Katalog

C EP ECEV R E O K T A Y E K İ N C Yavuz Sultan aoıımıer aen Kaıan Kuııur mırasgnı e u c a n yol Içln uygun görülen isim: Yavuı guıUm Selim Kopıubu Trabzon Kalesi'ni bir apartman koruyor T rabzon'da tarihsel çevrcyi tehdit cdcn "uçan yol" projesine tepkiler sürcrken, Kcnan Sert isimli vatandaşın "kcndi binasını kurtarmak" için açtığı idari davada yürütmeyi durdıırma kararı alındı. Trabzon Idarc Mahkcmesi, belediye aleyhine açılan davadaki gerekçeleri haklı bularak, "giderilnıcsi olanaksız zararlara yol açacağı" bclirtilen uçan yol projcsinin kentin kimliği açısından uygun görülmediğini vurguladı. Dava bu şekilde sonuçlanırsa, Trabzon'daki 4 bin yıllık kültür mirasının otoyollarla çiğnenmesi, bir valandaşın hukuk savaşımıyla önlenmiş olacak... Trab/on Imar Planı'nda, önceleri tarihsel merkczc "teğet" olarak gcçirilen doğubatı ckscnindcki "tanjant yolu" projcsi, 1980%li yıllardaki güzergâh değişıklıklcriylc, gidcrek "kente karşı suç projesi" haline gcldi. Yolu kısaltmak için doğrudan tarihi surların "içinden" vc eski kcnti "yararak" gcçirilmesini öngören ilk plan dcğişiklikleri, korumacıların ve kamuoyunun tcpkilcri üzcrinc gerçekleşemedi. Ne var ki bu kcz de Karayollan'nca geliştirilcn bir düşünce ile, Trabzon'un clde kalan tck tarihsel bölgesi olaıı Kaleiçi'yle birlikte, Zağnospaşa vc Tabakhane vadilerinin de üzerinden geçen bir köprüyol planı yapıldı. Trabzon'un eski kent merkezini "çiğnemek" üzere projelendirilen "uçan yol "a karşı, eski esercilerin karşı çıkmaları ile bir sonuç alınamazken, sekiz katlı apartmanını kurtarmak üzere dava açan bir vatandaş, yürütmeyi durdurma kararı çıkarttı. Dava olumlu sonuçlanırsa, Türkiye'de ilk kez bir apartmanı korumak için 4 bin yıllık bir tarihsel çevre de kurtarılmış olacak. Plana göre hazırlanan projede, eski dokuya basan 27 dcv beton ayak üzcrinc oturan viyadükler, Ortahisar Mahallesi'ndeki tarihi yapıların sadecc 4 metre üzcrinden geçiyor. Böylece, kentin güneykuzey cksenindcki "betonlaşmaya dircnen" iki yeşil kuşağı ile 4 bin yıllık bir tarihsel merkezin, geniş bir beton yol allında kalması öngörülüyor. Halk arasında "uçan yol" denilmeye başjanan proje, belediye ve Karayolları dışında kentteki hemcn tüm çcvrelcrin tcpkilerini çckiyor. Karayolları Bölge Müdürü Erkan ömerbcyoğlu, Trabzon'da yayımlanan Türkesi gayetcsine verdiği demeçte, "Bu püzcrgâhı belediye istedi; bi/« nereyi göslerirlenic, oraya yol yaparu; imar planını deği^tiren ve onay layan belediyedir..." derken, projcyi 3 milyar liraya üstlenen ENKA Holding'c bağlı ENK.T fırnıası da uçan yolu "bir mühcndislik harikası" olarak tanıtıyor. öte yandan, "bu tanırhlamaya tepki göstererek" muhalcfct cephcsinc katılan Inşaal Mühcndislcri Odası ise kent içinden 500 m.'yi "havadan" geçec^k bir aıddenin "harika değil, saçmalık" olduğu görüşünde. Oda'nın Trabzon Şube Ba^kanı Selim Koç, böylesi bir projcnin. kent içi ulaşımına da bir yaran olmayacağını belirterek, eleştirisini Karadenizlilcrc özgii nıizah gclcneğiyle özetliyor: "Halkıını/. ha bu yoldan aşağıya parajüt. le mi inecek?.." Trabzon'da duyarlı çevreler, Idare Mahkemesi kararıyla şimdilik "nefes almış" durumdalar. Uçan yola karşı savaşımı tstanbul'dan desteklcyen Karadeniz Kültür ve (,'evre Dcrneği Başkanı Doç.Dr. C'cngiz Kruzun, yolun özellikle "adına" dikkatleri çckerck şunlan söylüyor: "Tarihi e/ccek bir projeye Yavuz Sultan Selim Köprüsii adının verilmcsini öncelikle o tarihsel isme bir saygısızlık olarak {>örüyonız. Bu isim bir göz boyama çabasından bafjka bir şey değildir..." Yolun, antik Trabzon'u "yıkarak" geçmcsinc karşı yıllar önce "bir kamu görevlisi olarak" mücadele cdenlcrden Anıtlar Yüksek Kurulu eski genel sekreteri Besim Çeçener ise projenin "ekonomik gerekçelerini" şöyle cleştiriyor: "Yolu Sİ'Pin dışından |>c(,'irnıekle yiiklii bir istiınlak bedtli (Mİfiıcceği viyleniyor. Oysa, salt projesi için 3 milyarı gö/den çıkarttılar. Kaldı ki binlerce yıllık geçmişi ve Trabzon'un öviinç kaynağı olan bir kalenin kurtarılması nasıl parayla ölçülebilir?.." F.vct. Bugünlerdc Trabzon'da hemen herkes, İdare Mahkemesi'nde "yıkılmanıası" için dava açılan Kenan Sert'in 8 katlı apartmanını çok seviyor. Söylencnlcre göre. cğer tarihsel kent merkezi kurtulursa, bu apurtmanın da "tescil cdilmesi" istenecek. Gelecek kuşaklara "Trabzon Kalesi"nin nasıl korunduğunu anlatabilmek için... 4 O E R O İ 21 HA Z l h A N 1 9 9 2 S A Y I 3 2 6 C U M H U R İ Y E T