Katalog

M y z ı Olümünün 10. yıldönümünde D eğerlı nui/ik adamı Muhittin Sadak öloli 10 yıl olnuış. Türkiye'de coksesli mü/igin tanınması ve vayılması icin yas.adıgı siirece mik'adclc verınıs, olan Sadak, mii/ik tanhimı/dc vivoloııselİNl \c koro şcfi olarak unutıılmavacak bir yere salıip olnuı>ıur Oıuıncu ölüm yıldönümünde, Muhiıtın Sadakın cesillı yayın organlamıda ver aimış olan koıuıs,nıalarmdiin hır kolaj \aparak, vaytmövküsünü ken(li ajvınd.ın aklarmak islcdik. MUHITTIN SADAK KENDINIANLATIYOR Müzikle nasıl tanıştım?' Muhittin Sadak hir ga/cle röporlajında. ılk mıi/ik aletnle baba evinde nası! i:ıni"}lığını :?ö>le anlatıyor: "Pek u.lak yasjarda ikcn baba oeağmın bir odasında kılıtli bir piyano vardı. Piyanoya "piyana" dendiği devirlerde. Hvde bir /iynel gibi dııruyordu. Bir gün arayıp tarasıp anahtarını buldıını. Bira/ caldım. lliişiiklcnnıiıı. şiıphcsi/ bira/ haklı olarak "Hıı oğlan çalgıcı olaaık" •jcklindekı a/arlarına muhalap olarak odadan kıı\ulnıuştıım."' ' Hıl'/ı 'l'opu/'ıın kcndisivlc iclc\i/\onda şapiığı koıuışıııada isc >u bılüilcıi vcriyor: 'Tivdc kırık bir kantın vardı: dayım bira/ nıü/iklc mc>jıııl olduğıı k,"in. I akat bıınlar lx%ncc bir şcy iladc olmc/dı. Alırdını. anıa nıii/ik bıİmiyordum. Böylc lıngırdalırdım. ba/ı scslcr uclırdı. Bi/ o /amanlar Kı/ılloprak'taşı/. sinomalarda öylc ııydıırnıasyon piyano vardı İlk duyduğum poliionik nıü/ik işio bu." 2 ^^1^ 'İlk müzik çalışmalarım' (."ocııklıık döncmindcn sonra. gcnç Muhitlin'ın mii/ik bilgisinı aıllıınıak i(,'in biıcyscl v>>balan ba^lar: "Ondan sonra bcnde bir mii/ik cgilimi haşludı. Zaman ilerledi. Vc elcmli günlere gcldik: Balkan Savaiji. Babam maalescf musikıye «;alı^ırsam çalgıcı olıırum diyc bana musiki>i yasak cdcrdi. 1akat onu bavıramadı. l'skı devir, mâlıım, herkcsin alı, arabası vardı. lakat Balkan Sava^ı'nda atlar, arabalar alınmntı. ben dc ahırda çalıijirdını. Bir büyiik kcman bo/untusu viyolonscl ü/erındc. F.llcrim donardı da tcntürdiyol sürcrdim, donmasın diyc. Çünkii o dcvirdc arkama tentüıdiyol sürcrlcrdi ısıtsın diyc. Çocuklıık... Böylc ealı^maya başladım. Bu tabii u/un sürdü. Frcrlcrc (papa/ okıılıına) gillinı. Frcrlcr mcktcbindc, ııınılmanı adını "Frcrc F.ustachc" diyc bir mü/ik öğrctmenimi/ vardı. Bando !}Cllydi. Hcni "limponist" olarak oıkestraya aldı. Bira/ nota öğrcndinı. Böylc başladık. Kısacası, kcndi kcndimc nota öğ16 M konscrlcr veriyoru/. Istanbul'da o devirde yalnı/ tck sesli mıısiki ile iştigal edcn vc /annıma kalırsa Maarif Nezarcli'nc bağlı bir mii/ik cvi vardı ki o dcvirdcki isnıi Darülclhan'dı. Bi/inı ötede bcri vcrdiğimi/ garp musikisi konscrlcri, ba/.ı büyüklcrimi/in dikkatmi çckıyor vc baijta mcşhur romancımı/ Halit Ziya Uşaklıgil, şair 1//ct Melilı, o /.amanki, /annederim Ccmiycti Umıımiyc Bclcdiyc a/alarından Bcdri Ncdim Göknil vc daha hatırıma gclmcycn birkac /cvat vc halta onu da ilavc cdcyim. Almanya'da musiki tahsili yapan Mıısa Sürcyya olnıak üzere Darülclhan'a ck olarak bir dc çok scsli musiki tcdrisatının konmasını önc sürüyorlar ve o /amanın Bclcdiyc Reisi Haydar Bcye muracaat edıyorlar. Haydar Bey bunu olumlu karşılıyor vc Ziya Paşa'nın riyasctindcki bu müessese Maarif Nczareti tarafından Şchrcmaneti'nc dcvrediliyor. Yeni şckliyle Darülelhan iki bölümlü bir müzik müessescsi oluyor: Tck scsli mii/ik, cski dcyişiyle alaturka vc çoksesli mü/.ık, cski dcyisiylc alafrunga. Hatırımda kalan idarecilcri vc hocaları sayabilirim: Müdürümü/ Musa Süreyya, ikinci miidiir Yusuf Ziya Dcmirci (sonradan müdiir olmu^tur). kcman hocası mcrhum Zcki Üngör (ki Padi^ah orkcstrası başkcmancısı idı vc sonda orkcstra şell oldu, İstiklâl Mai!}imı/'ın bcstekândır), piyano hocası Sabri Bcy, musiki na/ariyatı hocaları F.dgar Manas ve Radcglia. Bıınlar hakikatcn D E R O İ 2 0A R A L I K 1 9 9 2 S A Y I 3 5 2 rcndim. Viyolcnscli dc kcndi kendimc öğıcndinı * 1 'Darülelhan'da hocalığa başlıy orum' Muhıtıin Sadak "naçi/ bir kurucusu olahilmck ma/hariycli ilc hcr şeyindcn la/la iflihar" duydugu 4 İsianbul Konscrvatuarı'na girişini vc ilk döncmini şöylc anlatıyor: "Scnc 1922. Mcmlckctimi/in dü^ınan işgalindcn kurtulmasının lıcyccanı içindcyi/. Anadolu'dan gclcn lıabcrlcrc görc, İnönii /alcri ka/amlmış, Sakarya Mcydan Mulıarcbcsi /afcrlc ncticelcnmi^ vc böylcliklc dii^nıan nıcnılckctimi/ı tcrk ctmck ha/ırlığı icindc. Iştc bi/ bu ortamda, İstanbııl'da bir trıo kurduk. Çocuk Ksirgemc Kuruniu yararına C U M H U R İ Y E T