Katalog

Bursa'da şifalı hamam sefası On dördüncü yüzyılda Rum ustalara yaptırılmış Bizans yapısı mekânları ve yirminci yüzyılın fizik tedavi olanaklarıyla desteklenmiş yeni hastahanesiyle Eski Kaplıca, geleneksel Türk Hamamı anlayışından modern kaplıca çizgisine uzanıyor. B ıırsalıların Bursa'da yaşamanın dışında.birortakyanlarıda kentteki tüm hamam ve kaplıcaların ycrini iyi bilmelerı ve kolayca tarıf edebilmeleri hcrhuldc. Bıırsa içinde kime sorduysak yanılını hemen aldık. Hatta dış görünüşiimı/e bakarak, hangisinc gitmeniz gerektığıni bile söyleyebiliyorlar. Çckirge Meydanı'nın hemen altındaki tarıhi yapının önıinden geçen yabancıların, etkilenmemesı olanaksız. Eski Kaplıca, Bizanslılardan beri kullanılmış, 1389'da Murat Hüdavendigâr tarafından yeniden yaptırılmış ve 1988 yılın da aslına bağlı kalınarak restore edilmiş. Restorc edildikten sonra. işletmeye açan işletme sahiplerinden Esat Bulur, Hskı Kaplıca'nın yasayan tarihiyle ve maden suyunun ö/ellikleriyle bu potansiyelin en öncmlilerinden olduğunu söylüyor. Osmanlı hamamının mimari özelliklerini, toplumun yaşam biçiminden soyutlamak olanaksı/. Kadın ve erkeklerin birlikte kullanımı için düşünülen çifte hamamlar, hem içdüzenlemede birbirınden ayrılmış, hem de farklı kaplıcalaraaçılmalarıöngöriilmiiş. Osmanlılarda hamamlar üçe ayrılı yor: Halk ya da çarşı hamamları, saray hamamları ve kaplıcalar. Tüm bu hamamların iç düzenindeki ana kullanım mekânlannı Eski Yunan vc Roma hamam planlarında da aynen görmekteyi/. Mekânlar, bir soyunmalık, bir soğukluk ve bir sıcaklıktan oluşuyor. Eski Kaplıca'da bu özellikler sürüyor. Girişte, 'soyunmalık' denilen bölme: Ortada "çcvreyc serinlik hissi veren" fıskiyeli bir havuz; çevrede soyunma odaları; odalarda klasik hamam takımları: Peştemal ve takunyalar. Soğukluk bölümünde duvar kenarlarına alçak mermer sedirler yerleştirilmiş. Belirli aralıklarla başları işlemeli sütunlar var. Restorasyondan sonra bir sütun ba^ında haç işareti çıkmış. Kaplıcaya gelcn turıstlerin cn çok ilgılcndiklerı şey, bu sütun başları oluyormuş. Sıcaklığa, yani iç hamama girmeden önce vücudu sıcağa alıştırmak ıçin kullanılan soğukluğu. aynı zaman Ikl yıl önc* onarılıp yoniden hizmeto açılan Eski Kaplıca'da "soğukluk" bölümünün ortasında, fıskiyali bir havuz y«r alır... da fa/la sıcağa dayana Buraa'nın Çekirge Maydanı'ndakl Eski Kaplıca, I. Murat dttnaminda Bizanalı Mlmar Chrlstodolus'a yapbnlmif tı. mayanlarm yıkandıkları bir mekân olarak da kullanıyorlar. Odanın ortasında su içmek ıçin yapılmıs fıskiyeli küçük bir havuz duruyor. Salonun yan tarafında hücre ya da halvet denilen bir bölme var. Içeride keseciler, göbek taşının üzerinde müşterileri keselemek le mesgullcr. Bizı, elinuzde fotoğraf makinelerirnizle görünce özel şovuna başlıyor bıri. Önce tepeleme sabun köpiiğü içinde kalan müşterinın, sonra hamur haline getirilişini ızlıyorıız. Viicudun bazı eklemlerinin çıtırdatılmasından oluşan son masajlarla gösten sona eriyor. Dışarıda bu müstcriyi arıyoruz; fıskiyenın çevresindeki kanapede pelte halınde; yüzünde kuş kadar hafiflemİ!} bir ifade... Sıcaklık, isnıi üstünde kaplıcanın en sıcak bölümü. Ortada beş altı metreçapmda, bir buçuk metre kadar derinlikte" bir havuz. Soğukluktaki gibi, çevrede 18 C U M H U R İ Y E T O E R O İ 11 A Ğ U S T O S 1991 SAYI 283