyorlar? "Palais de maktadır; ya da elinden başka bir şey gelFrance"dan çıkıp Tophane tarafına doğru memektedir, kimbilir? yürürken, bu soruya yanıt arıyordum kendi kendime. Pera'nın sokaklannda, son moda giyinmiş, güzelliğini, özgüvenini Baöblaşma... haliyle tavrıyla dünyaya ilan eden kadınTürkFransız Kültür Derneği, Tanziların yerini, dikkat çekmemek için yolun mat'la başlakenarından sessizce yürüyen kadınlar alyan ve günümayabaşlamıştı. ^ müze kadar zerine Bron de Tott (Humbaracı Ahmet Paşa) yeni bir elçilik binası yaptı. Ancak bu ahşap bina da birçok yangından zarar gördü. General Brune Taleyrand'a 1803'te yazdığı mektupta "Saray o kadar harap haldedır kı, tamır gerektırmeyen tek bir bölümü yoktur" diyordu. 1831'de çıkan yangında bina kül oldu. 1839'da, II. Mahmut dönemınde, Fransa Elçisi Baron Roussin yeni sarayın temeline ilk taşı koydu. Inşaat 1847'de tamamlandı. Günümüzdeki "Fransa Sarayı" da bu binadır. Imparatoriçe Euqenie (1869), Theophıle Gauthıer, Claude Farrene ve Pierre Loti gibi yazarlar ve General Oe Gaulle (1970) ve François Mıtterrand (1992) gıbı cumhurbaşkanları, "Fransa Sarayfnın önemli konukları arasındadır. Istanbul'daki "Fransız Sarayı" Fransızların "Fransa Sarayı" (Palaıs de France) olarak adlandırdıkları ve günümüzde Fransız Konsolosluğu tarafından kullanılan binanın arazisi, Fransa'ya 16. yüzyılın sonlarında tahsis edildi. Babıali nezdindeki 12. Fransa Elçisi de Breves buraya bir elçilik binası inşa ettirdi. 1630'da elçi Marcheville eski binanın yerine yeni bir bina yaptırdı. Ve binaya biri halka açık, öteki elçilik mensupları için iki kilise ekletti. 1634'te veziri azam, saraydan görülduğu gerekçesiyle, iç kilisenin yıkılmasını emretti. Elçi emre uydu ama yine de sınırdışı edildi. 1767'deki büyük Pera yangını sarayı da etkiledi. Bunun üC U M H U R İ Y E T OEHBİ 2 2 M A Y I S 1 9 9 4 8 A Y I 4 2 1 16. YOzyıl sonlarında Francu Sarayt'nın dış gftrflnOmO.