Katalog

A R E F S A D U R B A Ş Vartan Usta yok artık Soyadının "Çivitçi" olduğunu kinısc bilmezdi. Yıllar yılı "Vartan Usta" olarak yaşadı. Ortaköy'ün "Vartan Ustası" olarak da kalacak... Vartan Usta'yı bu yılın başında bir pa/ar günü Ortaköy'ü "yazarken" tanımıştım. Caddc üzerin, deki dükkânı "Foto Si/in"in tozdan saıaımı^ vıtrınini kendi yaşındaki fotografilerle süslüyordu. Dükkânın incc karanlığına çekip geçmişlengclccckten konuşmak istcmişti. Söz, ay;ıkıistii dolanıp durmuştu: Fotoğrafeılığa 1948 yılında başladığınuan sıv cinııştı, "Foto Sabah"ta. Babası Boğos ölüncc 196.Vte şimdikı yeri mckân tutmuştu. Babasının dükkânı karşı kaldırımda köşedeymiş... Ve söz anıların ufkuna süzülüyor: "Rabam 100 lira harçlık vcrirdi Foto Sabah'ta çalıştıgım s.aman. Bu para hcm yeıneğime yeterdi hem de bira/.ıııı arttırırdım. Yemeğimi de ckscri Balıkpa/.arı'nda YcrTndc yerdim. Bir gün yemck yiyorum, karda iri yarı bir adam. Kırdığı iri bir soğanı bana u/.attı. Ağzım kokar korkusuyla almak istcmedim. Istanın korkusıı da var. Ama soğan ikram cden bu adamın o /aınanın nu"jhıır gürcşçisi Mersinli Ahınct olduğunu öğronince ikranıını kıranıadım ve soğanı yediın." Vartan Usta babasından dükkânı devralınca adından başka hiçbir şcyini dcğiştirmiyor. "Foto Boğos" olan isim "Foto Sizin"e dönüşüyor yalnızca... İçcridcn bir ayaklı tnakine çıkarmıştı. "Bu" demişti, "tam doksan yaşında. Babam kullanmıijtı, îjimdi dc ben kullanıyorum. Bütün bu fotograffler bu makincnin escri..." "Bir dc senin yürcğinin" diycmemiştinı. Gün gündcn Ortaköy canlanıyordu ama, Vartan Usta'nın işlcn hcp tersinc. Arlık heıkcs siyahbcya/ Ibtoğrala yüz çevirmişti. Rcsmi iijlerdc "renkli" ipi göğüslemi^ti. Eskisi gibi okul albüm işlcri dc pek çıkmıyordu. Bir de bunlara "polaroid" kolaylığını eklerseniz... Ve Vartan Usta'nın yüreği 24 haziran çarşamba günü bir daha deklanşöre basmamak üzerc sustu. O gün kahvcde "kâğıt" oynarken "yıldınm" kalp sektesi basıyordu bu kez deklanşöre... C U M H U R İ Y E T D E R G İ 5 T E M M U Z 1 9 9 2 S A Y I 3 2 8 Ama bu kez O'nun o güzel anısı adına tutulmadı bu vasiyet... O makinenin karşısında bir kez oturup fotografımi çıkartamadım. Birlikte yan yana bir fotografıdc de durmadık. Bizi fotoğraflar değıl, yazılar buluşturdu. Sornıuştum O'na: "Ortaköy kaç yaşında?" lşaret parmağını babasının gençlik resmi üzerinde gezdirip şu yanıtı vermişti: "Rıınıın va^ında olmalı herhaldc...*" Bu ya/ıuan uç gün sonra da mektubu gelmişti: "Değcrli ya/ını/la, /.orluklarla halen ayakta tuttuğum, baba nickânı lotoğrafhancmi vc 90 senc ma/isi olan, a/ da olsa bi/,c ekmck yediren baba yadigân dükkânımı/.ı, güzel Vartan Usta Ortaköy'dakl dükkanında babadan kalma maklnaalyl» çaıışıyorau ya/ılarını/.la daha da değcrlendirdi(•n Ustta) .Yıllar 8nc« Cumhurlyat D*rgi Vartan Usta'yı kapak yapmıstı (sol ğiniz içiıı si/e ailcce teşekkiir edcr, Ustte). Maklneslyla gömülm»k Istamlftl ama bu baba yadlgarı mazanna 1520 minnct duygularımı bildiririm. daklkalığına Indlrlldl. (Ustt») Tozlu dükkânımı/., üç ayaklı makinemiz, közündc patatesi, üstünde çayımı/ı demlediğiO pazar günü şöyle demişti söz arasında: nıi/ mangalımız vc asıra yakın dükkânımızda sizinle be"Altı mctre kare bir atölyeden üçbcş metre kare bir rabcr olma dilcği ilc tckrar tcşekkür cdcr, dcğcrli yazıyere gideceği/. Eğer sığabilirse makinemi dc bcnimlc larınızın dcvantı dileği ile mutlu günlerin hep sizin olmabirliktc gömcrler..." Ve 25 haziran perşcmbe günü Ortaköy Ermeni Kili sını dilerim." Şimdi aynı soruyu kendime soruyorum: sesi'nden öğle üzeri kaldırıldı cenazcsi. Ortaköy kaç yaşında? Toprağa 90 yıllık vefakâr arkadaşı fotoğraf makinesi de indirilmek istendi. Çünkü böyleydi vasiyeti... Vartan Usta'nın yaşında herhalde... ^ 17