Katalog

S E R A F E R Y A L R E Z Toprakla gök arası bir duygu G üneşli bir ekim sabahı. Seramik sanatçısı Doç. Güngör Giiner'in İ skiidar'dakı atölyesindeyiz. Güngör Güner 1962 yılında Tatbiki Gii/el Sanatlar Yüksckokulu Seramik Bölümü'nü bitirdikten sonra 196472 yılları arasında Milli Kğitim Bakanlığı bıırsuyla Almanya'du seramik sanatı ve seramik mühendisliği eğitimi gördü. Almanya'da ya/ılı anlaşma sonucıı, Giiner'in ba/ı seramik tasarımları seri üretimde kullanılmak üzere Hutschenreuther Goebel llrmaları tarafından satın alındı. 1972yılındanberiMarmaraÜniversitosi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik BüliimiTnde öğretim üyeliğini sürdüren Güner, 1978 yılında Isviçre'nin Basel ken tindebulunan seramik vakfının(Ceramica Stiftung) parasal katkısıyla tüm Anadolu'yutarayarak"Anadolu'da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik" konulu biraraştırmayaptı vebuçalışma 1988 yılında yayımlandı. 1989'da Şikago'da Hayde Park Art Center'de üç ay seramik hoealığı yaptı. Amerika'da bulunduğu sırada kişisel bırsergi deaçan Güner, ayrıca California College of Arts and C'ral'ls' Colombia Üniversitesi'nde, "Çağdaş Tiirk Seramiği ve Anadolu'da Yaşamaktaolan İlkel Çömlekçilik'" üzerinekonferanslar verdi. 1990'da Japon Vakfı'nın bursuyla üç ay Japonya'da gü/el sanatlar üniversiteleri ve ben/eri kuruluşlarda eğitimle ilgili inceleme ve araştırmalarda bulundu. Tokyo'da kişisel sergi açan sanatçının ayrıca çeşitli başarı ödül ve madalyaları da bulunmakta. Güngör Güner'in atölyesi bahçe içinde çok hoş bir mekân ve bu hava beni birdenbire çocukluğuma, babaannemin bugün yerinde yeller esen iç bahçeli evine götürdü. Beni bu nostaljik havadan Gürgör Hanım'ın bi/ler için pişirmiş oldıığu kayısılı, tarçınlı, clmalı tartın kokıısu uyandırdı. Atölyeyi gezip Doç. GüngörGüner'inçalışmalarını i/ledikten sonra bahçedeçayımızı içipnefis 'tarl'tan yerken sohbetimize başladık. Yakıngelecekte, mayısayında bir sergi açacak olan Doç. Güngör Güner, seramiği şöyle tanımlıyor: "Seramik, altıD E R 6 I 17 K A S I M 1 9 9 1 Doç. Güngör Güner seramikle ilişkisini anlatıyor: Svramiğe llglnin, yatmlşll yıllardan bu yana glderek azaldığını bellrten Doç. Güngör GUn*r, kalltanln dUşmaalyl* halkın, h«m«n har tür ••ramiktmı kaçtığını dlle getlıiyor. nın toprak, üstünün cam olduğunu duyumsatandır... İnsanın toprak ile gökyüzü arasında yaşadığını anımsatan bir duygudur bu. Çogu ke/ diinyamı/ın dönmesi örneği, dönen bir çark üzerinde biçime ulaşır seramik. Bu nedenle de bu y aratıcı temel kaynağı kullanmak, çarkı döndiirmek gerek diyorum..." Güngör Hanım, biliyoruz ki, tasarımda önemli bir faktör de insan psikolojisi. Günümüzde özgün tasartmlar yaratabilme amacı ile insanoğlu ahfkanhklarının göz ardı edildiğine değinilmekte. Bu konuda sizin, bir seramik sanatcısı ve seramik sanatcısı yetistiren bir eğitimci olarak fförüsleriniz nelerdir? •• Ben daima geçmişi yadsımaksmn yenilikten yanayım. insanlar alışkanlıklarmdan oldum olası çok zor vazgeçerler. Sadece insan alışkanlıklarından yola çıkılsaydı, hep olduğumu/ yerde saymamız gerekirdi. Sanatta bugüne dek var olanla yetinmeyi diisünseydik, bı/im gibi güzel sanatlar fakültelerinin çoktan kapanması gerekirdi yadaonun 2 9 7 paralelinde olmayanpekçokkurumun. Zaman içinde bazı objeler kendi kendine devreden çıkar, bazıları da çok uzun süre güncelliğini korur. örneğin 'Thonet'sandalyeveyaaskılıklarıntasarımı eski de olsa, günümüzde hâlâ sevilerek kullanılmakta. Geçmişesaygı içinde yeniliklerden yanayım. Toplumumuz seramik sanatının bilincinde midir, yoksa buna çanak çömlek gözü ile mi baktyorlar? •• Bu bizim gibi bir ülkede yörelere ve toplumun eğitim seviyesi katmanlanna göre değişkenlik gösterir. Kırsal kesimde çanak çömlek, büyük kentlerde sanat... Bu konuda tek bircevapolamaz... Seramik 'in dekoratif ve sanatsal anlamda kullamlması? •• Bugün dünyadaki trend (eğilim, akım) seramiği plastiksanatların bir öğesi, özetle resim ve heykel sanatlarının bir bireşimi olarak görmektedir. Seramik ilk başta aynen tuval gibi bir malzemedir. Sanat yapıtı da olabilir, salt dekoratif element de. Bugün dünyada seramikle her şey yapılıyor, yalnız kap kacak değil, seramik hamburgerbileyapılıyor. Bilindiği gibi teknoloji oldukça ilerledi. Seramik ürünler araha motor bloklarından tutun da seramik makas yapımına kadar her yerde mevcut. Yetişen yeni seramikçiler isin daha çok endüstriyel yönü ile mi gelir temin edecekler, yoksa uzun vade de kazanç sağlamak için 'gerçek bir sanatçı' olarak mı çalısmaları gerek ir? tm Sanatçı olarak, sanat öğrenimi yapsabile sanatçı olmakherkesin yaratabildiği bir şey değil. Süper yetenek de olsa, neticede birçevre ve pa/arlama sorunu. Bence heriki alandadaçalışması gerekli. Hem para kazanmak için, hem sanatı için... Fakültemizde her eğitim yılı sonunda öğrenci sergileri düzenlenmekte ve izlediğim kadarı ile öğrenci islerinin arasında çok özgün tasarımlara da rastlıyoruz. Bunlar değerlendirilip tanıtılıyor mu? Örneğin yayın organlanmn veya piyasanın bu tasarımlardan haberi oluyor mu? •• Ne yazık ki olmuyor. Kendi kendimizc sergiyi açıp kapatıyoruz. Bu konuda belki biz yeterince scsimi/i duyuramadığımız için basının haberi olmuyor, yahut sesimizi duyursak da fakültenin yer konumu merkezden uzak olduğu için izleyicimiz az oluyor. Bu konuda bize yayın organlanmn daha fazla yardımcı olmasını diliyorum. Bir de genel olarak piyasa fazla ilgilenmiyor. Devamlı Batı'dan kopyalar yapılıyor, endüstride bu konuda adeta bir beyin yıkanmışlığı söz konusu. Kesinlikle Tiirk tasarımcısının özgün işlerine yer verilmiyor. Tabii burada birtakım etkenler rol oynadı. 1970'li yıllarda seramiğe olan ilgi, bugüne göre daha fazlaydı. Kaiiteli seramik yapımı oldukça zor ve pahalıdır. Mimaride hazır endüstriyel plakaların üzerine birtakım artistik işler yapılmak istendi, ama bazen kalitenin tutturulamaması halkın ilgisini azalttı. Aynı şey kapkacak seramiği için de geçerli. Aldıkları seramik fincan, tabak gibi eşyaların bazen kullanılamayacak kadar kalitesiz olması, halkı bunlardan da uzaklaştırdı... < 21 C U M H U R İ Y E T S A Y I