Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
PAZARIN PENCERESİNDEN masına yol açtığı ileri sürülcmcz. Sovyetler, Afganistan'dan 1989 şubatında çekildiler. Buna rağmen köktenci gerillalar, başkent Kabil'c ancak 1992 mayısında girebildiler. Bu gecıkmenın nedenleri arasında, gerillaların işgal ettikleri köylerde hemen en "koyu köktenci" ilkeleri uygulamalan, mesela yüzü açık gezen kadınlan cezalandırmaları vb., böylece kurtardıkları lıalkı tedırgın edip bu halkın sağladığı desteğın azalmasma yol acnıaları yer alır. "Yeşil kuşak" oluşturma gayretlerı Türkıye'yc de u/anmıştır. 1981 darbecıleri, bu yolda bır sıra onlemler almışlardır. Türkıye'de darbecılerın ABD'nin ılgili birimlerinın haberı olmadan ddfbe yapabilecekleri düşünülemez. Bu nedenle dini eğilımlerı güçlcndiren bu önlemlerin bu ülkenin "yeşil kuşak" geliştirme politikasına bu kadar uygun düşmesine de şaşmamak gerekir. "Din dersleri"nı ortaokul ve liselere "seçmeli" değil de "zorunlu" olarak koymak için gereklı yasalar yayımlanmakla kalmamış bu konuda alınan önlemlerin ilerıde tersyü/ edilmemeleri için bu husus anayasaya bile eklenmıştir. 1984'te General Evren islam zirvesine katılan ilk Türk Cumhurbaşkanı olmuştur. Din eğıtimı veren resmigayri resmı okul sayısı artmıştır. Almanya'da yer alan köktenci İslam örgütleri Türkiye'de yandaş ka/anmak icin aracı olarak kullanılmışlardır. Pakıstan'da da bireok "ycşil kuşak oluşturup bunu daha da yeşertmc" önlemı alınmıştır. General Muhammed Ziyaül Hak, 1977'de ülkeyi tslumi esaslara göre yöneltmeye başlamıştır. Bu amaçla alınan onlemler arasında 1979"da yayımlanan "Hudut" vasası, ızlenen bu polıtıkanın toplumu nerelere ulaştırdığını yeterince ortaya koyar. Bu yasa Islami esaslara uygun olarak erkeğın şahadetinın, kadınınkinden daha fazla ağır bastığını kabul ettiğinden bııgiin Pakıstan'da "ır/.larına gcçildiğini" ıddıa eden kadınlar hapse atılmakta. "ır/ düşmanları" ise serbest bırakılmaktadırlar. Örnekler çoğaltılabılir, Mısır ve diğer İslam ülkelerinden daha fa/la örnekler verilebilir. Ancak bu kadar ornek. bi/e "V'ah vah halini/ nc olaeak" dıye soran Balılıların böyle bır şeyı sormakta haksı/ olduklarını göstenyor. Bosna'nm Sırp vahşeti sonunda parçalanmasına göz yuman ve Türkıye C'umhurıyeti'ni Avrupa Tupluluğu'na almak istemeyen Balılı dostlarımı/. Pakıstan'da. Afganıstan'da ve Suııdı Aıabıstan'daki köktenci Müslümanları sonuna kadar destcklcdıktcn sonra dönüp gelıp bi/e "Vah vah ne olaeak bu radikal İslam harckcti" diye sormasınlar.. Bu konuda yapmaları gereken bu güne dek yapageldiklerının lam tersidir! ^ O E R G İ 2 4 O T A K 1 9 9 3 S A Y I 3 8 7 Afganistan'da Sovyst ordusuna v« yandaf larına karşı savaşan kttktancl MUalUman garlllalara ABD sllah sagladı v* bölgaye kadar llattl. KÖKTENCİ İSLAM VE BATI S on zamanlarda yabancı dostlarınıı/ın tedırgınlıkİen arttı. sık sık soruyorlar: "Radikal İslam Tiirkiyc'dc ilcrliyor mu? Türkiye'nin gck'ceği acısından ku^kulanmakta haklı mıyı/'."'1 Bu lur sorultira verılen yanıtlarda bcllı hır "geıceğın" yer alnuısının gerektığınc ınanmaktayım: I97l»'lerde ve 1980'lerde geıçekleşen ba/ı olaylar. iran Korlc/ı'ndoki pctrol yataklamla ılgıli eıkuılarını korumak koiHisıımia cok hassas olan ABD'yı vc diğcr b.ı/ı ıılkelerı pck rahalsı/ ettı. Güncy ^ cıııcn, Sovyetleı Bırlığı'yle sıkı bağlar kıırdu; Suııye bır Sovyet mültellğı hulıne jjcldı 197477 ar.ısmda SSC'H, Somalı'dckı ha/ı üslcrı kullanmayu ba%ladı. l')78"(1o Alganıstaırda ki)inünistlcr bır hükiımct darbosı yaptılar vc iklıdarı elc gcviıdıler 1^79'da Sovycllcr Afganistan'ı işgal cUıler Hatı, bu i^gali Sovyetler'in, Hint Okyanusu ve Iran Körfe/i'ne doğru attıklan bir adım olarak algıladı. Afganistan'ın işgalinin üstünden henii/ bir ay bile geçnıeden, 23 Ocak l'JSO'dc ABD Cumhurba^kanı Jimmy Carlcr, "C'arlcr Doktrini"nı ılan elti. Bu doktrın gcreğı ABD, Körfe/i, herhangi bır dı^ saldırıya karşı korumayı taahhüt ctlı. Bu açıklamayı, ABD'nın Umman, Mısır, Somalı ve Kcnya ile yaptığı "üs" antlaşmaları ı/lcdı. 19S0 maıtında ABD'de "Rapid Dcploymcnt Task Korce" adiyla anılan ycnı bır askcrı giiç olu^turuldıı. Anıaç, gerektiğındc Körfe/e süratle askcr sevkinı sağlamaktı (Frcd Holliday: Glübal C'onllıcl and Rcgıonal Subsystems. The Case of Afghanistan and the Gulfforeign Policy Issues iıı the Mıddle Fast. No.28; Fd.R.Lavvless, 1985). Bu önlemleri başkalan i/ledi. Komüni/min Ortadoğu'ya aknıasını engelleınek amacıyla bir "yeşil kuşak", yani "İslam barajı" oluşturma tlkri gcliştirildi. Dünyanın bu bölümünde İslamı eğilimlcri güçlendirmenin, komüni/mı engellemenin ötesindc, ilerıde Sovyetler Birlığı'ndeki Müslümanları etkıleyerek bu ülkede bir "denge bozucu" elkı yaratacağı da umulniaktaydı. Bölgede dini eğilımlerı güçlendırmc önlemleri şu şekıllerde gerçekleştı: Afganistan'da işgalcı Sovyet Ordusiı ve yandaşlarına karşı savaşan köktenci Müslüman gerillalara ABD sılalı sağladı; Mısır'dan, Kıta Çini'ndcn vb. gelen silahlann bu bölgeye iletılnıesi ieın gereklı koordinasyonu gerçekleştırdi. Köktenci gerillalara Suudi Arabistan maddı. Pakistan da lojıstık dcstck sağladı. Tuturrıun sonuçtu Sovyet lşgalindckındcn daha serbest. daha mutlu, ınsan haklarına daha saygılı bır rcjimin yürürlükte olduğu bır At'ganistan'ın oluş 20 C U M H U R I Y E T