Katalog

C İ ZGİ Fİ L MIKIFARE SAVASTA Alman çizgi fllm tarihçisi Carsten Laqua'nın "Miki Nazilerin arasına nasıl düştü?" adlı yeni kitabı sevimli kahramanların tarihine oldukça farklı bir açıdan bakıyor. O yıl Nocl yaklaşırken Nazi Almanya'sının aksak Propaganda Bakanı Gocbbcls aldığı karadan memnundu. Bu kcz Führer'inc vcreceği hcdiyeyi doğru scçmiş, deyiş yerindeyse hedefi tam on ikiden vurnıuştu. Bu kcyifle 22 Aralık 1937 akşamı, kutsal gccedcn iki gün önce günlüğünc şıı notu düştü: "Bu ha/.inc uınarım ona bol sevinc ve dinlcnmc kaynağı < > lur." Hcdiyc çok alımlı pakctİcnmişti, ama nıa/rut' /arftan daha da etkileyiciydi. Tam on sekiz parçalık VValt Disncy çizgi film kolcksiyonu. Sefahat dü^künü Amerikan toplumıı, nasyonal sosyalist propagandalarda çoklan düşman ilan cdilmişti gerçi, ama koca kulaklı, sivri burunlu Miki Farc vc diğcr çizgi kahramanlar bütün Almanlar gibi Hitler'in de yürcğindc taht kurmuştu. Daha otuzlıı yıllann baynda. o günlerin hatırı sayilır film dcrgisi Film Kurier Miki'yi bir "sesli film harikâsı" diye nitclcmiş, hatta işi daha da abartarak "İnsanlığa vc çalışan kitlclerv bir hcdiyc" sözlcriylc poh pohlamışlı. Üstündc Miki Fare resimleri olan bardaklar, tuzluklar, çanak çöınlek kapış kapış gidiyordu ncrcdeyse. Bu göz kamaştıncı başarı grafiğine gölge dü^üren kimi avkırı fikirler dc yok dcğildı kuşkusu/. Iştc kraldan çok kralcı Nazi gençliğinin yayın organı Dic Diktatur bu soysuz Amerikan yayılmacı kültürüne şu cümlelerle kafa tutuyordu:uSarışın, açık fikirli kcnt gcnçliği Yahudi finans ağalarının boyuııduruğuııda. \.y KvnçUk, nc oldu scnin bilincinc. Miki larc hu^iiiK kadar göriilmüş cn dcğcrsiz, cn stfıl idcaldir... Yahudilcrin halkı uyutma kanıpanyalarına son! Haşaratlar dışarı! Miki Farc'yi dcfcdin, gamalı haçlarınızı takın." MEIN KAMPF Amarlkalılann antlnui propa a unda»nd« kullandıkları Vak vak amca (Ustt*) v* Hltl»r karlkatürü (altta). Aynı günlcrdc muhtemelen bu eleştiriden bağımsız olarak, "Micky Sipcrde" adlı film politik sansürün hışmına uğradı. Gcrekçc filmin içeriğindc dcğil, küçük bir aynntıda gizliydi. Kedilere karşı kahramanca savaşan çizgi askerlcrin taktığı miğferler, Birinci Dünya Savaşi'nda Alman askerlerinin kullan dığı miğferlcri l'azlasıyla çağnsjtınyordu. Buna karşılık yine biçimsel bir ayrıntı yü/ünden "Hain Kurt vc Üç Küçük Domuzcuk" filmi nazilcr arasında pck revaçtaydı. Disney çizerlerinin hain kurda yakıştırdıklan uzun, kanca burun tıpkı ırkçı Alman karikatürlerindeki Yahudilerin burnuna benziyordu Pazan etkileme şansından yoksun bu bir iki istisna bir yana bırakılacak olursa, okyanusun öteki yakasında da durum oldukça parlaktı. Walt Disney'in ilk uzun filmi "Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler" milyonlarca dolarlık hasılat getirrniş, çizgi film imparatorluğunun OEROİ 5 T E M M U Z 1 9 9 2 S A Y I 3 2 8 C U M H U R İ Y E T