Katalog

M E H M E D K E M A L 50 YIL ÖNCE NELERLE UĞRASIYORDUK? Dünyada ve 2. Dünya Savaşının içine çekilmek istenen Türkiye'de 1943'te yaşanan; kamuoyunu meşgul eden bazı olayları gözden geçirelim. sım Us, bir dönemin eski bir gazetecisidir. 1930 yılından 1950 yılına kadar olan anılanm bir takvim yaprağı ardına yazmış. Biz bu notlardan elli yıllığı içinden bazılannı (19431993 buraya aktanyoruz. Bu notlarda elli yıl önce gazeteciler ve okurlann nelerle uğraştığını göreceksiniz. A OCAK 194d •Yahya Kemal, "Bu savaş bitmez. Ingilizler de savaşmayı bilmez, Almanlar banş yapmayı... • Eski Başbakanlardan Refik Saydam, dinlenmek üzere Mersin'e gittiğinde yatağının çevresine ıslak bezler sermişler. Uykuda gezer olduğu için yataktan kalktığında ıslak bezlere basınca uyanırmış. 8 OCAK 1943 • Jsmet Rposevelt, Churchill konuşmalan hakkında Kahire bildirisi yayımlanmışür. Tebliği Türkiye hakkında çok saygılıdır. Ismet tnönü Kahire'den dönüşünde Ankara'da kendisini karşılayanlara: "Iki bayramı bir yapıyoruz. Savaşa girmiyoruz." demiştir. 16 OCAK 1943 • Churchill ağır hastadır. Hastalığı zatürreedir. Gene bir zatürree geçirdiği için hastalığı ağır ve tehlikeli görülüyor. • Meclıs'te Recep Peker, Mümtaz özmen, Mehmet Ali ile beraber bir kısım milletvekillen, hemen Ingiltere, Amerika ve Rusya ile beraber Almanya'ya karşı savaşa girmeye taraftardır. Köprülü Fuat, Besim Atalay, onlann zıddına ne olursa olsun tarafsız kalmayı savunuyorlar. Dün Hüseyin Cahit, bana gazeteciler ziyafetinden sonra, "Hü Üç krtaya yayılan 2. DUnya Savaaı, Amarika Blrtealk Davtottari'nln Avrupa'ya mUdahalaalyl», Itttfak Davtottorl'nln zafarlyl* aonuelaıMh. Elli yıl önceki Ermeni, Kürt olayları Hopa ile Borçka arasında 1012 köy vardır ki Türk oldukları halde Ermenice konuşurlar. Bütün gelenekleri Türk'tür. Fakat Türkler'le kız alıp vermezler. Duyguları Türkler'in aleyhinde değildir. Genellikle çobandırlar Bunlar birkaç bin kişidir. Gürcüce konuşurlar. Bunlar Islamdır. Rus Işgali altında olan Iran topraklarında Kürt aşirfetleri Ruslar tarafından üstümüze saldırıyor. Silahla korunuyorlar. Rus askerleri Kürt kıyafetlerine girerek makineli tüfeklerle donanmış olarak onlara yardım ediyorlar. Sınırlanmızdan blnlerce hayvan alıp götürüyorlar. Çatışmalar oluyor. Iran topraklanna girmek emri olmadığından kovuşturma yapılamıyor. 800 kilometre uzunluğundaki sınır bölgesi güvensizdir. Buraya kuvvet yığarak bu güvensizliğl gidermek gerakir. Diyarbakır'dan Artvin'e Türkçe bllmeyen askerler gellyor. Bunlara hem Türkçe, hem de okuma yazma öğretiliyor. Sekiz ayda ögreniyorlar. Bunlar askerler arasına dağıtılıyorlar. Kürtçe konuşanlar böyle dagılınca ikisi biraraya gelemiyor. Böylece Türkçe'yi öğreniyorlar. Borçkah Beslrn adında birl alabalıgı canlı canlı yutuyor. Her derde devadır, diyor. Bir kemlk kırığı fena halde yapışmış ise alabalıkla açılıyormuş. En iyi alabalık Viçe'nin Abu dereslnden alınıyor. Bu bölgede, yılda 180 gün yağmur yağıyor. Hopa'da yılda iki kez ürün alınıyor. önce buğday ekiliyor, buğday kaldınlınca mısır ekiyorlar. Soya (asulyesi buralarda yetişiyor. Eskiden adi fasulyenin kilosu 15 kuruş iken soya fasulyenin kilosu 34 kuruş. Halk soyaya rağbet etmiyordu, şimdi soya 4050 kuruş. 10 CUMHURİVETDER8İ27HAZİRAN1993SAYII7I