Katalog

KENT VE O T O M O B I L I N Ç Aracımız da sehirli olsa! Otomobil, artık hiç de kendi kendine hareket edebilen bir araç değil! Lüks ya da orta halli dinozorların direksiyonunda oturuyoruz aslında. Bugün Avrupa'da, otomotivcisinden 'Yeşil'ine, herkes bunu tartışıyor. Fransı/larm Actueldergisi 1989 yılı ekiminde bir o/el sayı hazırlamıs, veadınıda "1999"koymuşlu. Doksanlı yıllar boyunca keııdi alanlarmıla nclerin olup bitcceğini düşünüp hayal hanelerini /orlayan editörler, dergide farklı bölümler ha/ırlamışlardı. Bunlardan biri de, Philippc Vandcl vc Roger Saerain'in dü/cnlcdikleri "Kkolojistlcr İklidarı Ele Geçirdiklerinde"adltçalışmaydı.Senaryoya göre, I993'le çevreciler seçimleri ka/anıyor vc Fransa'yı 1936'daki Halk C'cphesi olayı ya da 1981 'dcki "solun zaferi" kadaretkileyen yeııi birdönemaçılıyortju. İşle bu dönemde, katalitik eg/o/ filtrcsi kııllanmayan arabalann trallğc çıkısı yasaklanıyor, tüm dünyada milyonlarca otomobil meraklısının TV'lcri karsısında ncfes almadan i/ledikleri "Formula I" yarışları kaldırılıyordu... Fraıısı/ ga/ctccilcrin bu fantazileri lıenıi/ iki yıl önccsiııe dayanıyor; ama "otomobil sorunu" bugün artık Türkiye dahil. tüm dünyada hı/la tartışılır oldıı. Yaiflı gc/cgcnmıı/in yollarında bugün, 500 mılyon araç var. Bunların yü/de 8()'ı ö/el otomobıller Yirmi yıl öncc, bu rakammyansına ancak ulaş.ılmı^tı. Arkada>ımı/ llaluk Bakır'ın bildirdiğınegöre, önümü/dekı ıkbaharda Amstcrdam'da bir "otomobil referandumu" vapılacak. Hollanda'nııı Ula^tırma Bakanı MaijWeggen. Aııısterdam'ın olomobıl tratlğındctı arındırılnıası konusunda. yoğun bir ha/ırlık ıçınde. Ağırlajjtırılan park ce/alarının yanı sıra Amsterdam'dakı parkmctrelerin ücreti, 35guldenden 12()gııldeneçıkarılıyor. Aıaba veyakıt vcrgılenarttırılırkcn.çalı^anlaıa verilcn yol parası, gelir vergisiiKİen dü^ülmıiyor Bu arada toplu taşımacılıktan faydalananlara ba/ı avan20 rekir ki KÜnümüzde otomobil, kendini kabul ettirmck için epey çaba harcamak /oruııda" diyor. Münih'dc bir ckoloji enstitüsii açan Alman biyologisti Frederic Vester ise daha da 'ilcri gidiyor' ve artık otomobillerin birer dinozor sayılabileceklcrinı, bu araçların gelecek için değil, geçmİ!j için yapılmış olduklarını bclirterek ^unlarısöylüyor: "Otomobille ulaşım, köktenci bir biçimde Volkswagen'in genel müdürii D. Goeudevert, eğer gelifemez sorgulanması gcrekcn uygarlık olaylarının en se, otomobilln kendl aonunu hazırlamif olacagını bollrtlyor. başında ycr alıvor" .. tajlar sağlanıyor. Park yasağına ilişkin Bu sözlerin sahibıne 80"li yıllarm ortalabcn/er önlenilerin 2 Aralık Pa/artesi rında Danicl Gocudevcrt'in (o /amanlagününden itibaren İstanbul'dada uygurın Alman Ford'unda Genel M üdür, bulanacağını Vali Mayri Ko/akçıoğlu birgün ise Volkswagen'de) talimatları doğkaçgünönceaçıkladı. rultusunda konu üzerinde geniş bir raYirminci yü/yılın efsanevi aracı otopor ha/ırlamıştı. Goedevcrt bugün de, mobillc yaşadığımı/ 'aşk hikâyesi'nin geleceği öngörmeye çalı^an bir yönetici rengi mi dcği^iyor?.. olarak Avrupa otomobil basınından Belki İtalya ve Yunanistan gibi ülkele Marc Horwitz'e şunları söylüyor: rin büyük küçük tüm kcntlcrindc genç nesil otomobil tutkunu olmayı sürdürüyor. Ancak tüm AT ülkelerinde topluluğun Toplu Taşımacılık Hi/mcllcri Komitcsi'nin yaptığı araştırma sonuçlarına göre Avrupalıların üçte ikisi, otomobıli o kadarda çok scvmedikleriniönesürüyor. Araştırmaya katılan her dört Avrupalıdan üçü, bir /amanlar 'taptıklan' otonıobili şimdı kolayca 'harcıyor'. Otomobil kcntlerin havasını bo/makla suvlanıyor. Trallk kargaşasıyla çevre kırliliği, son yıllarda hükümctlcrin gündcm maddeleri arasında olduğu kadar, otomobil ürctıcılcrinin dc ağ/ında: Volkvvagcn'in Aıa^tırma Miidürü l Irich Seiffert, "İtiraf ctmek ge Nolr.lddialı kent Lyon'un Belediye Bafkanı. "Tüm tasarınıcılar vc ürctieiler, büyük bir sorumluluk altındadırlar ve kısa dönemdc somut önerilerle, daha akıcı vc daha ahenkli ulaşım sistcnılcri yaratmak, bunları yönctmek /orııııdadırlar. Bizim Frankfurfta Belediye ve Bundesbahn (Alman Dcmiryolları) ile yapmaya çalıştığımız da budur. Şirkct olarak gclişmek için, bütün ulaşım modcllerini gö/. önüne almalm/: raylı sistem, ııcak, tren, kanallar, nehirler... Paris'te, Seme nehrinin gerçek bir ulaşım yolu olmasımn sonuçlarım düşüncbiliyormusunıı/? Volksvvagen'in bünyesinde, ulaşım sorunları üzerinde kafa patlatan bir çalışma grubu var artık..." Daniel Goeudevert'in bu açıklamaları yaptığı günlerde, Fransa'da, Lyon kentinin Belediye Başkanı Michcl Noir, on yıllık bir plan çerçevesinde, şehir içindeki ulaşımın yüzde 32'sini metro ve otobüslcre kaydırmayı hesaplıyor. Daniel Goeudevert, "otomobil" sö/cüğünün artık kendi kendini yalanlar hale geldiğini.otomobilin hiçde "otomobü" olmadığını, kendi başına hareket etmekten acil kaldığını belirtirken Michcl Noir da "medeni olonwbH"den söz açıyor. Lyon Belediye Başkanfna göre "medeni otomobil" yüzde 20 oranında kullanılan, geri kalan zamanda 'garajda yatan' bir araç... "Şehirdeki iyi araba, metro değil midir? Sanırım kırsal yörelcr artık nadide birer anka kuşu; kentlerimiz de kcndilerini bu kadar çok otomobile hasrcdecek büyüklükte değil. Kenti otomobile uydurmaya çalışmak, hem mekân ve hacimleri hem de bütçelcri yiyip bitiriyor. Şu Japonya'da yaptıklarına bakın!.. Viyadüklerle, içiçe geçmiş yonca yolların birbirini kesip durduğu kat kat askılı yollarla, araçların korkunç akınlarını önlemeye çalıştılar. Bu, kentin y atsınmasıdır. Unutmamak gerckir ki şehir, insani birliktcliğin okulu ve 'gü/el' kavramının da çıraklık atölvcsidir." Lyon Belediye Buşkanı Mıchel Noir'ın tespitlerine katılmamak elde değil: herkes 'yeşil'e oynuyor. Ancak rakamlara gö/. atıldığında, gerçek "Yeşil'Mnden eyyamcısına, yöneticisindcn uzmanına, herkes durumun ne kadar vahimolduğununfarkında... ^ D I R B İ 1 A R A L I K 1 9 9 1S A Y I 2 9 9 C U M H U R İ Y E T