Katalog

P 0 R T RE Ş U LE A L P A S L A N KİTAP İCİN HER ZORLUĞA KATLANDIM ep "nostalji"ylc sö/ii geçen Beyoğlu'nun bir köşesinde, küçük, kara te/gâhına ilişmiş,, sokak sahaflığının en cskisi Vahan Bey, "Geçmişe özlem" duyamayacak kadar huyutın sokağında bir insan. Istanbul'u lıcpimi? çok severiz. Sıkılınca, kolumuzun altına ycrlcştirdiğimi/ bir kıtapla bclki de yolumu/ Beyoğlu sokaklarına düi}cr, günü kurtarmaya çalısjirı/. Amıı 30 yıl boyunca ınatla, onlarca kamyon dolusu eski kıtap, tarihi belge, değcrlı evrağı sırllanıp sokaklaru ta^ıma kararhlığını göstcrmek hıc kolay olnıasa gcrck. Vahan Bcy, ku^kusu/, dünyanın yorgun vc hasta bedcnlc ya^ayan ilk sokak kitapçısı değıl. Ancak, yıllarcu te/gâhından gecen nadır kitap, graviir, albüııı vc rcsimler düşünülürse, Türk kıtapv'ilık tarıhınde onun da unululmaması gerck I928"dc Yo/gat Boğa/lıyan'dan İslanbul'a göç eden Vahan Bcy vc ailcsı, Yıldız'daki Erıncni mc/arlığının ieindcki bir barınakta u/un yıllar geçirmı^. i^si/lik döncnılcrındc İstanbııl yılları, baheecılık, kunduracılıkla yaşanmış,. O, yaplığı i^lerdc, gccmiştc olduğu gibi şimdi de hcp 'kaybclmiş' bir edcbiyat lutkıınıı. "Bcnim için cdebiyat, basit bir ifadeden çıkar, binlcrcc diinya dcmektir. 20 yaşına kadar, edebiyatla falan ilgim yoktu. Anıa hcr insanda gizli bir diinya vardır. Gidcrck okumak için, rcsim, püzel sanatlar vc edcbiyat için muazzam bir ar/ıı dogdıı bcnde. Amerikan dcdektiflik hikâyelerini okurkcn, giderek Fazıl llüsnii, Afif Yesari, ö/.demir Asaf falan okumaya başladım. Onları görınek bcnim rüyamdı. Sonra yıllar içinde onlar İK'iıinı tc/(>âhıma geldilcr kcndi ayaklarıyla, i>le benim rüyalarım da bir yanıyla gerçeklcşti. " H llüsnü Dağlarca, Necip Fazıl, Cahit Irgat, Afif Yesari, özdemir Asaf, Erol Günaydın, şimdi hatırlanııyomııı daha da gelirlerdi. Orhan Vcli'ye yctişcmcdim ne yazık ki... Sonra İstanbul vc Anadolu'dan çcşitli şirketler, konularıyla ilgili vc bıılunmayan kitaplar için gclirlcrdi. Film şirkctleri, ünivcrsitclcrdcn insanlar kitap sorardı. Yani her sanat dalında kişilcrin bcnimlc irtibatı vardı. Bcn '60'dan '80'e sanat kitapları dcrkcn, nıua//am bir scrvet Fcriköy'dc bir hurdacımn onlara hurda muamclcsi yapmasıyla yok oldu. Her şey yok oldu. Hazin hikâyc. Oysa ben, bu 10 kamyonu 20 scnede zor mcydana gctirmiştim. İçindc yeganc sahafiye çcşidi vardı. Yağmura, kara, çamura hcp kitaplar saycsindc dayanmıştım. İstc insanın başına sır dolu şeyler geliyor. Neyse neyse..." Ya kendi tezgâhından çıkan bazı ki Edebiyatçılar, sanatçılar, arşiv toplayıcılar, kitap kurtları, film sanatçılan yıllarca aradıklan eski basılı yazı, kitap, belge ne varsa ilkin onun tezgâhına bakmışlar, aradıklarını bulmasını istemişler. Yine de /orluk /.amanlan yıllardır peşini bırakmamış Vahan Bey'in. Kitaplar yok pahasına hurdaya gitmiş. Ancak kimse çıkıp da ona, belki de belediyeden izinli kücük bir yer bulmak için gırişim Vahan Bcy, cskıdcn kilapları ncrclcrden toplayıp satardi? Ba^ka kimler gclırdi tc/gâhına? "Kskidcn buralar kiiltür mcnıbaı halindeydi. Aksaray, Şişli, Nişantaşı, FcBayoğlu'nda, küçük kara tazgâhına lllşmlş Vahan Bay, 30 yıl boyunca Inatla M kitap, tarlhl balga, d«««rll «vragı sırtlanıp aokaklarlWta«ıyor. riköy'dcki cvlerden çok değişik kitapde bulunmamış. kadar Atlas sincmasının orada durdum. taplann müzayedelerdc yüksek fiyatlarlar çıkardı. Kvlcrdc büyük kütüphanclcr '80'dcn bu yana da Galatasaray Lisela satıldığinı bilıyor muydu? Vahan Bey son söz olarak, "Dunım vardı. Hafta içindc kamyonla kitap toplasi'nin köscsindcyim. Öncclcri bcnim dc parçalanmış, onun için hiçbir şcy söyledığımı bilirim. O vii/dın dc kitap düskün"Bcn de öyle duydum aslında. Birkaç bir dcponı vardı. Ama bir biçimdc işlcrim mck istenıiyorum. Ama, çok şükür aklıını lcri gclip, İKııi bulurlardı. Sonra sahaflarkitap müzayedcdc dcğcrlcnmis. Birkaç kötülcdi. Hayatımda ycrsizlik yüzündcn kaybetmedim. Bir de sevgiye inanıyorum, dan kitaplar bıılıırduk. Kitapçılar rahatlx>ndra, Paris kütüphancsinc verilmis. 10 kamyon kitap zayi olmuştur hcrhalde. onun için ayaktaymi." dıyor. İnsana yaça bizim gibi csnafa cllcrindc olanları vcKanada bclcdiye heyetinden Frmcni kişi( ) zaınanın Istanbul'u çalkalandı bu kikınlığı ve samimiyctı her nasılsa kaybolrirlcrdi. Şimdi hcr şcy ticarct oldu. lcr gelip bcndcn antik kart ve kitap almıştapların dağılışıyla. Bclgc, gravür, eski mamış Vahan Usta'nın... ^ Kimler gclirdi bakayım... Mesela Fazıl lardı; onu halırlıyorum." 8 C U M H U R İ Y E T DEROİ 13 H A Z İ R A N 1 9 9 3 SAYI 377