Katalog

merke/i ilc ünlii Klaros'ta doğan Nikandros M.ö. II. yüzyılm en önemli hekim, filolog ve yazarlarındandı. Yılanların vc zehirli böccklerin sokmalanna karşı kullanılacak ilaçlan anlatan "'nıcriakc" adlı bir eser yazmıştır. Alcksi Pharmaka adlı cscri panzehirleri konu almaktadır. Günümüze birkaç satırı kalmış Georgika (Ziraat Hakkında), kaybolmuş Melissourgika (Arıcılık Ilakkında) vc Ovidius'un ünlü Metemorphoscs'inc kaynaklık etmiş Heteroioumena (Değişrheler) adlı bir eseri vaıdır. yapan bilim adamı olarak bilinir. Güneş ekseninin cğriliği ve güneş saatinin de onun buluşu olduğu kabul edilmektedir. Evrim kuramının da öncülerinden birisidir. VE DAHA NİCELERİ... APELLES: Efesli Antık dönemin en unlü ressamlarından DİPHİLOS: Sinoplu Tragedya Yazarı HİKESİOS: Izmirli Hekim ZEUKSİS: PamukkaledeTıpOkulu kuran EUNAPİOS: Sardeisli Felsefe Tarihçisi KANANİTES: Tarsuslu Sezar'ın hocası PARRHARÎOS: Efesli ressam PHİLEMON: Tarsuslu komedi yazarı SKYLAKS: Karyandalı coğrafyacı ARİSTEAS: Arısmaspias destanını ya?an Marmara Adalı DAPHİTAS: Bergamalı Gramerci DEMETRİOS: Scepsisli Gramerci DEMETRİOS: Samsunlu matematikçi DİOGENES: Sinoplu ünlü fılozof DİODOROS: lassoslu Mantıkçı DİOGENES: Tarsuslu gezgin filozof DİONYSOS: Bodrumlu Roma Tarihçisi DİONYSODOROS: Samsunlu matematikçi LUKİANOS: Samsatlı ünlü Romalı yazar EPİKTETOS: Pamukkale'de doğmuş unlu filozof. ARİANOS: Izmitli Iskender'in Anabasisı'nın yazarı HERMOOOROS: Efesli Roma kanunlarının hazırlayıcısı HERMOTİMOS: Urlalı ruhun herşeyin nedeni olduğunu söyleyen ilk düşünür APELLİKON: Teoslu (Izmir Soğacık) Bibliofillerın piri, kıta dostu ZENODOTS: Efesli kutuphanecı MİMNERMOS: Kolophonlu unlu şaır GALENOS: Bergamalı antık çağın en ünluhekımi BİAS: Eskiçağın Yedi Bilgesinden Pırenelı, hukukçuların piri DİOTİMOS Edremıtlıdilbilimci ARKESİLAOS Çandarlı filozof HİPPONAKS: Efesli şair STRABON: Amasyalı Roma donemının en önemli coğrafyacısı KSENOPHANES: Kolophonlu Monoteizmi.i ilk öncüsü Diyalektlk Yöntemin Babası İonialı Dı>ğa (îlo/ollarımn cn öncmlilerinden biri olarak Hcrakleitos M.Ö. 55()'de Efes'te doğmuş ve burada yaşamıştır. Daha önceki madde tcorilerini ele alıp irdelemiş, doğada hiçbir şcyin olduğu gibi kalmayıp sürekli sckil değiştirdiğini ileri sürmüştür. Aynı akarsuda iki dcfa yıkanılamayacağı deyişi çağlar boyu onu ünlü kıldı. Karşıt clementlerin birbiri ile mücadelesinden gelişim doğduğıınu ileri sürmüştür. Ünlü Alman düşünürü Nietzschc onun için, "Dünya hcr zanan gerçeğe muhtaçtır, o haldc her zaman Uerakk'itos'a muhtaçtır" diycrek onun insanlık tarihi açıÜnlü matamatlkçl v* sından ne denli ödüfUnür Thal*«. nemli bir sima olduğunıı ortaya koymuştur. Dünyanın dönüşü M.ö. IV. yü/yılda dünyanın kcndi ekseni üzerinde yinnidört saatte döndüğünü söyleyen ilk düşünürlerden biri olan Hcraklcides Hcrakleiada bugünkü Karadcni/ F.rcğlisi'nde doğmuştu. F.flatun'un öğrencılermdendi. M.ö. VI. yü/yılda yaşamış Miletoslu Kadmos'un Milctos'un kuruluşunu konu alan cscri ncsir halindcki cn eski tarih cscri sayılmaktadır. Böylecc cfsanclerle tarih, bilim olarak ayrılmışür. M.ö. VI. yüzyılda Milet'te yaşamış Hekataios, o günkü Doğu vc Batı dünyasının yaşayan halklannın gclcnck vc göreneklerini anlatan "Dünya Gezisi" vc büyük ailclcrin gecmişlerini anlatan "Soyağaçlan" adlı iki eser ya/mıştır. Burada 'tarih1 kelimesini ilk defa araştııtna anlamıyla kullanmıştır. Tarihçilerin babası isc hiç şüphesiz Bodrumlu (Halikarnassos) Herodotos'tu. M.Ö. 484 yılında Halıkarnassos'ta doğmuştu. Karialı soylu bir aileye mensuptu ve epik şair Panyasis'in de akraba Tarlhin babası Harorot, M.ö. 484't* sıydı. "...InsanogBodrum'da yasamıatı. lu'nun yaptıkları /.aıııanla unutulmasın diye: Bu Halikarnavsoslu Herodotos'un kamuya sunduğu araslırmadır." diycrck başladığı doku/ kitaplık anıtsal eseri bilimsel tarihçiliğiıı ilk büyük eseri kabııl cdilmektcdir. Tarlh Yazıcılarının öncülarl. ilkAstronom Muğla ilimizin Datça yanmadasının ucunda bir kıstakta kurulu antik Knidos'ta M.ö. 406'ya doğru doğan Eudoksos, Plinius'a göre bir yıl 365 gün 6 saat değerini ilk veren astronomdu. Onun bulduğu eşmerke/li küreler varsayımı geleneksel astrominin hareket noktası sayılmaktadır. Arkhimedcs aksiyomu adı verilcn aksiyomda kullandığı ilk orantılı doğrular kuramını da ona boı\lııyıı/ "Aynı nehlrde Ikl kez yıkamlmaz" sttzilnU tarlh* hedlya «den, dlyalaktlğln babası Harakleltas. MatematiğinYapatıcılarından M.ö. 262'dc Antalya yakınında antik Pergc şchrinde doğan Appollonios M.ö. III. yüzyılda geometridc araştırmalannda en büyük başarıları cldc ctmiş matematikçi ve astronomlardan birisiydi. Matematiğin bir bilim olarak yaratıcılanndan biri olarak kabul edilir. Konikler ü/erinde büyük bir inceleme kitabı yazdı. özcllikle iki etckli koni bir düzlem tarafından kesilince yerine göre bir clips, bir parabol veya hiperbol elde edilebileceğini gösterdi. Ayrıca konik kesitlerin cxlaklarının varlığını ispat elmi'jlir lan iiv önemli eser bırakmıstır. Küre üzerine çizilmiş çesitli dairclcrin en basit özelliklerini anhıttığı küre geometrisi ile ilgili "Küreler Üstünc", "Günler ve Geceler Üslüne" ve yükselti değişikliklcrine göre gökyüzünün görüş uzaklığım inceleyen eseri, onun adına bilim tarihinde ayrı bir ycr ka/andırmıştır. BurçlşaretlerlnlBulan M.Ö. V. yü/yılda Bo/caada'da doğup yaşayan Kleostratos astronomide oktaeteris ya da sckız yıllık çcvıimı bulan kişi olarak kabul edilir. Plinius'a göre de bugün kullandığımız burç isaretleri sistemini ilk düşünen astronomi bilgini odur. Yukanda derlediklerimiz uygarlığı dogmaların karanlığından bilimin aydınlığına çıkaran yurdumuz topraklannda doğmuş, yaşamış ilk öncülerden sadece birkaçı. Daha niceleri var, Homeros'tan günümüze gelen sürevte. Bunlardan kaçını yakından tanıyoruz. İlk Dunya Harltası ve Gflntş Saati... Ionya (Mılclos) Okulu'nıın Thales'ten sonraki yöneticisi M.ö. 610'a doğru Miletos'ta doğmuş Anaksimandros, göklerin kutup yıldızı etrafında ilk önce belirttiği gibi ilk dünya haritasını C U M H U R İ Y E T D E R O İ 4 F K İ M 1 9 9 2 Kure Geometrlsl Marmara bölgemizde M.ö. II. yüzyılda yaşamış vc Bithynialı olarak anılmış astronomi bilgini vc matematikçi Theodosios bugün de kaynak olarak kullanıS A Y I 3 4 1 Hayatlanm, kuramlannı, bilim için ürettiklerinin ne kadarını bilebiliyoru/7 tzmir'de ya da Trois ören yerinin girişinde bir Homeros büstü bulabilir miyiz? Miletos'ta doğa bilimcileri adına ya da ilk logograflar adına konmuş bir anı plaketi var mı? Tarihin Babası Herodotos'un bir büstünü park içınde Bodrum'da yaşatmakta mı zor? Kültür ve Turizm bakanlıklarımızın vc yerel yönctimlcrimizin bilgilerine sunarız. •( <