Katalog

D ÖRT TEKERLEKTEN Bedri Zenginkuzucu Batı, trafik güvenliği peşinde Çarpışma testleriden sürücülerin eğitimine, Batılı otomotiv üreticileri, yollardaki trafik katliamına karşı, ellerinden gelen her önlemi alabilme yolunda daha ciddi çabalar içinde... dana gelen kazalardan onda dokuzu önlenebılırmiş. Hep bu bir tek sanıyc ıçınde! Evet, bu vöndekı araştırmalar devam edıyor ve dunyanın onde gelen otomobil üreticileri yoğun araştırmaları sonucunda, ka/a yapmayaeak bir otomobılı 2000 yılına doğru geliştırebıleteklerını umıf edıyorlar. Surücılnün kendısinın yapamadığı şeyı yapacak olan otomobilı, yanı surucunun hayatı.ıı kurtaracak otomobılı beklcrken ne yapmalı? Sürücülerin eğitımsizlığinden sö? ederken bunun gıderılmesı sorumluluğunu kımlerın p.iNİasauığı da merak konıısu olabılır... 1985'te Japonya'da ölütnle sonuçlanan kazaların sayısı 10.800'e vardığında, tum otomobil üreticileri el ele vererek bunu düşurmek ıçın bir plan hazırladılar Bellı başlı kentlerın trafik kazalan incelenip nedenlerı ortaya dokülduğunde, sürücülerin eğitilmesi için bir master plan çızıldı vc herkes ıı/.erine duşeni, araç, gereç ve personel çcşidinden ortaya döktuler. Emniyet kemerlerınin mecburi kullanınıı dahil, birçok emniyet unsurları araç dı/aynına kademclı olarak sokuldu. Bugunlerde darbe anında kallanır dıreksiyon kolonu, ön ve arka bas dayama yerlerı ve emniyet kemerlerı, darbe yediği anda yolcuya zarar vermeyen iç döşeme kaplamalan tüm yenı modellerin mecburi donanımları arasında yer alıyor. Sürucu kurslan içinde araç ve gereç yönünden kesenin ağzını açan Japon otomobil üreticileri, yollardaki kazalan azaltmak yönundekı hedeflerıne ulaşmaktadırlar. Bu arada bız ne yapıyoruz; >ollarımı/ı can pazanna çevıren tutumumuzu, daha ne kadar zaman değıştırmeyeceğiz? D 'Çarpışma' yanı crash testları tıım modern otonıobılU'nn ıjelıstırılmesı sırasında dıkkatle ve sabırta uygulanan en uzun testlenn başında gelır akanlar Kurulu tarafından alınan bir kararla, trafik kazalarının nedenlerini araştıracak ve bunlan önlemek için gerekli olan önerileri sunacak bir kurulun tayin edileceğini, sevınerek öğrenmiş bulunuyoruz. Karayollarımızda bugunlerde yaşanan trafik katliamının gerektireceği şey de buydu! Gitgide artan araç sayısı ve bunlan kullananların trafik konusundaki eğitinı yetersizliği ciddi boyutlara erişti diyebiliriz. Motorlu araç adedıne oranla, ölümlc sonuçlanan trafik kazalan bakımından, Avrupa'da en yüksek trafik kazalarında ölüm vakalarına rastlanan Portekiz ve Yugoslavya ile bir tutuluyoru/. Bulunduğumuz yılda ilk beş ayın gunluk orialama trafik kazalarından ölenlerin sayısı 10 kişinin çok üzerindeydi. Her gün böylece karayollarımızda ve şehir yollarında ölenlerin sayısı 15'i geçtiğinde, her gün işe veya tatile yolcu ettiklerimizin sağ salim geri dönme şansları üzerine bir hayli iddialı bahisler oynayabileceğiz. Konu aslında şakaya gelmeyecck kadar ciddi ve urkütucu. Kanaatimizce trafik kazalarının bu kadar çok olmasının nedenlerini araştıracak olursak, motorlu araçların dizaynına ve sürücülerin eğitimine dikkatle eğilmemız gerekir. Bu iki alan büyük önem taşımakta. Karayollarımızın yetersızliği veya lyi donatılmış olmamalan da şüphesiz buyuk onem taşıyor, ancak altyapıdaki yetersızlık gıderilene kadar, yollardakilcrin durunıdan lyı haberdar olmaları, korunmanın en iyı yöntemıdir. Trafik güvenliği alanındu duyarlı davranan toplumlarda sorunlar aıtınca, motorlu araçlarla ılgılı tıım sektorler goıcve çağrılıyor. Burada doğrudan yaptııımdan zıyade, sorunıluluk duygusuyla sorunlara eğılnıekten bahsediyoruz. Başta otomobil dızaynında buyük gelişmeler oldu. Tum yolcu kabinleri çarpış B ma anında sağlam kalacak şekle getirildi. Bilhassa sürücünün önünde bulunan tüm mekanik aksamın kaza anında kaportanın altına kayması, tum otomobil üreticileri tarafından uygulanan bir yöntemdir. Keza, arkadan darbelerde, yolcu mahalline kadar olan bagaj kısmı bir darbe emici amortisör görevi yapmaktadır. Bu standartlar bugün Türkıye'de imal edilmekte olan otomobillerin dızayn edilişinden sonra ciddi bir biçimde uygulamaya konulduğu için yerli otomobillerin bu şartlara tam uyabildiği söylenemez. Ancak, 'yeni nesil' yerlerın lisans anlaşmaları gereğince, günümuzde uygulanan guvenlik unsurlan göz önünde bulundurularak üretilecegi kesindir. Çarpışma, yani " c r a s h " testleri, tüm modern otomobillerin geliştirilmesı sırasında dikkatle ve sabırla uygulanan en uzun testlerin başında gelir. Deneme sahalarında veya kapalı sahalarda her modelden yuzlercesi çeşitli hızlarda sabit engellerle veya birbiriyle çarpıştırılır. Sonuçlar bilgisayarlarla incelenir, kıyaslanır ve gerek araç ustünde gerekse taşınan yolculara gelen zarar konusunda, her deney ayrı ayn değerlendirmeye konulur. Bazen çok ilginç sonuçlar elde edılir. Bakın Peugeot şirketinin mühendisleri neyi keşfetmişler? Genellikle bir kaza anında, ınsanoğlunun bir saniyecik daha düşünmeye veya tepki göstermeye zamanı olsaymış, kavşaklarda mey i Usta anlatıyor MOTORLU ARAÇLARMİNİ REHBERİ ISETTA (OtomoUI): 195O'lı yıllarda bir aralık ımal edılen komık derecede küçük balona benzer camlı tavanı olan cep otomobıldır İSUZU (komyon, kamyonat, otobüs, otomobil): Bu Japon markası, 1984 yılından sonra ıthalatın lıberalleşmesı ıle Turkıye'ye en koklu gıren marka oldu Öncelerı ıthal edılen kamyonlar sonra yerlı monte edıldıler ve otobus olarak da kullanıldılar Pıkap ve mınıbus tıplerı halen ıthal edılıyor Otomobıllerı ıse az sayıda getırıldı ve beklcndığı gıbı tutulmadı Bir ara dızel motorları yorlı taksılere takılarak melez bir taksı turu oluşturuldu İVECO (kamyon): Flat grubunun kamyon ve tıcdrıaraçuretengruplarıyıllaroncebu ısım altında bırleştırıldıler Şımdı Fıat lısansı ıle uretılen yerlıkamyonlaradalvaceısmıtakıldı IZH (kamyonat): Sağlam yapılı ve ucuz bir Rus malı kamyonettır Son yıllarda ıthal edılıp satışıyapılmayabaşlandı JEIP (otomobil, pikap): Ikıncı Dunya Sava• ı nın unutulmaz personel taşıma aracı savaş onrasında çok sayıda ordumuzda da kullanılmavri baslandı Askerı tıpı yanı sıra sıvıl tıplerı <CJ sorisl) pıkap ve kaptıkaçtı modellerı bol sayıda yptınldı Fırma el değıştırdıkten sonra bir aralık KaiserJeop dıye anıldıysa da tum dunyaca tanınan JEEP ısmı halen var 4 ve 6 sılındırlı motorları dayanıkh aktarma orqanları vardır Kullanıldığı her ulkede olduğu gıbı bızde de yedek parçalarınınçogu uretıldı 196O'lı yıllarda Tu/Ia dakurulan monlaı fubrıkasında halen askerı Jcep'ler ın bakımı VP lestorasyonu yapılmaktadır Modeın Jeep ler ibc Amerıka'ddn ıthal edılmektodır C Jserısı Jcop leı ıse eskı de olsalaı meraklıları tdralıııddiı bakımlı tutulmakta veya Udıl edılmektedırler JOVVETT (olomobll): Bu 5O'lı yılların başında çıkan ılgım. yapılı Ingılızotomobıldenbırkaç tanesıneyollanmızdarastlanmıştıı Jaguar XJ6 4 2 JAGUAR (otomobil)i Bu luks spor ve prestıj aıabası, Turkıye de sureklı olarak 50lı yıllardan sonra ıthal edıldı Öncelerı bakımı guc olan bu markanın zengın ve unluler arasında statu sembolu halını aldıgı bılınıyor Özellıklespnr lıpı "Jaguor"lar oldukça alımlı ve dıkkat çeken modellerdı Bunların eskı modellerının hemen hemen hepsı klasık otomobil koleksıyoncularının elındedır Yenılerı halenozelsıpanşlegetırılıyor 20