Katalog

6 KENT CUMHURlYET DERGİ Eski bir başkept: Edirne Içinizde biriktirdiğiniz düşlerinizi, gelin bu yalın kentin sokaklanna salın. Bırakın kaybolsunlar. Tekrar bulduğunuzda düşten çok, gerçektirler artık. ÇİMENGÜLYEŞİLYURT onbahar. . Yakıcı ışığın, sıcağın pencerelcrden, tüllerden, kapı aralarından sızarak bcdenlerimizde noktalandığı son gtınler. Vazolarda ateş kırmızısı güllerin, karanfillerin yerini almaya hazırlanan krizantem çiçeklerinin, ya da yaşarnın duyguların içine kadar sızmış sarı rcnginmcvsimi. Ya da.... Hğer böyle bir mevsimde, böylc bir şehirdcyseniz, içinizc bir şeyler düşmüşse boşuna ruhunuzu yatıştırmaya çahşmayın. Bu mevsim, bu şehir kendisinc uygun bulduğu kişiyi, tufanına katar, sürüklcr, bir parçası haline getirir. Düşlerınizle gerçek arasındaki ayrımın yıkıntılarından doğrulup, aradığınızın gerçcktc ne olduğunu tam anlayamadan, sadece duyumsadığını/ şcylerin peşinc düşersini/ Belki de yapmak ıstedığınız şey Şehrin görüntüsünde sevdiğinız bırını, ya da kendmizı bulabilmek... S Mimari değerleriyle ince bir kent burası. Ve süpürgeciler elektriğe meydan okuyorlar. Ilk bakışta sizi etkilcmeyen, tanıdıkça ruhunuza katacağınız yerlcrden biri; (,'ilingiricr Çarşısı'dır. Sağlı sollu sıralanan dükkanların arasından yürüyüp, el yapımı teneke somalann, bakır eşyaların bulunduğu bu satış yerlerınde biraz soluklanın. Sohbet edin vcya hatıra bir bakır cşya satın alın. Hemen hemen hepsi yaşlı olan bu satıcılara bu işleri kendilerinin mi yaptığıru sorarsanız, acı bir yanıtla karşılaşırsınız. Edirne'de bu işi yapan beş ustadan, dördü işi bırakmış, sadece bir usta bu işi yürütmeye çalışıyormuş, Her yerdc olduğu gibi Edirne'de de bu sanatlar, bu insanların ömürlcrıyle yok olmaya mahkum edilmiştir. Özne olan bir cami Edirne'ye ilk girişinizdc, uzak olmasına karşın, bakışlarınızı kendısinde odaklaştıran, bu şehrin öznesi olduğunu hissettiren Sclimiyc ('amisi ile karşılaşırsınız. Gezinizc neredcn başlamanı/ gerektiğıni söylcyecek bir kılavuza gerek kalmamıştır artık. Düzcnli yeru yapıların arasından şehrin mcrke/ine doğru ilcrlerken A Hamdi Tanpınar'ın "Bcş Şehır"indeki ılk satırlar gelir aklıruza. "Her şehrin toprağının hususıyetinden gelen bir yüzü var kı garip bir şekilde orada geçcn zamana hükmeder ve çok defa nesillerin hayatında psikolojik bir amıl vazifesi görür." Bu düşünce ile Edirne'nin geniş, verimli toprakJarına bakıp, acaba insana bu toprak nasıl etki eder diye düşünürseniz, yanıtınız için beklemeniz gerekecektır. İlk durağınız: Mimar Sinan'ın şaheseri Selımiye ('amisi. Şehır merke/ıııde arabadan ındığini/de, butun dokumaıılarını/ı cebını/e koyup, kendini/ı duyguların akışına bırakın Bırkae adım alın ve lütfen durun Işte Merıç Nelırı'nın suladığı bu ovada düşlediğını/ gıbı bir eser, Selimıye ('amisi t'amiyi, altındaki çarşıyı, medresesinde bulunan Turk ve Islam eserlerıni, yanında bulunan mu/edc Arkcoloji ve Etnoğrafya bölümlerinı ge/.ın, lbtoğraf çekin. Bu sehri yaptırmakla Osmanlı, başkentliği H Cinsiyet ve sokak Çilingırler Çarşısı'nın bıtımınde küçücük dükkârüarıyla Ayakkabıcılar (,'arşısı başlar Derı, boya, yapıştırıcı karışımı, hoş bir koku burnunuza değer geçer Buradan yolunuza devam ederscnı/., artıst alişlerıyle suslü, hep gö/ ucuyla bjkıp, camlarından asla ıçerısıni gorcmedığını/, eğer kadınsanız hep merak ettiğini/, erkeksenı/ ara sıra gıtmektcn gururlandığınız pavyonların bulunduğu sokağa çıkarsınız Cinsiyctinizın vurgulandığı bir sokaktır. Bu atmosfcr içindeki kadınsı ya da erkeksi duyguları daha belırgin hale getinrken, siz kendinizı elınizden geldığince sihkleştırip, bu sokaktan çıkarsınız. lçinizle dışınızın çatışlığı bir yerdir. Aman dikkat!... dirne'den alıp Istanbul'a vermesınden dolayı bir çeşıl o/ur mu dılemıştır dersını/? lîğcr oylcyse, doğrusu bunu başarmış. Selimiye Camısfnden çıktıktan sonra, ıcınde I'dıme Beledıyesi'nın bulunduğu tarihı binanın yanından, şehrin çarşı merke/ınc doğru yürüyün Karşınızda Eski Camıı ve Edıme Bedestcnı, bıraz aşağısında Rüstem Paşa Kervansarayı. Acele etmeden ıçlerıne girin. Kcndi zamanları ile bugünkü zamanı ka rıştırmayan, onca büyüklüklerine rağmen aşırılıktan u/ak, mağrur, inee bir /evkı yansıtan, guneş ışığını sevmcyen, serın, loş yapılar. Zamanın bunca yıpratıcı etkisine karşın, hâlâ yıtirecekleri çok şeye sahipler. Ya bu şehrin sokakları? Bu tarihi yerlerden şehrin sokaklanna daldığınızda, yaşamın şimdiki yüzüyle karşılaşırsınız. Bu şelırin kişiliği biraz da bu sokaklarda, bu çarşılarda gizlidir.