Katalog

• B K AZARIN PENCERESÎNDEN Selçuk Erez Baron Gooderius'un ölçeksiz haritaları ültür Bakanlığı'nın bu yıl Londra'da Sotheby şırketının yaptığı bır müzayedeye temsılcı yolladığını kıvançla öğrentnıştık Gazetelerde bu temsılcılerımızın Aaron Hill'ın Seyahalname'sım ve John Yougn'ın " A Series of Portraits of the Emperors of Turkey" adlı albümünü satın aldıklarını okuduk. Aaron HİH';n seyahatnamesı herhalde Topkapı Sarayı'rtın planını ıçcrdığınden edınıldı Oysa bu plan, görerek değıl tarıf üzere çızıltnış hayalı bır plandır John Young'ın albümü de Taksım'dekı beledıye kıtaptı ğından Arkeolojı Müzesı kutuphanesıne dek her yerde bulunmaktadır, hatta Osmanlı Yayınevi bu eserın tıpkıbasımmı yayımlamıştır Bu eserlerın secıldığını öğrenınce ehmızdekı tarıhı görsel malzemcnın, dokumanların ayrıntılı kataloglarının bulunmamasına uzüldük Gt\en gun Oxford'dan aldığım bır mektup bu koııudakı eksıklığımızı daha guı,lu bır şekılde dlgılanıama yol açtı açacaktır Sergı, Stefanos Yerasimos tarafından düzenlenmektedır Paris 5. Üniversitesi Şehirdlik Kursusu hocalarından S.Yerasımos bızde "Aegeli^mişlik Surecinde Türkiye" esenyle tanınır "Ke> ke bu sergı Istanbul'u gelse ve Dr. Herrin'm söyledığı gıbı dığer yüzyıllara aıt belgelerın de eklenmesıyle bır bınaya yerleşse" dıye duşünmeye başladım Stefan'ın kardeşı Marianna Yerasimos, "Bizim de yapacagımız buna bcnzer bir şeydir" dedı "1990 aralık ayında Ataturk Kultur Merkezi'nde 14531923 İstanbul Sergısı açacağız. 1923 kesin degil, belki cumhurıyet devrine de sarkanz." "bergi sırasında şehircılerin ve sosyal tarihcilcrin katılacakları sımınerler de duzenlenecek." M.Yerasimos ve Ali Ozduınar'la Çukurcuma, Hacıoglıı Sokağı 1 numaralı bınada açtıkldrı "Alfa" Galensi'nde konusuyorum "Marıanna Yerasımos bu sergıyı açnıafıkrı nasıl dogdu9" "Sletan'ın doktora le/ını basarkcn (Goılem Yayınevı, 197*5) bu te7in görsel karşılı ğını aramaya başladık () yıllard dit görsel malzeme nerelerde bulunurdu'' Batılı ressanı ların resımlerınde bulunabıleceğındcn hare ketle bunları sapumak ıı,ın önce muzelcrıınızı, kıtaplıklarımı/ı, sonra Avrupa'dakı müze ve kıtaplıkları gezdım " "Galıba Metin 4nd da buna benzer bır şeyler yapıyordu '' "bvet, bunu fark edını.e bırbırımii'e yar dım etmeye ba^'adık Bılgı alışverısı yaptık Mesela ben Kassel'de buldukldrımı ona ak lardım, o da Uresden'de bulduklarını bana verdı Bu çalışmanm on yıl surdıl " "Sonra <,e$ıth galerılerde sergıler açlınız " " 198*5 şubatında İstanbul'da Galeri BM'de başladık ve geçen yıl İstanbul'da Galen Nev'de b ransı/ Fnstıtusu ve I urıng Olnmohil Kulubu ıle beraber açtığım sergıye kadar sürdurduk irdh^ınalarımızı 1990'dakı buyuk sergımızı de Furıng Otomobıl Kulubu ve Tıan sız Lnstıtüsu ıle beraber yapatdğız Beledı yenın de kdlkısını sağlamak ıstıyoru/ " Bu oncmlı seıgının ha/ırlıklaıı, Galen Nev'ın sorumlusu Haldun Dosdogru'ıuın da katılmasıyla Galen Alfa'dakı b r masa ve bıl gısayarın başına oturınuş bır avuç kultür ada mı taratından surdurulııyor Ali özdamar'a yararlandıkları en eskı gör sel malzemeyı soruyorum "Ornekler çok" dıyor, "mesela unlü ressdin Peter Brueghel'ın kdyınpedeıı olan Pieter Coecke'nın 1550'lerde Sultan Sulevman'a goblen satmaya gelıp burada kaldığını, bazı resımler vızdığını bılıyoru? Bu ressaının resımlerı çok önemlı belgelerdır Yansıttıklarından bır örnek verelım Fserlerınden bırın de Makhul ve Maktul Ibrahim Paşa'nın Budin'den getınp Sultanahmet Meydanı'na dıktırdığı tunçtan yapılmış uç kadın heykelının bılınen tek resmı yer alır Bir İstanbul kenti müzesinin gerekliliği Bırkav ay onte Istanbul'u nyaret etmış olan Dr. Judith Herrın mekıubunda şöyle dı yordu "İstanbul'dd Bozdoğan Su Kemerı yakınında bulunan Punlokrator Kiliselerı grubtı, bır şehır müzesı yapılmahdır BugUn ortadakı kılıse camı olarak kullanılmakta, ıkı taraftakıler boş ve bakımsız durmaktadırlar Ortadakı bına şehırdekı eskı bındların ışlevlerının ııasıl değıştığının göstergesı olarak kalabılır, dığer ıkı bınada bu kentın Bızans ve Osmanlı yönetımınde geçırdığı evrelerı yansıtan görsel malzeme, harıta ve resımler sergılenebılır " Bu satırları okuyunca lstanbul'un geçmıs,ını tarıh, mımarı, sosyolojı açısından yansıtan bır müzemızın bulunmadığını düşünduııı Halen açık olan ijehır Muzesı daha <,ok bır csya ve mobılya müzesı nılelığıne sahıptıı Bu yıl Loııvre Muzesı, hransa'nın ve Turkiye'nın Kullıır Bakanlıklarının ı^bırlığı ıle Parıs'te Petıt Plaıs'de Suleyman Sergısı yan daşı olacak bır "16 yy. istanbul Sergısı" Eskı ama belgesel değerı olmayan fotoğraflar belgesel değer taşıyan daha yenı fotoğrallara goıe her zaman daha ucuza satılıyor galerılerde Harıtalar da galerılenn vazgeçılmez aksesuarlarından bırı duvarları ılgınv harıtalarla vc gravurlerle kaph "Gravurlertn değerlennı nasıl bıçıyorsunuz?" "Gravıır, tablo gıbı sadeie eskılığı değıl, estetığı a^ısından da değerlendınlır Belgesellığı de ı,ok onemlıdır Lskı, ama hayalı resımler belge değerı taşıyan daha yenı resımlerden daha ucuz olabılırler " Gravür ve harıta fıyatları 5 bınden başlı yor, 3 5 mılyona kadar değışıyor Hepsı ga rantı belgesıyle verılıyor Gereğındc yırtık kâ ğıtlar restore edılıyor Duvarlarda Ingılız Buyukelçısı Sir Rotoert Ainslie'nın yanında vahşmış olan Louigi Mayer'e aıt 1776 tarıhlı Kekova, Fethıyc, Çorlu gravurlerı var Mayer'ın Sir Robert Ainslie'nın eskızlerıne bakarak yaptığı resımler, "Vi ilk tarihi gravör ve harlta galerlmiz Marıanna Yerasımos Konusmamızı sürdurdüğümuz galcrının cws on the Otthoınan Domınions ın t urope and Asia" ba^hklı eserde ISIO'da yayıınlan mii Mayer'ın eşı Clara Berthnld MauT de Avusturyalı ya da Alnıan bır dıplonidtın kızı, onun da ressam olduğu uıılas.ılmıs Son yılldrda 12 buyuk boy nelıs suluboya eserı bulunmuş 1 ouigi IKOVte ölunı.e Clara Istanbul'da kalıp resını yapmaya devdiıı elmi1? Bır de 1764'te Baron Gooderıus ı.uatıudan çızılmış olan bu Boğazıı,! harıtdsı vaı kı ı,ok ılgınç Ölçcğı lılan yok dooderıus, Boğa zıçı'nın kıyıldrını adımlayıp gerıtğc vok ya kın bır harıta vızebılmış Yerasimos ıle O/damar'ı kutlayıp Galen Alfa'dan ayrıldıktan sonra Cıhangır'e yöneldığımde bu dükkânın sadece Çukurcuma'ya değıl, tum kentımıze uygar bır esıntı getırdığını düşünüyorum [ 1 13