Katalog

S ATRAN C Y A L Ç I N uçuncu kozuyla Batıyı yatırır ve kor donu!}U Doğuyu A sıkkında olduğu gıbı sıkıstınr) C Batı trefl donerse deklaran uç tur trefl oynar vc uçuncu treflı kım alırsa alsın su durumda bır cl bağışlamak zorunda kalır V D854 RD876 V109 D8 IX / IM. S U A T A T A L I K 17 Ad5l cd5 18 Fc8 de4 (Farago I Flear Hastıngs 1984/85) 19 Vg4 Kc8 20 ab5 ab5 21 Ve4 Vc6 oyunu ılgınç ve belırsız bır konuma getırdı) 12ed5 b4?> (Bu şuphelı hamleden sonra konum Tal ın kombınatlf yonunu gösterebıleceğı şekılde olgunlaşıyor 12 Ad7 13ab5 ab5 14Ka8 Fa8 15Ad4 Fc5 16Adb5 Ae5 9onrası şanslar eşıtlenır) 13 aö vc7 (Dıyagam) 14 de6! (Aslında beyazın planının ve sıya hın gelışımsızlığı nın doğal bır netı cesı) 14 bc3 (d1h5 dıyagonalı ve e hattınınaçılmaması lâzım 14 fe6 15Ad4bc3 16Fh5 Şe7 16Ae6 Vd6 17 Ke1 sonrası sıyahın ışı zor) 15 Ad4 Kg8 (Bu konumda sıyahın ılgınç bır devamyolu daha vardı 15 cb2 16Va4ia) 16 Ac6 17ef7 Vf7 18 Ac6 ba1V 19 Ka1 sonrası bır kale eksık olmalarına rağmen beyazların atağı çok guçlu ve karşı konulamaz bır şekılde gelışır örneğın 19 Vc7 20 Fh5 Şd7 21 Fg4 Şe8 22 Ae5 Şd8 23 Kd1 Fd6 24 Kd6 b) 16 Şd8 17 Kad1 b1V 18 Kb1 ve beyazın sayılamayacak kadar çok tehdıtlerıne 19 Kb7 de eklenır) 16 Va4 Şd8 17 g3 Fd5 18 Kfd1 Şc8 (Sıyahlar materyal almaya devam etmemelıler 18 cb2 19 Kab1 c3 20 Ff3i Ff3 21 Ab5 Fd1 22 Kd1 Şc8 23 Ac7 Şc7 24 Vf4 Şb7 25 Ve4 ve beyaz kolayca kazanır) 19 bc3? (Tal ışı zorlaştırıyor 19 bc3 sıyah şahın vezır kanadına kaçmasını engellıyor Fakat 19 Ve8 Şb7 20 bc3 sonrası slyahın yeterlı mudafaası yok 20 ac6 21 Kab1 Şa7 sonra sı 22 ef7 Kg5 23 Ve3 Fc5 24 Ab5i kolayca kazanır 22 Ac6? Fc6 23 Vc6 Vc6 24 Ff3 Vc7> 25 Kd7 Vd7 26 ed7 Kd8 27 Kb7 Şa8 ıse beraberlıkten oteye geçemez ) 19 Fc5 20 e7M (Tal bu hamleyle h3c8 dıyagonalını de devreye sokuyor 20 Fe7 21 Af5 Fe6 22 Ae7 Ve7 23 Ff3 Ka7 24 Kdbiı sonrası b hattındakı kale dublesınin getıreceğı tehlıke beyaza kompanzasyon verıyor) 20 Ac6? 21 Fg4 (Keller ın 20 hamlede yaptığı hata e erını tehlıkelı hale getirdı) 21 Şb7 22 Ab5i? (Oyunun en ılgınç konumlarından bırı Şamkovıç 19 hamlenın notları ar ası nda verdığım fıkrın bu konumda kazancı sağladığını belırtıyor 22 Ac6l a) 22 Fc6 23 Kab1 Şa7 24Vc4 Ve7 (24 Fb5 25Kb5i ab5 (25 Ff2 26ŞI2 Vc4 27 Kd7) 26 Vf7 ve 27 e8V ya da 27 Kd7 tehdıtlerlne çare kalmaz) 25 Kb6M Fb5 26 Kd7l Vd7 27 Vc5 ve sıyah kaybeder b) 22 Vc6 23 Kd5!l Vd5 24 Ff3 Vf3 25 Vd7 Şb8 26 Kb1 mat) 22 Ve5?l (22 ab5 23Vb5 Fb6 24ab6 ve beyaz kolayca kazanır 22 Va5! 23Va5! (23Vc2 Va1 24 Ka1 ab5) Aa5 24Kd5 Ab3 25Ke1ı Şc6 (25 ab5 25Fd7 Kge8 27Fb5 (27Fe8? Ke8 28Kd8 Ke7 29 Ke7 Fe7 30 Kd7 Şb6 31 Ke7 b4!) Ke7 28 Kb1l') 26 Kc5 Ac5 27Ff3 Şb5 28Fa8 KeS 29Fd5 Ae6 30Fe6l fe6 31 Ke6 a5 32 Şf1 a4 33 Şe2 a3 34 Sd2 a2 35 Ke1 Ke7i (35 Şa4 36 Şc2 Şa3 37 f4) 36 Ka1 Ka7 37 Şc2 Ka3 ) 23 Ke1 Fe4?l (23 Vg5 24 Fd7 (24 Kab1? Vg4 25 Ad6 Şc7 26 e8A Kae8 27 Ae8 Ke8 28 Ke8 Vf3!) Ilgınç konumlar ortaya çıkartırdı 23 Kg4? 24Ke5 fe5 25Kb1' a) 25 ab5 26Vb5 Şc7 27Vb7 Şd6 28Va8 Ae7 29Kd1 b) 25 Fe7? 26Vd1i) 24 Kabiı (Flklr 24 Fb1? 25 Kb1!' Kg4 26 Ad4 Ab4 27 Vc6 Şa7 28 Vd7 Şb8 29 Ac6 mat Tal ın komblnatıf gucune delıl teşkıl eden bır varyant) 24 Kg4 25 Ke4 Ve4l? (Çok az vaktı kalan Keller rısklı oynuyor 25 Ke4 26 Ad4 Ab4 27 Vd7i Vc7 28 Kb4! Fb4 29 Vd5 Şb8 30 Ve4 Fe7 31 Ac6 Şe7 32 Ae7 Şa7 sonrası oyun daımı şah ıle berabere olur) 26 Ad6 Şc7 27Ae4 Ke4 28Vd1 Ke5?? (Bu hamle 29 Vd5 ya da 29 Vh51 engellemek uzere oynanmış olmalı 28 Ke7 29 Vd5 Fa7 sonrası sıyah daha ıyı fakat vaktı lylce azalan Keller gaf yapıyor) 29 Kb7 Şb7 30Vd7 Şb8 31 e8V Ke8 32Ve8 Şb7 33Vd7 Şb8 34Vc6Terk 10 < 1065Haziranprobleml 4 R6S42 9 • VI054 4 654 4 D83 • • AV632 9 R732 1/ * • 6542 B D f, VJ 4 • V54 4(6) • A32 4 AD8 Batı kdrosunu çıkar vc Guncy 3 PİK. yapar Cevap: Ocklaran yerdcn onluyu koyar vc Doğunun duınını asla alır Guncy pık ruasıyla yerc geçcr ve kor dokuzlusunu oynar Doğu damı oturursa dcklaran buyutur, yoksa kuçuk venr ve Batı elı alır A Batı pık donerse, Guney ckonomık olarak kazarir, yere bır kor çaktınr, pık asını çeker ve son koruyle cldcn çıkarak elı bır kez daha Batıya venrken yerdcn bır trefl atar Batı ıçın en ıyı defans dorduncu bır kor donmcktır Deklaran buna elden çakar ve yerden ıkıncı bır trcfl kaçar Doğu bu arada sıkısmıştır Eğcr ıkı koza ıkı karo yemış vc clındc sadccc ıkı karo kalmışsa, dcklaran su durumdd venp uçuncu kdrosunu sağlar • AI097 V R107 A632 K B D G 4 4 V • D85 R876 • AI09 • (8) Zorluk dereccsı 8 olarak değerlendınlmış olan bu problemı ço/mus olan okuyuculanmızın az olduğunu tahmın edıyorum Eğer ılk elı bağışladınız vc koz donuşunu yerden aldınızsa oyunu yapamazsınız Batı ılk koru alıp Trcfl doner1 i > 32 » RIO 1056 İdrakl maall bu kflçük akla gerekmez Zlra bu tsrazu o kadar sıkleti çekmez" 4R94 VRV94 • A1076 4 74 4 AR1096 Gıiney Batı Kuzey Doğu 1 Kor 1 Pık 4 Kor Batı trcfl damını çıkar Guney asla alıp pık damını oynar Doğu asla alır ve trcflc dcvam cdcr Dcklaran ruayı koyar (çunku valc Batıda olabılır) vc Batı koz ycdılısıylc çakıp pık doner Deklaran ruayla alır ve cldcn kuçuk kdrosunu kaçar Sonra pık dokuzlusunu oynayıp clden çakar ve kor oynar Nıyctı, Batı asla alma/sa yerden ruayı koymak vc karsılıklı kuplarld oyunu bıtırmektır Ama Batı asla alıp koz doner Nasıl devam cdcrsınız9^ • * • • D ¥ 108532 • D3 TAL Tal satranç dunyasının en renklı sımalarından blriydi 1936 yılında Rıga da doğan Tal 18 yaşındayken SSCB de Ulusal Usta unvanını kazandı 21 yaşında 1957 SSCB Şampıyonası nı kazanan Tal 1958 de de bu başarıyı tekrarlayınca tum satranç dunyasının ılgısını çektı Bu son başarısının netıcesı olarak Portoroz da yapılan Interzonal e katılmaya hak kazandı Bu turnuvada da bırıncıhğı el de eden Tal 1959 yılında Yugoslavya nın Bled Zagreb ve Belgrad şehırlerınde duzenlenen Aday lar Turnuvası nda da 1 olunca Botvınnık ın karşısına dunya şampıyonluğu ıçın çıktı 1960 yılında oynanan maç belkı de dunya satranç tarıhının en ılgınç maçlarından bırıdır 49 yaşında ve çok tecrubelı olan Botvınnık daha 10 yıllık bır oyuncu olan 24 yaşındaki genç dehaya karşı unvanını koruyabilecek mlydı? Moskova da yapılan maçı Tal 12 1/2 8 1/2 kazanınca o gune kadarkı en genç Dunya Şampıyonu da oldu Fakat Tal ın de şampıyonluğu kısa surdu 1961 dekı rövanş maçını 138 kazanan Botvınnık unvanını gerı aldı Tal bundan sonra Aday Maçları ya da Adaylar Turnuvaları nda oynadı fakat bır daha dunya şampıyonluğu maçı yapamadı Ama her zaman dunyanın en ıyı oyuncularından bırı oldu 1979 yılında o zamana kadar yapılmış en guçlu turnuva olan Montreal turnuvasını Karpov la bilikte eşpuanla kazanınca hayranları ondan dunya şampıyonluğu beklemeye başladılar Bu turnuvadakı yenılgısız ve 12/18 lık performansına Rıga Interzonal ındekı aynı şekılde yenılgısız ve 14/17 lık performansı eklenınce Tal 1979 senesı sonunda 2725 ratınglı Karpov un ardından 2705 ıle dunya sıralamasında 2 sıraya yerleştı Herkes Tal den dunya şamplyonluğu beklerken o Polugayevskı ye aday maçlarında farklı bır şekılde mağlup olunca tum umıtler söndu Tal ın bu maçtan kısa bır sure once 2 yakın akrabasını yıtırdığlnı de belırtmek doğru olur sanırım Satranç dunyası bu renklı ve buyuk kışıyi 1992 yılında yanı geçtığımız yıl yıtırdı Tal olmeden bır sure önce Barcelona (13 Kategorı) turnuvasına katılmış ve 11 maçta 5 1/2 puan toplamıştı Son ratıngı de 2520 ydı Mıhaıl Tal tam bır hucum ve feda ustasıydı Karıyerı boyunca çok değışık taş fedaları yaptı Onun kombınezonlarında bır belırsızlık vardı Tal ın çok gelışmış kombınatıf sezgısıyle en rısklı gorulmesı en guç ve en artıstık kombınezonları partılerınde bıraraya getırdığını goruyoruz Fakat bu Tal pozısyonel oyunda başarısız demek değıldır Bılhassa 1978 yılında Karpov u Korçnoy la Beguıo Cıty de yapacağı dunya bırıncıhğı maçına hazırlarken Tal ın Karpov un bu çok gelışmış yönunden de yararlandığını goruyoruz Son olarak şunu soylemek ıstlyorum kı satranç kamuoyu her zaman Tal gıbı taktık ve kombınatıf oyuna dayalı yonlerı gelışmış oyunculardan hoşlanır Tal ın hem bu yonu hem entelektuel ve mutevazı klşılığl ona olan ılginın bazen ınanılmaz boyutlara ulaşmasını getırıyordu Şımdı Rıga Slhlrbazı nın ılgınç bır oyununa göz atalım TALKELLER Zurih 1959 Kabul edllmeyen Vezır gambıtı AntlMeran devamyolu 1 Af3 Af6 2 c4 e6 3 Ac3 d5 4 d4 (Oyun Retl açılışıyla başladı fakat bu hamleden'sonra 1 d4 le başlayan açılışlardan vezır gambıtıne dönuşuyor) 4 c6 5 Fg5 dc4 6 e4 b5 (Açılış AntıMeran devamyolu aılesıne bağlı bır varyant olan Botvınnık devamyoluna gırdl Bu devamyolu dengesız er yapısı ve zaman zaman taraflardan bırının ınısıtayıf ıçın materyel feda etmek zorunda kalması yuzunden son sözun halâ soylenmemış olduğu bır açı lış dolayısıyla Tal ın stıllyle uyuşuyor) 7 a4 Vb6 8 Ff6 (Bu hamle 2 fılı teslım edıyor fakat bu değıştokuş sonrası sıyah sureklı d5 suruşunu göz önune almak durumunda ) gf6 9 Fe a610 00 Fb7 11 d5 (Beyazların kurdukları planın doğal neticesı 11 b3 cb3 12Vb3 Ad7 13d5ten bence bu hamle daha doğal gözuftuyor) 11 cd5'? (11 Fc5 12de6 fe6 13 Ah4 Ad7 14 Fg4l OOOi 15 Fe6 Şb8' 16 Fb7 Fc8 Deklaran Doğuya ıkı karo vererek kalan cllcn alır Yok eğer Doğu ıkı pıke bır karo ve bır trefl yıyerek sadece ıkı trefl saklamışsa, deklaran trefl asını ve trefl damını oynar ve Batı trcfl ruasını ve beşıncı korunu yaptıktan sonra son ıkı elı alır 5 • V54 * 6 4 • K B D R732 4 G R87 V10 Ülkemızın tek bnç dergısı olan BRİÇ DÜNYASI'nın Hdzıran sdyısı her zamankı zcngın munderecatıyla çıkmıştır Okuyuculanmıza tavsıye edenz Haberleşme adresı P K 37, Bahanye, 81311 Istanbul Tel 338 95 19 Bnç okuyucumuz (sayın Savaş Kuçukyavu/) gcçcn h.ıfta ccvabı çıkdn "Ayın elı" başhklı probleme daha şık ve daha etkılı bır çozum bulmuş Ikıncı koru bağışlıyor ve elden trefl altılısım atıyor Ondan sonra her donuşu alıyor, butun kozları çekıyor ve trefl asıyla trefl valesını oynuyor Artık Batının treflının dortlu olmasına gerck yoktur RD elınde oldukça yatırma skuızı ışler Batı ıkıncı eldc trefl ruasını oynarsa da fark etmez • 32 4 AD8 Yenn karolannı ıkı trefl ıle bır kore atan deklaran son ıkı elı trcfl sekızlısı ve yenn kozuyla alır (veya, Batı trefl ruasını aldıktan sonra trefl donerse, Batıya kor vcreceğıne Doğuya bır karo venr ve sonuç değışmez) B Batı kor donerse (buyuk veya kuçuk) deklaran alıcı korune yerden bır trefl kaçar ve kuçuk korune yerden çakar (pık ası gcrckırse bunun ıçın bır antredır Ondan sonra CUMHURİYETDER0İ27HAZİRAN1993SAYI379 23