Katalog

N A L İ L T U R H A N L I Soylu mücadelelerin f otoğrafcısı Hollywood'daküçükroller larak tanımlamışlı onu. Modotti, 1917 yılında Robo olarak Henüz uluslararası sol entelejenbilinen Roubaix de l'Abrie Richey adlı sıyaya katılmadığı, hayatıni sosyalizm bir ressamozanla tanışmıştı; iki yıl sonuğruna mücadeleye adamadığı günlerra evlendiler. 1920 'de Hollyvvood'da de yalnızca fotoğraf sanatının öncülebirkaç fılmde rol aldı. (Hepsinde rinden VVeston'un sevgilisi ve modeli o'vamp'ı oynadı). larak tanınıyordu. Rivera, onu devrimcilere silah dağıtırken resmetti; Nenıda Robo'nun stüdyosu serbest aşk, Doğu dizeler yazdı onun için. gizemciliği, Meksika Devrimi, Esperanto gibi değişik konular üzerinde tartışan Kahraman olarak yüceltilmesini bir entellektüellerin ve bohem sanatçılann bakıma, onu sanatlannın ve sevgileribuluşma yeriydi. Stüdyoya gelen sanatnin nesnesi haline getirmiş bu "erkek saçılar arasında fotoğrafçı Edward Wesnatçılar"ın yaydıkları imaja borçlu olduğu düşünülebilir. Fakat o, aynı zaton da vardı. Modotti ile evli NVeston amanda önemli bir fotoğraf sanatçısıydı. rasındaki kural tanımayan gönül ilişkisi Dahası, yoksulluklar içinden geçen hayatını sosyaTina Modotti yalnız model lizme adamış (talyan asıllı gözüpek bir göçmen kızıydeğil önemli bir fotoğraf dı. Araştırmacıların sanatçısı A narşist o/an Kenneth Rexroth, "Komintem'nin IMata Hari'si" o ğa başladı. hayatını bir sanatçı olarak kazandı. Artık adı döneminin önemli fotoğraf sanatçıları arasında anılıyordu. Sanatçı olarak ünü yaygınlaştıkça Modotti'nin Zamora'daki dairesi de Latin Amerikalı siyasi mültecilerin sığınağı ve toplantı merkezi haline geldi. SaccoveVanzettl'yeaf Modotti, 1927 yılında ölüm cezasına çarptınlan İtalyan anarşistleri Sacco ve Vanzetti'nin cezalannın infazını önlemek için yürütülen uluslararası kampanyayı yürüten militanlann başındaydı. Bu kampanya sırasında Kübalı devrimci Julio Antonio Mella ile tanıştı. Onüç günlük bir tutukluluktan sonra salıverildi. önce Vcracnı/'a gitti; oradan da Avrupa'ya. Gçmide daha önce Meksika'da tanıştığı İtalyan Komünist Partisi üyesi Vittorio Vidali de vardı. Yolculuk boyunca dostlukları dcrınleşti... Modotti, nisan ayında hayatının en bunalımlı günlerini geçiıeceği Berlin'e ulaştı. Hummalı bir örgütlenme faaliyeti yürütülen ve gündelik hayatın her alanında varlığını duyuran iaşizmi doğrudan tanıdı. Gazetelerde çalıştı. Birkaç ay sonra Sovyetler Birliği'ne gitmek üzere Berlin'den ayrıldı. Mclla'nın çarpıcı portrelerini çekti Polltlk mahkumlara yardım Modotti, Moskova'da Vidali ile buluştu. Fakat Moskova'da, """"' politik çalışmalara ağırlık verebilme uğruna sanatından uzaklaştı. Vidaldi ile, dünyu çapında politik mahkumlara ve ailelerinc yardım çalışmalannda bulunan komünist cephe örgütü Kızıl Yardım'da görev aldı. Gerçekte, görünürdeki bu görevinin yanı sıra oldukça tehlikeli bir misyon üstlenmişti. Hüküm giyen komünistler için Batı Avrupa'ya para kaçıracaktı. İç Savaş başladığında Vidaldi ile İspanya'daydı. Franco'nun savaşı kazanması üzerine sahte evraklarla Meksika'ya döndüler. Tam bir yoksulluk ıçınde yaşadılar. Modotti, eski dostlanndan kaçıyordu; değıl fotoğraf çekmek, makineyı eline almak dahi istenııyordu. Tina Modotti adını otuz yıl önce çok az kimse duymuştu. Modotti'nin hayatı Amerikan üniversitelerinde, trajik ve yan karanlık hayatlara ölesiye merak duyan bir avuç araştırmacı için ilginç araştırma konusuydu. Sanatçı kimliği ancak 1970'lerin sonlannda gün ışığına çıktı. FotoğraHan San Francisco Sanat Miizcsi ve New York Modern Sanat sanatçısıydı da. Yoksulluk içinde geçen yaşamını sosyalizme adamıştı. Müzesi'nde, Avrupa ve Latin Amerika ülkelerinde, Japonya'da sergilendi. Üç yıl önce, "Güller" adlı fotoğrafı Sotheby'de bir fotoğraf için rekor sayılan bir fiyata, 165 bin dolara alıcı buldu. Tlna Modotti'nin 1921 *d« çekihnis bir fotoğrafı. Modotti'nin 'Gltar, Orak ve * Flsakllk" adlı ünlü yapıtı. Casuslukla suçlandı 1926 Ocak'ında bir gün iki sevgili yolda kolkola yürürlerken Mella öldürüldü. Kuşkusuz siyasal bir cinayetti; fakat Meksika polisi bunun bir sevda cinayeti olduğu söylentisini yaydı ve Modotti'yi açıktan açığa suçladı. Soruşturmalar sırasında Modotti ahlaki açıdan yargılandı. Polis, ele geçirdiği çıplak fotoğraflarını Modotti'nin "ahlak düşkünlüğü"nün kanıtı saydı. TmaModotti, 6 Ocak 1942 günü, sabahın çok erken saatlerinde bindiği takside kalp kri/i sonucu öldü. Meksika basını onun, Stalin'in casusu olduğunu ve "çok şey bildiği için" zehirlenerek öldürüldüğünü iddia etti. Secessionist akımın geometrik formlara duyduğu saplantıdan etkilenmişti. Merdiven katlan, bir manastırda sıralanan kemerler, telgraf direkleri, leylaklar ve hatta Sombrerolu devrimciler onun fotoğraflarında bir soyutlama, dalgınlık vc münzevi duruş buldular. Modotti'nin fotoğrafian kaotik bir tarihsel dönemde yaşanmış çok kınlgan ve duyarlı bir hayattan arta kalan sayılı dinginlik anlandır. < Tina Modotti, 1896 yılında Udine'de (İtalya) doğdu. Yoksul bir marangozun altı çocuğundan biriydi. Babası, pek iyi gitmeyen yazgısını değiştirebilmek için ABD'ye göç etti; başında yapma çiçekler ve kirazlarla süslü şapkasıyla kendisini Amerika'ya götürecek gemiye bindiJtinde on altı yaşındaydı. Amerika'ya ayak bastıktan bir hafta sonra bir tekstil fabrikasında işçi olarak çalışmaya başladı. Çalışmaktan arta kalan zamanında "Kiiçük İtalya" olarak bilinen yörede işçi toplanülanna katılıyordu. 1917 yılında yöredeki amatör tiyatroda oyunculuC U M H U R İ Y E T DERfil 2 3O C A K Vlyatroyla başladı o stüdyoda başladı. Meksika'da toplumsal devrimle elele yürüdüğü düşünülen kültürel devrim yaşıyordu. Modotti, Robo ile buluşmak üzere Mexico City'ye doğru yola koyulmuştu ki, onun ölüm haberini aldı. Bu acı habere karşın yoluna devam etti ve Meksika'da kısa bir süre kaldı. 1926 güzünde, Weston'ın Meksika'dan aynlarak Kaliforniya'ya dönmesi Modotti'nin hayatının diğer dönüm noktası oldu. En canlı imgelerini yarattı; daha da önemlisi, bu tarihten itibaren Modotti Meksika'da HapisteiSgun Meksika'dan aynlmaya hazırlanıyordu ki, devlet başkanına karşı bir komploya katıldığı gerekçesiyle tutuklandı. 1 9 9 4S A Y I 4 0 9 18