Katalog

ğini gerçekleştirmek, Helsinki Anlaşması doğrultusunda bütün Avrupa ülkeleri için geçerli bir yararlı politikalar oluşturmak konusunda aydınlann ve sanatçılann görüşlerini etkin kilma gerekliliği yeni bir giîç kazandı. Arada geçen zaman içinde Gulliver Çalışma Grubu'nun dile getirdiği işbirliği gerekliliği ve bunu gerçekleştirccck öneriler bu konuda olumlu bir arayış içinde olan Avrupa Konseyi Kültürel İşbirliği Komitesi tarafından da önemsenerck benimsendi. Bu amaçla Gulliver ile Avrupa Konseyi Budapeşte, Berlin, Glasgovv, İstanbul ve Amsterdam gibi kentlerde bilgi alışverişi sağlayacak ve her ülkedcn genç sanatçılann, öğrencilerin vc bilim adamlarının başka ülkclerde bireysel ya da ortak tasanmlarını gerçekleştirme olanaklan bulmalarınıkolaylaşlıracak mcrkezlcr kurulması kararlaştırıldı. Işte 1990 Leningrad toplantısında bir sonraki genel toplantının tstanbul'da yapılmasını önerdiğim zaman, tstanbul'un Avrupa sorunlarının tartışılabileceği, özellikle de Avrupa'nın çokkültürlü bir yaşanıa düzenine girmesiyle böyle bir özelliği yillardır yaşayan bir kentten alınacak dersler olduğunu düşünmüştüm. Bu yüzden Gulliver'in İstanbul toplantısı sö/ünü ettiğim işbirliği tasanlannın ilk kez ayrıntılı olarak lartışılacağı bir platform oluşturacak. Dört gün sürecek bu toplantılarda değişik kültürlerin bir arada yaşamalan konusunun yanı sıra "Etnik Arınma", "Hoşgörüsüzlük", "Taşralılık", "Milliyetçilik" gibi sorunlar da ele alınacak. Özellikle 10 Aralık 1993 Cuma, 11 Arahk 1993 Cumartcsi ve 12 Aralık 1993 Pazar akşamları saat 19.30'da Tarık Zafer Tunaya Kültüı Merkezi'ndc yapılacak halka açık toplantılarda "Tarihscl Açıdan Kültür Alışverişinin Dinamikleri", "Kültürlerarası Etkileşimde Sanatların Rolü" gibi konulann Istanbullu aydınlann ilgisini eekeceğini sanıyorum. Gulliver'in İstanbul Toplantısfna Heiner Müller, György Konrad, Andrei Bitov, Vasili Vasilikos, Bogdan Bogdanoviç, Albert Ivlemmi, Cesc Gelaberl, Eric Antonis, Judith Herzberg, Stephan Sanders, Micheal Rustovv gibi elliye yakın Avrupalı yazar, sanatçı ve bilim adamı katılacak. Bu insanların birçoğu ilk kez İstanbul'a böyle bir amaçla geliyorlar. Türkiye'den Süheyla Artemel, Bozkurt Güvenç, Sina Akşin, Feride Çiçekoğlu, Onat Kutlar, Nilüfer Göle, Halil Berktay, Genco Erkal ve Mcmct Baydur'un da katılacağı bu toplantılarda dcmokrasiye ve insan haklarına saygılı bir Avrupa'nın yaratılmasında kültür vc sanat politikalannın da büyük bir katkısı olacağı görüşümü !stanbul'un ve tstanbulluların da gönülden destekleyeceklerine inanıyorum. M "İstanbul'da olağanüstü kültürel canlılık yaşanıyor". AHU ANTMEN G ulliver Istanbul'u keşfetmeye hazırlanıyor... 914 aralık tarihlerinde Istanbul'da gerçekleştirilecek toplantıda, dünyanın dört bir yanıdan gelecek "Gulliver"ler, Avrupa'nın kimi bölgelerinde esen ayrılıkçı rüzgarlara karşılık 'kültürel birlik' için çözüm önerileri üretecekler. Etkinlikleri arasında Gulliver'in de bulunduğu Hollanda Felix Meritis Vakfı'nın çalışmalarını yürüten Steve Austen, Gulliver'le açılan "yolda" neler yapmayı tasarladıklarını anlattı. •• Avrupa'da sanatçıları ve aydınları birleştirmeyi amaçladık. Her sanatçının birey olarak, kendi ülkesinin politik ve kültürel gündeminde bulunan sorunları uluslararası platforma getirerek tartışması, birlikte çözüm bulmak. Demokrasiyi kurmak istiyorsak, uluslararası duşünen ve anahtar noktalarda bulunan insanlarla ilişkiye geçmemiz gerektiğini düşünüyorduk Gulliver 1987 yılında kurulduğunda, temel amacı neydl? bir konterans verdi. Serglye bu kadar yaklaşabikJik... Böyle bir sergl için Istanbul'un kaç yıl beklemesi gerektiğini sordugumda. "Unutun bunu" demişti... •• Bu tip açıklamaları anlamsız buluyorum. Neden unutacakmışsınız? Eğer potansiyel bir altyapı varsa neden olmasın? Burada binalardan falan söz etmiyorum. İstanbul, sembolık bir başkent ve bu çok önemli Ben "potansiyel" derken, insan altyapısından söz ediyorum. Biz Gulliver toplantısı için hazırlık yaparken, uluslararası alanda pek çok aydın ve sanatçının Istanbul'la çok yakın kültürel ilişkileri olduğunu saptadık. Bazı şeyleri zorlamak gerek.. Belediyesi, Avusturya ve Hollanda hükümetleri, Türkiye'de Kültür Bakanlığı... Lufthansa da sponsorlanmız arasında. Ancak sponsor bulmak güç çünkü etkinliklerimizpek reklam aracı sayılmaz. Bosnalı pek çok aydın, Avrupa'nın Bosna'ya olan tutumu nedeniyle Avrupa Kültürel Birtiğl'nin ancak bir rüya olarak kalacagına inanıyor: "Biz bugiine dek onların rüyalarında bile göremeyeceği kültürel çeşitllllk ve blrllk içinde yıllarca yaşamıştık..." •• Bir kere, bu toplantıya gelen insanların yuzde 50'si Istanbul'u ilk defa görecekler. Biz burada Avrupa kültürünün geleceğini tartışıyorsak, bu konulann her gün gündemde olduğu ulkeleri seçmek durumundayız Buraya gelen insanlar, daha önce hiç tanımadıkları insanlarla tanışacaklar. Ve burayı terkettiklerinde, dışarıdan kavrayamayacakları konularda belli bir bakış açısı kazanmış olacaklar. St. Petersburg'da da durum aynıydı. Amsterdam'da gerçekleştirilecek toplantıyı bir sonraki yüzyıla bırakabiliriz. ondan önce Kudüs'e gitmemız gerek! Istanbul'dakl kültürel yaşam konusunda ne kadar bilgl sahiblslnlz? Bundan öncekl toplantınız' SL Petersburg'da yapılmıştı. Şlmdi de İstanbul. Bunun özel bir nedenl olsa gerek... •• Orada yaşayan pek çok arkadaşımız bu konuyu sık sık gündeme getiriyor. İstanbul toplantısına katılacaklar arasında eski Yugoslavya'dan gelen ünlü tiyatro yönetmeni Ljubisa Ristic, bu konuyu büyük olasılıkla gündeme getirecektir Avrupa kültürel birliği konusu, Avrupa Topluluğu'nun ekonomik bir birlik kurmaya çalıştığı yıllarda çok modaydı. Elbette duş görenler' de var. Toplantıya Almanya'dan katılacak olan oyun yazarı Heiner Müller, bu tür slogan endüstrisi uzerine konuşacak. Ama yine de bana sorarsanız, Avrupa'da ortak bir dil olduğuna inanıyorum Şimdi eger böyle bir düşümüz varsa, o zaman hepimizin bireysel sorumluluk alması gerekiyor. En azından sınırları aşmak, kültürel boykotlarıbir kenara bırakmak ve insanlarla düşünce alışverişinde bulunmak için kişısel çaba harcamak gerek Benim inancım var. Dünyanın her yanından kırk aydını istanbul'a getiren ne? Olağanüstü bir şey bu Neden gelsınler ki? Amerikan kültürünün istllası, Avrupa'yı epeyce ürkütmüş durumda... Bugün AmerHca blle o popüler Amerikan kültürünün Istilasıyla boğuşuyor neredeyse... •• Buraya ikinci gelişım ve açıkçası bu kısa zlyaretlerirnde herhangi bir kültürel etkinlik izlemedim. Ama dostlarımdan edindiğim izlenimlere göre Istanbul'da olağanüstü bir canlılık var. Avrupa sanatlarıyla ilgili çok sayıda insan var. özellikle Uluslararası İstanbul Bienali ve Film Festivali bunu kanıtlıyor sanırım. Berlln'den sonra Londra'da da açılan "20. Yüzytlda Amerikan Sanab " serglslnln küratörü Christos Joachlmides kısa bir süre önce Istanbul'daydı. Bu sergi hakkında Eski sosyalist ülkelerde, yalnızca iki yıl gibi kısa bir süre içinde inanılmaz gelişmelere tantk oldum ben. Üstelik paraları da yoktu! ^ Bağışlar dışında sıtır... Hollanda'da çalışmalarını yürüttüğüm Felix Meritis Vakfı'nın etkinliklerinden biri Gulliver. Vakıfta bir telefon bir de faksımız var, Gulliver de bunlardan yararlanıyor Etkinliklerimiz, hep bir yerlerden para denkleştirerek gerçekleştiriliyor. Avrupa Konseyi, Budapeşte Belediyesi, Glasgovv Belediyesi, İstanbul Gulliver ne kadar destek alıyor? " Doğrusu, ben Amerika'da kendimi yabancı gibi hissediyorum. Ancak Amerikan kültürünün Avrupa kültürünü öldürdüğü ya da Fransız sinemasının Amerikan sineması yüzünden yok olacağı yolundaki genellemelere ınanmıyo rum. Ben burada yine bireyler üzerinde durmamız gerektiğine inanıyorum. Bugün Avrupa kültürünün şu ya da bu şekilde Amerikan versiyonuyla TV aracılığıyla herkesin yaşamına girmiş durumda. Ama bence bu "Amerikan kültürü" denen şey olmasa, biz Avrupa kültürünü bu denli tartışıyor olmazdık öte yandan Amerika'da son zamanlarda dini baskıtara ve yeni sansürcülüğe karşı amansız bir savaş veren bireyleri de unutmamak gerek < CUMHURİYET DERGİ 5 ARALIK 1993 SAYI 402 17