Katalog

daki bir heykeli Paris'e kaçıracaktı. Daha sonra çıktığı adanın adıyla anılacak olan "Milo Venüs"ü de böylece Louvre'a ulaşmış olacaktı. I842'de Fransa'nın Musul Konsolosu olan bir başka diplomat Paul Emile Botta ise Dicle Nehri üzerinden kelekler ile Ninave Kenti eserlerini kaçırıp Louvre'a göndcrecek ve bazıları da bu arada şehir sularına düşüp kuybolacaktı. Şu anda açılan bölümde yeni sergilenen, İ.ö. 8. yy'da yaşamış Asur Kralı İkinci Sardon'un Khorsahabad'daki sarayının kapısından getirilen, 4 m. boyundaki, 30 tonluk, başı insan biçiminde, kanatlı ıkı boğa büyük ilgi uyandırıyor. Kök boya ile yapılmış tslam tekstilinin doğal ışıktan korunması için özel aydınlatma uygulanan bu bölümün 30 yıllık sorumlusu Marthe Bernus Taylor'un şu gö/lemi ilginç: "Müze müdürlerinin çoğu Cczayir'de savaştıkları için lslam sanatından nefret edcrlerdi. Artık bu önyargı kalktı..." Ünlü rcssam Rubens'in 24 şaheseri için yapılan özel bölümün duvarlan çağla rengine hoyanması beğeni kazandı. Ancak, başka salonlarda Pei'nin du varlarda kullanmak istediği bej ya da kirli beyaz renk ve aynca başka salonda bazı resimlerin üst üste asılmasi yolundaki önerileri Louvre'u karıştırmış. Mlmarlartabloasmaz , Resim böliimü sorumlularından Pîerrc Rosenberg, Pei'nin ısteklerinin karşılanıp karşılanmadığı yolunda Amcrıkan Time dergisinin sorusunu "Dünyanın hiçbir müzesinde tabloları mimarlar asmazlar", sözü ile yanıtlıyor. Louvre'da Anadolu'dan götürülmüş dev eserler her köşede karşınıza çıkıyor. Didim'deki Apollon Tapınağının sütun kaidelerinden, Ortaklar'dakı Meander Magnesia'sindan gelme mermer kabartmalara kadar pek çok eseri görebilirsiniz. Eski giriş kapısının duvarlannda, müzeye katkılarından dolayı "şükran" duyulan kişiler arasında Osmanlı padışahlarının isimlerine de raslanıyor. Müzenin altındaki yeni otopark öncmli bir gereksinimi karşılıyor. Bununla birlikte tasanmının yüzde 75'ini Fransızlar'a kabul eltıren Pei bir başka noktada daha eleştiriliyor. islamsanatınaönyargı Louvre'da scrgıye yeni çıkarılan Islam sanatı eserlerindeki olağanüstü artış bir devrim olarak kabul ediliyor. Müzenin depolannda yıllardır kapalı duran ve aralannda SelçukOsmanlı eserleri de bulunan bin kadar lslam eseri, gün ışığına çıkarıldı. Bu sayının müzenin tüm tslaını eserler koleksiyonunun ancak altıda biri olduğunu da unutmamak gerekir. MüzemlGallerlamı? Pıranııtın camlarının aydınlattığı yeraltı meydanına açılan koridorlar, ziyaretçileri sadece sergi galerilerine değil, aynı anda mağazalara da götürüyor. Burada 13 hamburgerci, pi//acı gıbı ayaküstü atıştırma scktörü ile 60 kadar butığin varlığı tartışılıyor. Bunlar arasında spor malzenıeleri satan dükkânlar ile dev plak mağazaları da var. Pei, bu yöreyi bir "galleria" gibı düşünmüş. Çin kökenli Amerikalı ınimar; müzcyi ölü toprağı serpilmış bir yerden daha çok, aydınlık, içaçıcı, süreklı yaşayan, daha sıkça gitmc istemi yaratan, dükkan gehrleri ile mü/eye önemli ek bütce olanaklarını eski Osmanlı vakıflan gibi sağlayan bir bütün olarak planlamış. Bazı sanatseverlerin bayağı buldukları ya da "Sanat hamburger kokmaz" dedikleri bu tasarıma karşılık Pei sanat eserleri ile ticaretin yanyana yürümesi gerektiğini savunurken alaycı CUMHUR v ı. x ı i f • Louvra'dakl bir l>lam sanatı örnağl. Boalo'nun yapı • Herkül va yılan. < bir dil kullanıyor. Söylediğini Türkçe'yc eevırmek için ancak kıdemli meslektaşım Fikret Otyam'ın yarattığı "Gayrikabili mümkünatsız dcğil..." ben/etmesmden yararlanabilırı/. Pei, buna ben/cr bir sö/ü "Ncdcn olmasın?" sorusuyla da tamamlıyor. "Karanlık bir nıah/cnden, parlak, mantıksal bir vilrinc" dönüştüğü söylcnen Louvre'un "200. Doğum Günü" partisini, dünyanın en önemli müzelerinden ve Karun Hazincsi'ni Türkiye'ye geri veren New York Metropolitan Sanat Müzesi'nin Müdürü Philippc Montcbello şu sö/lerle kutluyor: "|j)uvre dünyanın cn büyük müzesidir. Louvrc dünyanın en önemli müzesidir. Louvre hcpimi/iıı anasıdır." lnsanları bu mü/eyı gezmeye çekenler; Pei'nin görkemli cam piramidi, yeni açılan Rıchelieu Kanadı ya da sergilenen 12 bin eser olabılir. Ama bunların hepsinin başında, hepsinin önünde hiç kuşkusuz Mona Lisa tablosu geliyor. Bence Louvre'u bir para matbaası, müzeyi bir sanat kâbesine dönüştüren temel yapıt, kuşkusuz Mona Lisa'dır. ^ İ Y E T D E R O İ 5 A R A L I K 1 9 9 3 S A Y I 4 0 2