Katalog

O S M A N MEKTUPLARDAN S E N E M O 6 L U PİERRE LAVAL'DEN GENERAL DE GAULLE'E Plerre Laval, 1945 temmuzunda Fransa'ya dondu ve yargtlanarak ölume mahkum edildi Pierre Laval (18831945), geçen yıl Fransa'da yayımlanan bir kitapla yeniden gündeme gelen II. Dünya Savaşı politikacılarından biri. Laval'ın, 1903 yılında Sosyalist Parti'de başlayan siyasal yaşamı, komünizm korkusu nedeniyle giderek sağa kaydı. Birçok kez bakanlık yapan Laval, 1931 yılında başbakan oldu. Ancak çeşitli konularda bakanlarına danışmadan kararlar alması, 1932 seçimlerinde yenilgiye uğramasına yol açtı. 1940 mayısında Fransa, Almanlar tarafından işgal edilince göreve gelen Mareşal Petain hükümetinin devlet bakanlığına getirıldi. Fransa'nın yararına bir barış antlaşması imzalanabıleceğini umarak hükümetin ülkeden ayrılmaması konusunda ısrarlı bir polıtika benimsedı. Almanya'nın kesinlikle zafer kazanacağına inanması yüzünden bu ülke yöneticileriyle işbırlığine girdı. 1942'de bu kez başbakan oldu. Nazilerden yana demeçler vermesine, Almanya'ya "gönüllü" Fransız işçiler göndermesine karşın Hitler'le pazarlıklarında hep ülkesinin çıkarlarını korumaya çalıştığını ileri süren yandaşları vardı. Almanya yenilince ispanya'ya sığınan Laval, 1945 temmuzunda Fransa'ya döndü. Olüme mahkum edildi. Cezasının uygulanmasından önce kendini zehirleme girişimi başarısızlıkla sonuçlandı ve 15 Ekim 1945'te kurşuna dizildi. Laval gerçekten "işbirlikçi bir vatan haini miydi?" yoksa "ülkesinin kırk milyon insanını korumak isteyen iyi niyetli bir politakacı mıydı" sorusu bugün bile değişik biçımlerde yanıtlanıyor, ateşli tartışmalara neden oluyor.. Yakın dönem Fransa tarihınde hem asker hem de siyaset adamı olarak önemlı görevler üstlenen Charles de Gaulle (18901970), özellikle II. Dünya Savaşı sırasında ülkesinin bağımsızlığı için ingiltere ve Cezayir'den yürüttüğü çalışmalarla büyük uğraş vermiş, kurtuluştan sonra 20 Ocak 1946'ya dek başbakanlık yapmış, kurduğu siyasal bırlik dönem dönem ülke yönetıminde etkin olmuştur. Cezayir olayları nedeniyle 1958'de yeniden gündeme gelen de Gaulle, bu çıkışını cumhurbaşkanı seçilene dek sürdürdü ve mayıs 68 olaylarının ardından, yaklaşık bir yıl sonra nisan 1969'da yapılan bir halkoylaması sonucu cumhurbaşkanlığından ayrıldı. < ' Karışıklık istediğim ve kışkırtıcılık yaptığım söylendi, mahkeme kararlannda da bundan söz edildi; basında, zaman kazanmayı amaçladığım ve böylelikle seçimlerin yapılacağı 21 ekimi beklediğim yazıldı. (...) Daha ilk gün önceleri bana yurtseverlik dersi vermeyi düşünemeyen, mahalleden ve komşum bir jüri üyesi beni "hain" olarak niteledi. (...) Karışıklıkları kışkırttığım gerekçesiyle dışarı çıkarıldığım 6 ekimdeki duruşmaya çok güveniyordum. O gün Yüce Divan'a, Alsace'a ilişkin, savunmam için çok yararlı olacağını umduğum açıklamalar yapmayı tasarlıyordum. (...) Bilinmeyen olaylar ortaya çıkanlacak, kusurlar ve gerekçeleri saptanacak, sorumluluklar belirlenecekti. Korkusuzca ve kin gütmeden konuşacaktım. Yönettiğim Fransa'nın dosyasını açacaktım ve jüri de bir görüş edinâ'ikten sonra yargılayacaktı. Skandala yol açmaya ya da ülkemizin politikasını zora sokmaya hiç niyetim yoktu, ama hiçbir şey de saklamak istemiyordum. Halklar, aydınlatılınca güçlüdür. Adalet de doğru olmak için bilgilendirilmelidir. Siz, özgürlüğüne kavuşan Fransa'nın önderisiniz. Bir parti başkanı değilsiniz, değişik grupların kavgalarına katılmıyorsunuz, kargaşanın üstündesiniz. Adaletin de somut simgesisiniz. Güç durumlarda hakemsiniz. Pek sık rastlanmayan durumu takdirinize sunuyorum yine de geçmişte benzer örnekleri var benim durumumun tümü de üzerinde düşünmeye değer durumlardır bunlar. Hükümet başkanı olarak suçlandım. Bu sıfatla mahkum edildim. Bu nedenje yargılanmam reddedildi. (...) Adaletin iğrenç ve karikatürü sayılacak bu olaya bulaşmayacak denli yüce bir yerdesiniz. Sesimi kısma komutu vermeyin diye istekte bulunmak için size başvuruyorum. önce konuşmama izin verin. Yasalar bu olanağı veriyor size. Elinizin altındaki krallık hukuku bu yetkiyi tanıyor size. Normal bir mahkeme beni dinleyip yargılayana dek, Fransa doğruları öğrenene dek beni mezara sokturmayın. Bu koşullarda yargılayan bir mahkemenin bu karanyla idam edilmem adi bir cinayetten başka bir şey olmaz. (...) önce bırakın konuşayım, sonra bana, bedenime ne isterseniz yapın. (...) özgür bir Fransa yargılar, ama cinayet işlemez. Siz bu Ulkenin önderisiniz. Kararınıza saygım var. Charles de Gaulle C") Mes combats pour Plerre Laval, 1990, (Pierre Laval için Kavgalarım) Vichy hükümetinin başbakanı Laval'in damadı Rene de Chambrun tarafından yazılmış bir belgesel Kitapta yer alan ve bölümler aktardığımız bu mektubu, "vatana ıhanetten" ölüm cezasına çarptırılan Laval, infazı bekledığı hücresınde. mahkumıyet tarihı 9 Ekım 1945'le kurşuna dizilmesinden bir öncekı gün olan 14 Ekim 1945 tarihlerı arasında yazmıştır. CUMHURİYETDER8İ24MART1991SAYI283 16