Katalog

B Ş İ A R 1047 R İ Y A L Ç I N Dekl.ıran surkupa uğıamadan ycrc bır pık vc bır kor <,aklııahılır vc son korc dc Ircfl damıyla ı,.ıkar Batı ılk k.ıroyu asla alıp ko/ doııcıM. duıum s,oyle olur . 84 R87S2 D7M K D ( l S AT RAN C IM. S U A T A T A L I K masını renkler değışılmış şekılde bır tempo fazla I olarak oynamak ıstıyorlar Fakat beyazların bu | tempoyu kullanma bıçımlerı (g3) aleyhlerıneolabı lır) e4 3 Ad4 d5 (Sıyahlar rahai bır ınkışaf ve eşıt I bır oyun ortasıyla yetındıler Fakat 3 c5 4 Ab3 c4 5Ad4 Fc5 6c3 Ac6 oynayarak beyazların 'gelışımlerını boşa çıkarabıhrlerdı) 4 d3 ed3 5 Vd3 AI6 6 Fg2 Fb4 (Ne pahasına olursa olsun tum taşları [ mumkun olan en kısa surede oyuna sokmak arrik cıyla Fakat bugun olsa herhalde konumumdakı sıyah karelerın guvenhgını daha çok duşunur ve dolayısıyla fıllerın değışımınden kaçınırdım ) 7 Fd2 Fd2 8Ad2 00 9c4' (Alışılagelmışın dışındakı ılk hamlesınden sonra R6tı açılışı çok lyı oynuyor sıyah 9 c5 oynamakla hıçbır şey kazanamaz, çunku 10 Ab3 sonrası beyaz 11 Ac5 ve 11 cd5 tehdıt edıyor) 9 Aa6 (Seçenekler arasında en lyısı, fakat beyazın şımdı yarıaçık c hattında bır nevî baskı elde etmekte olduğu ınkâr edılemez) 10 cd5 Ab4 11 Vc4 Abd5 12 A2b3 c6 13 00 Ke8 14Kld1 Fg4 15 Kd2 (15 h3 sonrası sıyahlar fıllerını h5 ve g6 ka relerı uzerınden e 4 e getırırler) Vc8 16Ac5 Fe3 17 Ff3 (Bır oncekı hamlelerıyle sıyahlar bır pıyon fedası yaptılar lakat bunun kabulu beyazların sonunu hazırladı 17Fh3 Vh3 18Ab7 Ag4 19Af3 Ade3i 20 Fe3 Ae3 21 Vf7 Şh8i 22 Ah4 Kf8 ve kazanır) 17 Fg4 (Bu hamle rakıbe uç seçenek tanıyor 1) Çok sevdığl fıanchefto fılını değıştırmek 2) Hamle tekrarıyla beraberlığı kabul etmek (18 Fg2 Fh3 19 Ff3) kı oyunun bu kadar erken bır aşamasında bu beyazlarla oynayan oyuncu ıçın her zaman bır nevî yenılgı anlamına gelır 3) Fılı şu anda bulunduğundan daha kotu bır kareye (h1) yerleştırmek Beyazlar sonunda kazanç ıçın' oynamaya karar verıyorlar ve bu da sıyahlara çok ılgınç bır kontratak ımkanı verıyor) 18 Fg2 Fh3 19 F(3 Fg4 20 Fh1 (Sonunda1) hö1 (Bu pıyonu değıştırerek beyazların g3 hanelerını zayıflatmak ıçın ) 21 b4 a6 22 K d h4 23 a4 hq3 24 hg3 Vc7 25 b5 (Bu hamle beyazın planının netıcesı fakat bır şey soylemek gerekırse en azından rısklı 25 e4 Ab6 26Vb3 Abd7 oynayarak beyazlar şahlarına yoneltılen kısa vadedekı tum lehdıtlerı onleyebılırlerdı, ama fıl lerın dıyagonahnın kapanınası aynı zamana dığer kanattakı umıllerını sondurdu) ab5 26 ab5 26 Ke3' (Bu gorulmeye deger hamlenın sadece beyazın atağını durdurmakla kalmayıp onu sıkıntı lara soktuğu ınanılmaz gozukuyor fakat oyle Ka lenın alınamayacağı çok aşıkâr (27 ( 6 3 " Vg3 28 Şf1 Ae3 mat) ve beyaz 27 Kg3' u engellemek ı çın bır şeyler yapmalı) 27 Af3 (Oyunun devamı gosterıyor kı bu dogal hamle forse kaybedıyor 27Şh2 de 27 Kaa3 28 Acb3 (28fe3? Ae3 ve 29 AI1, 30 Vg3 mat) Ve5 29 bc6 bc6 sonrası yeterlı değıl Şımdı 3 0 l e 3 ' Vh5 31 Şg1 Vh3 beyazı hemen kayba goturur Tek kurtuluş şansı 27 Ff3l Ff3 28 e(3i cb5 29 Ab5 Va5 ıdı Fakat sıyahın hâlâ avantaılı olduğu bu varyant sonrası 30 Kd5 7 Ke1 31 Ke1 Ve1 32 Şg2 Ka1 33 Kd8 Şh7 34 Vh4 Şg6 beyazı hemen Vayba golururdu ) 27 cb5 28 Vb5 Ac3' 29Vb7 (29Vc4 b5i) Vb7 (29 Ae2 30 Ke2l Vb7 31 ke3' beyazlara kurtuluş şansları verırdı) 30 Ab7 Ae2 31 Şh2 (31 Şf1 Ag3 32 fg3 Ff3 33 Ff3 KO 34 Şg2 Kaa3 35 Kd8 Şh7 36 Kh1 Şg6 37 Kh3 Kfb3i sonrası sıyah kazanır) 31 Ae4' (Daha evvelkı ma nevraların mantık! netıcesı olan yenı bır kombınezonun başlangıcı Buradakı amaç 12 hamlelık pratıkman forse hamleler serısı netıcesınde b7 dekı korunmasız beyaz atı duşurmek Sıyahın kalesı 32 fe3? Ad2 kalıte kaybedeceğınden hâlâ alınamıyor) 32 Kc4i Af2 (32 Ad2 33 Ad2l 32 Ff3 33 Ke4' yetersız olurdu Durum hâlâ çok karışıktır) 33 Fg2 Fe6' (Kombıne zon un en onemlı bağlarından bırn sı) 34 Kcc2 (Burada ve oyunun gerı kalan kısmında beyazın kolayca gorulebıleceğı gıbı pek seçeneğı yok ) Ag4 35 Şh3 (35 Şh17? Ka1) Ae5 36 Şh2 Kf3' 37 Ke2 Ag4 38 Şh3 Ae3 39 Şh2 Ac2 40 Ff3 Ad4 (41 Kf2 Af3 42 Kf3 Fd5i bır pıyes kazanır) Beyaz terk eder 01 Alekhın partı hakkındakı yorumunun altına şu notu duşmuş "Ben bu ve Bogotyubov'a karşı HasUngs 1922de oynadığım oyunu satranç karlyerimln en parlak turnuva partılerı olarak değertendlriyorum ve garip bir tesaduf sonucu her 2 oyunda oynadıkları turnuvalarda guzelllk odulu verllmedlği Içinfarkedllmediler " < DEROİ 23 M A Y I S 1 9 9 3 SAYI 374 ALEKHIN Bu sayıda 4 Dunya Satranç Şampıyonu Aleksandr Alekhln ı ınceleyeceğız Alekhın Kasparov ve Tal ıle bırhkte atak oyunun en buyuk lıderlerındendır 1892 Moskova doğurnlu olan Alekhın satranca 9 yaşında başladı Gençlık devrınde Rus Satrancının Atası olarak nıtelendırılen Çlgorin ın oyunlarını ınceledı Çıgorın ın sadece hucumu duşunen romantık stılını Alekhın de de gorebılırız Fakat Alekhın ın Çıgorın e gore ıkı avanta|i vardı Pozısyonel oyunun sırlarını da bılıyordu ve Alekhın ın sınır sıslemı satranca çok musaıttı Alekhın ın ustuste gelen turnuva başarıları onu daha 1914 te Lasker ve Capablanca dan sonra dunyanın 3 numaralı oyuncusu halıne getırdı Ustuste gelen tuınuva başarıları onu 1927 Nevv York tumu vasına taşıdı Bu turnuva Capablanca nın dunya bırmcılıgı unvanını kıme karşı ortaya koyacağını belırlemek amacını taşıyordu ve Capablanca nın kendısı de turnuvaya katılacaktı Herkesın bırblrıyle 4 maç uzerınden karşılaştığı doner turnuva şu şekılde netıcelendı 1) Capablanca 14 puan (20 oyunda) 2) Alekhın 11 1/2 puan 3) Nımzovıç 10 1/2 puan 4) Vldmar 10 puan 5) Spıelmann 8 puan 6) Marshall 6 puan Bunun uzerıne aynı sene Capablanca ıle Alekhln arasında Dunya Bırıncılığı Karşılaşması yapılması kararı alındı Maç Arjantın ın başkentı Buenos Aıres te ılk 6 partıyı kazananın galıp ılan edıleceğı bır sıstem de oynanacaktı Maç oncesı hernen hemen tum otorıteler Capablanca yı favorı gosterıyorlardı Bunun nedenı de 2 rakıbın daha once oynadıkları turnuva oyunlarında Capablanca nın rakıbıne karşı belırgın bır ustunluk sağlamış oluşuydu Daha once çeşıtlı lurnuvalarda oynadıkları 10 oyunun 3 unu Capablanca kazanmış 7 sı ıse berabere bıtmıştı Otorıtelerden sadece ReH, Alekhın e şans tanıyordu Alekhın ın kendlnı sureklı yenılemesı çok çalışması hatalarını objektıf olarak bulup duzeltmesı Retı nın bu maçta Alekhın e daha (azla şans tanımasına neden oldu Gerçekten Alekhın sureklı duzenlı ve verımlı bır şekılde çalışıyordu Kendı oyunlarını çok lyı ınceleyıp guçlu taktık yonunu daha lyı hale getırmış pozısyonel anlayışını da kuvvetlendırmıştı Kabul edılmeyen vezır gambıtının Ortodox ve Cambrıdge Sprıngs varyantlannı hem beyaz hem de sıyahla oynamak uzere genışçe ınceleyen Alekhın satranç basını tarafından hatasız oyunu nedenıyle Satranç Makınesı lakabı verılen rakıbı Capablanca nın bır zaafını da keşfetmıştı Alekhln ın Dunya Şampıyonluğu Yolunda ısımlı kıtabında da belırttığı gıbı Capablanca guçlu dırenç karşısında lyı pozısyondayken bocalayabılıyordu Işte tum bu şartlar altında yapılan maçta Alek hın Capablanca yı 18 1/2 15 1/2 ya da sadece galıbıyetlerı sayarsak 63 yendı Fakat Capablanca ya rovanş hakkı vermemesı ve katıldığı turnuvalara onun da ıştırakıne organızatorlere baskı yaparak ımkan tanımaması onun çok eleştırılmesıne neden oldu Tum bunlara rağmen katıldığı turnuvaların hemen hemen hepsını parlak bır şekılde kazandı ulene dek 49 u tek başına 13 u paylaşmalı olmak uzere Alekhın tam 62 turnuva kazanarak ancak geçenlerde Karpov taralından kırılabılen bır rekora sahıp oldu Unvanını 1929 ve 1934 te 2 kez Bogolyubov a karşı farklı skorlarla korudu 1935 te unvanını Euwe ye karşı korumak zorunda kalan Alekhın genç rakıbının teorık bılgısı ve aradakı yaş farkından çekınıyordu Işte bu gıbı nedenlerden oturu maç anlaşmasına kaybetmesı halınde en geç 1937 ye dek rovanş maçının organıze edılmesını şart koşmuştu 1935 tekı maçı 15 1/2 14 1/2 kaybeden Alekhın 1937 de Euvve yı 15 1/2 9 1/2 gıbı bır skorla farklı yenerek unvanını gerı aldı Son yıllarında Alekhın ın oyun gucu zayıflamaya başlamıştı Botvlnlk, Keret, Flno gıbı oyuncular Dunya Şampıyonluğu ıçın cıddı adaylardı Yalnız araya gıren II Dunya Savaşı Alekhın ın unvanını ortaya koymasını engelledı II Dunya Savaşı boyunca da oynamaya devam eden Alekhın bu perıyotta tam 14 turnuva kazandı Dunya Satrancı Alekhın ı 1946 da kaybettı Şımdı onun bır oyununu kendı yorumuyla ınceleyelım R6TI ALEKHIN, BadenBaden 1925, Şahflanchetto açılışı 1g3 e5 2 Af3 (Retı nın bu oyundan sonra hıç tekrarlamadığı bır deneme Beyazlar Alekhın Savun Mayıs probleml 4 Al) VARYANT 2 • V8S2 ¥ rwn • SS2 M> 4 B R%4 VI06 KW(ı1 101 ¥ 84 • RS75 D7 K Batı pık ıkılısını s ıkar \c Cjiıncv S Fıell yııpar ( ou|>. Dcklaıan vcıc bır pık vc ıkı kor (.aklırnıavı dıışıııiLbılıı Anıa hu kııpları aı,mak vc gcrcklı ırtıH.ıil.ııı varalnıak ı«.ın ıkı dcfa clı rakıpleıc vcııııck /onındadır (bır kaıodan hır de pıktcn) Ku ısc uıkıplcıc ıkı dela ko/ o\namak Fırsatıııı veıeceklıt öıe \andan. deklaran \erııı karolarıııı saglam.ıy.ı kalkarsa. Balı asını ıkıiKi tıııda alacağı ıçın bıı yer gcçcıı tksık kalır Anıa bu /oruıılıı dclaııs ılgını, bır skuı/e yol aı.ır TFMEL Ç Ö / Ü M Dcklaran yerden pık danıını koyar vc böylete hem kııpıı ac,ar hem dc gcıcklığııulc karoları saglanıak n,ın yeıde bır antre muhala/a etıııi!) olur Dogıı ıua\la alır ve tıcll ııvltısuııu doncr (bk Varyant I) Dekl.ıran valcvlc alır \e kuçuk karosuıııı o\n,ıı Bıtı danıı kovaı (bk Varyant 2) ve ycr nu\l.t alıp bıı k ııo daha oyııaı Asla alaıı Balı ko/ doıınıck /oııındadı voks.r dtklaran (,ıltc kııplaıla oyunu vapaı (Varvaııl I) Deklaı.ın rııavla alır Ar koruıuı vekcr bıı kore ycıdcn ı,akaı bır karov.ı trcll doku/lusııyla ı,akar ve ^u dıııuıınl ı pık asıvla vere gccer 4 1071 ¥ AR72 • V4 4 VKS ¥ D'J'H • I) K 1) 1) G • ¥ Dcklıır.ının uc ycı aııtresı vardır (karo ruası, pık ası vc bır kııp) Ycrın bcs,ınu karosunu sağlayıp B.ıtmın son ko/ıı dusıııdııktcn sonıa lalısıl edcbılıı • ¥ • 4 107 AR72 V A4 • 4 VI06 10% 1048 "Elan blr Ihtlmal katdı / İnsafın o yerda namı yok mu?" ¥ RD2 ^ * • 4 ADV RVS ¥ • V(S) 1) (A) S7 D 46(4) B ¥ I) 10 [Vklaıan ynıdı kaıo ycdılısınc Ircll asıyla <,ak.ıı \c h.ıtı sıkı^ır all.ı ı,.ıkaısa vcr sagdır nıcıı kagıtlaıındaıı bırını atarsa dckl.u.ııı saglaııaıı kaüıdıııı <,<Aeı \c Halı ıstu ı,.ıksııı ıstcr <,akm.ısııı İMşk.ı cl \LI nic/ Cıonık<.c.gı gıhı dıklııaıı ılk < 1 pık .ısnl.ı .ılıı 1 s.ı hu o\un soıııı duıunuııuı gı.ıı.ı.klcs.tırenıc/ onbıııiKi tldc vudc k.ılın.ık guekırkuı cldc kalmı^ olıır VARYAN1 I Douıı ılk ckk pık ııı.ısıııı aklıklaıı soııra tıı.11 yerıik pık doııusı. dcklar.m uulcıı asla alıp koık ı.lc u ı v ı vc vcrın nı.ısıııı dogru kaıo ovn.ıı liıtı MIK .ılnı.ı/ vc ıkıiKi k.ııoyıı alıp Ircll doncı Dııııııi] şımdı sııdııı (l)ogıı ıkınu cldc ko/ d H ld ko/ d ıınıe d L cldc k bt doııcı de Balı b do vıııc a\ıı o l ı ı ı ) 4 (A) • 1(1(7) 7 ARD1IM Ri: (îuncy Ku/t\ 2SA 6SA Ualı kor valcsııu t,ıkaı Şlcmını/ı yapma sansını/ ncdıı' Cc\ap: Tchlıkc Dogııda AI0\x pık olması vc kaıo daıııınm du^ıııcmcsıdıı Anıa sı/ın gıbı ıısl.ı bır o\ıım.ıı ıcııı onun da ı,arcM vardıı' Ycıdcn valcnı/e doğrıı kıı<,uk pık oynayın Fıcllk yere t!c\ıp ıııaııı/a doğıu bıı pık daha oynavın Dıve tıııı kı khlıkclı duııını gc<v>klc)tı ve Batı ııynıa dı liılllc tckraı vcn. g ı u i ^c oıılıınıı/a dogru kaıo OMI.ı>m Fnıpas tııııııa/sa nc gam Balı nın doııcı.ck pıkı yoktııı %L karolarıııı/ sağlannıışlıı (ıkı pık IK, koı, doıl kaıo vc ııı, Ircfl) Işte Doguıııııı clı ¥ \IO41 76 V842 '(6S • 4 K B D (i Iklkı Halıııııı lck karo valcsıylc cl kapmaması n,ın OIKC karo asını ı,ckmck dalıa ı\ı olıııdu (bıı l l.ı/la yaptııak ı«,ın) anıa ojunımıı/ "u )7 gaıan lılıdıı Tck LKcrışsı/ duııını pık asıııın BAI1DA sek olıııasıdıı ("« 2 8)' 1049 "Çöllepde btr serab Imlş aşkın roeğer senln" • 8(.S " D84 • ARD 4 1)1(182 ¥AV Güney Ku/t'y 3SA I TrcH B.1I1 pık ıkılısını ı,ıkar. Doğıı asla alıp kor altılısını doncr ^ Doslıınııı/ malbaaıı vc V.IMIKI (vc dc hııı,si Jrdul la^krsen Ank.ıra dakı bııv klııplcn n,nı bıddıııg box l.ıı. yanı komısıııa kaılları vc kulıılaıı ımal clınckicdır I dııııııck ıslcycıı kıy vc>a kıılııplctın I RK yavııiLilıga ba^vurnıaları ııca olıımır (NcıalıKy C ad 76 10 Aııkaıa Tcl (4) 211 41 97) Kaıllaıın lakınıı kıılıılarıyl.ı bcr.ıbcr (4 kulu) I(H)(XH) II 4 ¥ S 4 4 VS ¥ iws 4 4 D76 1/ IX 87S ] 4 • B (J I) SS 4 10 ¥ \72 • 4 ARV J « II 64 VIO 10 22 CUMHURİYET