Katalog

Kumkapı balıkçıları, Istanbul'un renklı gruplarından birını oluştururdu Yaşayışları, görup geçırdıklen. denızle boğuşmaları, uzun zaman bu semtın meyhanelennde, suze ve saza konu olmuştu. Bu yüzrien Kumkapı, hıç akla gelmeyecek tıplerle balıkçıların dostluk kurdukları bır mekândı. Ağa'nın yaptırdığı mütevazı mesciti görürüz. Istanbul'un sevimli ve güzel ahşap minareli bır mescitidir. Akhadımağalar, bu semte bir çeşmc de yaptırmışlar. "Tavasîçeşmesi" diye bilinen bu sokakta, 42 ve 52 numara arasındakı kârgir bitişik nizam binalar 1890'dan kalma vakıf evleridir ve sokağa hoş bir görünüm verirler. Gene civarda Mollataşı Sokak'ta da bu mimarinin oldukça ıyi korunmuş örneklerine rastlanır. Çiftegelınler Caddesi üzerinden bugünkü Türkeli Caddesi'ne geçersek, bu cadde ile "Nlşancı Mehmed Paşa" sokakları köşesinde Fatih devrinin son veziriâzamı Nişancı Mehmed Paşa'nın yaptırdığı camiyi görürüz. 19. yüzyılda tamamen değiştirilen bu cami, Osmanlı rokokosunun küçük bir örneğine ddnüşmüş; karşısındaki hayrat hamamı ve kaybolan külliyesi ile 15. yüzyıl sonundan bcri Kumkapı'ıun şehrin işlek bir merkczı olarak gelışlığını giV.eren bir yapıdır. Bugünkü Kumkapı'ıun en ilginç sokaklanndan biri Şarapnel SokagYdır. Turkeli Caddesi'nden denıze doğru uzanır. Bu sokakta Kumkapı Ermeni Patrikhanesi bulunur. Bina 17. ve 18. yü/yıllarda önemli yangınlar geçiren ahşap bir yapıdır. tstanbul tarihinin değerlı hadîmlerinden Sayın Kevork Pamukçuyan'ın danışman olarak çahştığı Türkiye Ermenileri Patrıkhanesi'nin üstünde 1461 tarihi görülüyor. Bu binanın yapılış tarihi değil kuşkusuz. Fatlh Sultan Mehmed'in Bursa'daki metropolit Hovagim'ı lstanbul'a çağırıp Ermeni Patrikhanesı'ni kurduğu tarıh. Patrıkhane önce Samatya'da iken 1641'de Kumkapı'ya nakletmiş. Ermeni Katolik Patriklıanesı ıse 1830'dan beri Beyoğlu'nda Batıdan gelen Katolisızme karşı Ermeni cema sek, Babayigit Sokajı'nda Tavaşf Siileyman ati, Osmanlı Imparatorluğu'nda uzun zaman mücadele vermiş. Bazı Ermeniler Katolmzmden otantik kıliselcrine dönmüşler. Hatta 19 yıı/yılın Unlü patriği Ormanyan dahi, gençliğinde Hasonid denen tarikatın mensubu Katolık rahiplerden iken, Gregoryen Kilisesi'ne dönmüştü. PaUjkhane'nin karşisında Bezciyan mektcbı denen flkokul var. tstanbul Ermenilerinin Bcvciyan diye tanıdığı, Amira Kazzaz Artln, II. Mahraud'un mali danışmanı ve darphanc cmıniydi. ölumündcn önce padişahın "geçmı; olsun"a gittiği, cenazesi Ortaköy'den Kumkapı'ya nakledilirken padişahın saray balkonundan selamlayacak kadar sevdiği ünlü zengin. Cemaatine yaptığı hayrat nedeniyle patrikhanenin karşısındaki Meryem Ana Kilisesi'ne gömülmüş ve makberı ba^ında Mahmudiye devri Amira sınıfındaıı bir Osmanlı memurunun kıyafetiyle büstıı yapılmış. 19. yüzyılda mutantan bir ccnazeyle Beşiktaş Ermeni Kilisesi'ne defnedılen bir Ermeni devlet adamı da Bulgaristan YUksek Komiserliği, Harıciye Müsteşarlığı yapan II. Abdiilhamid'in vezirlerinden Artin Dadyan Paşa idi. Imparatorluğun barutçubasılığını yapan bir aileden geliyordu ve patrikhanenin umıımı meclis başkanlarındandı. Şarapnel Sokak gınşindeki hamam ve çeşme ise bu eski sokağın manzarasını tamamlayan tarihi eserler Kumkapı'da Çakmaktaşı Sokak'taki Surp Paruddyan (1855 tarihlı) görülecek diğer bir kıliscdir. Kumkapı tstanbul'un fa/la değişmeyen, zengin tarihli; ama bir an önce düzenlenmcsi gcreken bakımsız bir köşesidir. Pekâlâ büyuk şehrın gürultüsünden, gün ortasında bılc kaçılıp kısa ama hoşça vakit geçirilccck bır kö^edır. Bu gibi ziyaretleri arttmrsak Istanbul'un bu unutulan semtinı daha çok sever ve sahıplcniriz. D