Katalog

Ü U R A K Z İ K E L D E M Madonna'nın, Michael Jackson'ın, MC Hammer'ın ya da Sting'in bir albümü, tüm dünyayla aynı gündc Türkiye'de de piyasaya çıkabiliyor uzunca bir süredir; bu sanatçılann plak şirketleri de, daha önce tepside yer almayan bir pasta diliminc (ince de olsa) sahip oluyorlar. Hem de işin riskini üstlenmeden. Albümlerin üretim dağıtım ve promosyonunu Türkiye'deki temsilci firma yaparken, bilgi ve kaynak akışı sağlayan yabancı firma, hiç de küçümsenmeyecek bir yüzdeyle telif hakkını alıyor. Dünya müzik pazannı paylaşan devlerdcn WarnerChappel, MCA ve BMG gruplarının Türkiye temsilcileri, Milletlerarası Müzik Yayınları (MMY). F.MI Topkapı Müzik ve Video (TMV) ve Sony Music'i de Uzelli Plakçılık tcmsil ediyor Türkiye'de. Bu tablodan da anlaşılacağı gibi artık piyasaya yeni girecek bir müzik sirketinin dünyadaki majörlerdcn birinin tcmsilciliğini alma şansı pek yok, çünkü hepsi paylaşılmış. Kimileri, söz konusu uluslararası şirkctlerin Türkiye'de doğrudan şube kurmak yerine temsilcilerle çalışnıayı yeğlemesini, risktcn kaçınma olarak yorumluyorlar. Bu görüsc göre >'majörler"in hepsi, sessiz bir beklemede aslında. F.ğer pazar genişler ve Türkiye'deki pasta dilimi daha cazip hale gelirsc, köprüyü gcçmelerine yardımcı olan lokal temsilcilerine "güle güle" deyip aracısız kazanca yönelecekler. Pek de "fesat" bir görüş olduğu söylenemez bunun, çünkü satış haeimlerinin daha yüksek olduğu Avrupa ülkclerinin çoğuna temsilcilcr aracıİığıyla değil, doğrudan giriyor majörler. Işin Türkiye'deki henüz hayli cılız olan boyutu bir yana, Avrupa ve özellikle de Amerika'daki pazar kavgası son bir yılda iyice kızışmış durumda. Kapitalizmin işleyiş mekanizmalanna tipik örneklerlc karşılaşıyoruz bu pazar kavgasını izlerken. Mali açıdan güçlükler içine giren şirketler önce elemanlannı işten çıkartma ve masraf azaltma yoluna gidiyorlar, ardından da görece daha büyük vc daha iyi durumdaki şirketlerce yutulmak durumunda kalıyorlar. Bunun en tazc örneklerinden biri, 1992'nin hemen başlannda yaşandı. Oünya pazanndaki albüm ve kırkbeşlik satışının* yüzde on ikisini gerçekleştiren Virgin Records, rakiplerine göre geride kalmaya başlayınca çılgınca bir atak yaptı ve 400 milyon dolar karişılığında Kolling Stones toplutuğunu Sony Music'ten transfer ederek sözleşme imzaladı. Janet Jackson'ı da A&M'dcn "kapan" Virgin, izleyen döncmdc içine girdiği ödeme güçlüğünden bir türlü çıkamadı ve piyasanın en büyüklerinden LMI grubu tarafından yutuldu. Polygram da A&M'den sonra, geçtiğımiz yıl şemsiyesi allına reggae ınüziği dünyaya tanıtan Island'ı da katarak eşlik etti EMI'ye. Halihazırdaki görünüm, "temerküz" öngörülcrini doğrularcasına müzik dünyasını birkaç büyük şirketin paylaşması, plak, kaset ve CD satışlan toplamının yansından fazlasını F.MI ve Polygram'ın gervekleştirdiğini; Warner vc Sony'nin de bunlara eklendiğinde rakamın yüzde yetmişbcşin ü/crinc çıktığını söylemek, sanırız yeterli olacaktır. Plak ortadan kalkıp CD endüstrinin motoru haline gelirken bir tür "geçiş dönemi bunalımı" yaşayan müzik endüstrisinde pazar payı ve prcstij arttırma çabalan, kıyasıya bir rekabet içinde sürüp gidiyor. Ve yaklaşık on yıldır dünya eapındaki bu pazar savaşının alanına Türkiye de giriyor. Bir zamanlar görmeyi hayal bile edemediğimiz starların artık hiç düşünmeden turne programlanna Türkiye'yi dc dahil etmeleri, hatta kendileri talepte bulunarak burada konser olanaklan araştırmaları, bunun göstcrgelerinden yalnızca biri. < Müzik endüstrisinin devleri Türkiye pazarına giriyor PRESTİJ PASTASI asetçiden içeriye girdikten sonra şu ya da bu albümü satın alma konusunda vcrcceğiniz karar vc yapacağınız tercihin, Londra, New York ya da Los Angeles'taki birilerini de yakından ilgilendirebileceğini düşünür müsünüz ba/cn? Her ne kadar Türkiye loplam satış hacmi açısından Avrupa ülkelcri arasında son sırada yer alsa da, müzik endüstrisinin devleri arasında kıyasıya gerçekleşen pazar paylaşım savaşında en küçük bölgenin bile önemi var. Pünyanın değişik ülkelerinden gelen satış rakamlannın kümülatif toplamlarıyla oluşan tablo her yıl, her ay hatta her hafta değişirken, masa başında bilgisayarlardan gelcn rakamlan değerlendiren şirket yöneticileri ^de tabloyu kendi lehlerine çevirecek atılımlann hesabını yapıyorlar sürekli. Dolayısıyla sizin hangi kaseti satın alacağınız da onlan yakından ilgilendiriyor. K larak tanınan Türkiye, 80'lerin ortalanna doğru telif haklan konusunda biraz daha özenli davranmaya başladı ve özelliklc de "bandrol yasası"ndan sonra Batı'daki tüm önemli plak şirketleri, Türkiye'deki kuruluşlarla lisans anlaşmalanna girerek temsilcilik verdiler. Bugün dünya müzik cndüstrisini biçimlendiren şirkctlerin yaklaşık yüzde 90'ının, Türkiye'de temsilcileri var. Bu durum Türkiye'deki müzik dinleyicilerine Batı'daki güncel harcketliliği anında yakalama fırsatı sağladığı gibi, büyük plak şirketlerine dc ycni potansiycl pazan büyütme olanağı sunmuş oluyor. U/unca bir süre yurtdışında "korsanlar cenneti" o m C U M H U R İ Y E T D E R O İ 2 4 M A Y I S 1 9 9 2 S A Y I 3 2 3 TÜRKİYE'DE KİM KİMLERİN TEMSİLCİSİ ŞİRKET Uluslararası plak şirketleri mUzlğin devlerini kadrolarına katarak dünya müzik piyasasınıela geçirm* peşindeler. Polygram TÜRKİYE TEMSİLCİSİ Yonca BAÖLI SANATÇILARDAN BAZILARI Def Leppard, Metallica, Deep Purple, Depeche Mode, Right Said Fred, Elton John, Dire Straits, Erasure Iron Maıden, MC Hammer, Pink Floyd, Queen, Joe Cocker TanitaTıkaram.TracyChapman.Madonna, Enya, Nirvana, Guns'n'Roses, U2 Sting, Bryan Adoms, Chris De Burgh, Extreme, Toni Childs, Cece Peniston Michael Jackson, Bruce Springsteen, Michael Bolton, Mariah Carey EMI VarnerChappel veBMG A&MveChrysalis SonyMusic Kent MMY TMV Uzelli 17