Katalog

s G AĞLIK Erdal Atabek ViTAMİN ORGAN İŞLEV Deyimlerdeki fizyolojik gerçek Yaşadığımız pek çok olgunun fizyolojik psikolojik açıklamasını deyimlerimizde buluyoruz... Ve görüyoruz ki bu deyimler, fizyolojik gerçeği açıklamakta doğru tanımlamalar getirmektedirler... ünlük hayatta kullandığımı/ birçok deyim, davranıslarımızın fizyolojik ve psikolojik ozelliklerini de açıklamaktadır. Bu konuda dilimi/e yerleşmiş kimi deyimleri gözden geçirmek, hem kültürümüzün ozelliklerini hem de davranışlarımızı bize tanıtmakta yaıdımeı olacakıır kanısındayım: Kan beynime sıcradı. Açlıktan midem kazınıyor. Sevinçten eteklerim zil çalıyor. Ayaklarım geri geri gilti. Dilimizde sık kullandığımız deyimlerden rastgele seçerek irdelediğimiz zaman, yukarıdaki deyimler acaba hangi durumları belirtiyor? Kan beynime sıcradı: İnsanın birden öfkelennıesi, kızması durumunda, "kaııı beynine sıçrar!' Buradaki kıziMiılık, insanın kendisiui haklı gördüğü bir dıırumdaki öfkesini taşımaktadır. Fizyolojik olanı ise, böbreküstii bezinden kana salgılanan "epinefrin ve norepinefrin"in etkileridir. Kalp vurumu hızlanır, damar basıncı (tansiyon) yükselir, kaslara giden kan ıniktarı artar, metabolizma hızlanır, kan şekcri yükselir, kanın pıhtılaşma yetisi artar, deri damarları büzülür. Bütün bu etkiler, kısa zaman içinde organi/manın, "birden harekete jşeymeye ha/ır" durııma gelmesinin belirtileridir. Deyimin belirttiği "kanın beyne sıçraması", gervekten de kısa bir zaman için kalp vurum sayısınıiı artışı \e tansiyonun yükselişiyle kan dalgasının damarlarda sıçraması duygusunu uyandırmaktadır. Deyi.n, fizyolojik gerçeği açıklamakıa doğru bir t; nımlama yapmaktadır. Aclıktan midem kazınıyor: İnsanın açlık süresi uzadığı zaman, gerçekıen de tnide bolgesinde kazınma duygusu, aörı duygusu oluşuı. Bu durum da fizyolojik olaıak kişiyi uyarurak besin alnıaya yönelten biı regülasyondur. Bu olgııyıı iki etken birlikte gcrçekleştirmcktedir. Birindsi, uzun sıiıv boş kalan midedeki asiı salcısının yarattıfiı ka/ınma duy B1 G Her derde devamı?.. elelım B, vitamini konusunda yapılan yanlışlara. Öncelıkle, karışık besinlerle normal beslenen insanın B, vitamini eksikliği genellikle olmaz. Böyle bir durumda, "Aman vltaminsiz kaldım" diye vitamin haplarına sarılmak, psikolojik bir yönelimdir, olsa olsa kişiyi ruhsal bakımdan rahatlatır. llaç bedelini ödemek koşuluyla erışılen bir rahatlama. gusu, ikincisi de açlık nedeniyle oluşan mide kaslarının kasılmaları. Bu dcyim de, gerçek bir durumu başarıyla açıklamaktadır. Uzun süre midcnin boş kalması, gerçekten de kazınma ve agrı duygusu uyandırmaktadır. Burada onemli olan bu duygunun organizmanın beslenmesini düzenlemeye yönelik olmasıdır. Uzun siireler bir şey yemeyerck "zayıflama diyeii" yapanlarla da bu duygu özellikle başlangıçta rahatsız edici biçimde belirir. Kazınma duygusu, şaslril, peptik iilser gibi hasıalıklarda iyi bilinen bir belirtidir. Çok az bir şey yemekie geçıiğini de hastalar iyi bilir. önemli bir nokta da, bu duygunun kimi besinleri düsünen kişilerde de oluşması, gerçek bir açlık olmadığı halde beyinsel uyarılmayla duyulabilmesidir. Sevinçten etekleri zll çalmak: Çok sevinen bir insanın oynamak, hoplamak, yerinde duramamak isteğini belirten bir deyinı. Aynı zamanda duyulan sevincin paylaşılması istediğini de belirtir. Bııradaki "etekleri zil çalmak" eteklerine zil takarak oynanan oyunları belirtiyor olmalıdır. Sevinç duygusunun insanı hareketlendirdiği bilinir. Gerçekten de sevinen insan yerinde duramaz, hareket etmek isteği dııyar, aynı za manda bu sevinci birileriyle paylaşmak ister. Burada kuliandığımr/ deyim dc, bu ruhsal durumu çok iyi biçimde açıklamaktadır. Üzünlünün insanı hareketsiz bırakmasuıa karşın, sevinç duygusunun yarattığı bu lıareketlilik, "eteklerde çalınan zil"le oyun biçimini alınakta, kişinin içinde bulunduğu ruhsal durumu bütünüyle yansıtmaktadır. Ayakları geri geri gilmek: Bu deyim de insanı şaşırtacak derecede başarıyla "isteksizlik" olgusunu belirtmektedir. "Geri geri gitmek" isteğinin gerçekte "kaçmak" oldıığunu fiiişünürsek, insanın istemedigi bir durumdan kaçmak istediğini belirten bu deyimin, ruhsal durumu yansıtmada ne denli başarılı olduğunu anlarız. Yapmak zorunda olduğumuz, ama hiç de istemediğimiz bir edimde, "ayaklanmız geri geri gider!' Burada kullandığımız deyim, bir yandan ileri giden ayaklarımızı, bir yandan da içimizdeki geri giden ayaklarımızı belirtmektedir. Bu ikilemin yaşanması günlük hayatımızın birçok olayında, "islemeden ve zorla yapmak" duygusunu ortaya çıkarmaktadır; deyim de bu durumu başarıyla yansıtmakta. Kültürümüzü bu yönden incelediğimiz zaman, vasadıgıınız pck çok <>lf>ıınun fizyolojikpsrkolojik açıklanma.sını deyimlerimizde buluyoruz. Bu da "dil"in kültiir içindeki önemini bir kez daha ortaya koyuyor. D Alkollü içkileri çok içerken B, vitamini almak doğrudur; ama çözumü vitaminde aramak yanlıştır. Çözüm, alkolün azaltılması ya da bırakılmasıdır. Alkolün olumsuz etkilerine karşı, "Ama ben vitamin alıyorum" diyerek rahatlamak, sonrası pahalıya mal olacak bir rahatlıktır. "Doğru beslenme" her zaman vitamin almanın en doğru yoludur. "işe dalıyorum, yemeği unutuyorum" demek ya da "Yemek yemeye zaman bulamıyorum, bir şoyler atıştırtyorum" diyerek çok çalıştığını soyiemek kendinize yanlış davranmaktır. Bu yanlışı vitamin haplarıyla düzeltmek olası değildir. Bu davranışların sonrasında midede yanmalardan, barsak düzensizliklerinden yakınmaya hakkınız olmaz. Doğru, zamanında, karma beslenmek her zaman işin doğrusudur. Başka nedenlerle olan nöropatilerde (sinlr hastalıkları), örneğin disk hernlsl gibi durumlarda B, vitamini kullanılır; ama hastalık böyle düzeimez. Bu gibi durumlarda asıl nedenin sağaltımı gerekir. Vitaminler çok önemli maddelerdir; ama her derdin devası değildir. Hem bunu bilmek hem de asıl nedenleri ortadan kaldırmak için gerekli çaba göstorılmelıdir. SAGLIK PROKTOLOGIE SAGLIK SAGLIK KÜNTAKT LENS MERKEZİNDE 7S.000.Liraya KONTAKTLENS Uzman doktor ve deneyimli personel nezaretinde bir hafta doktor muayeneji . ve koptroller dahilçlir. ÖĞRENCILERE %10 INDIRİM UYGULANIR. ALTIYOL, Çağdaş Tel. 9(1)3450319 • 3450320 SAGLIK SAGLIK ÇANAJANS IST : 151 41 5 ANK 231 26 99 HEMOROİDFİSTÜL VARİSLERİN INFRAROT, İĞNE İLE TEDAVİSİ Op.Dr. HAYATİ F.KOCAL Bankâlarla anlaşma vardır CLAŞS FORM ESTETİK MERKEZİ DOKTOR VE UZMANLAR EŞLİĞİNDE Cilr bakımı selülitakne ledavisi, diyet, cimnasHk, hamile cimnastiği BağdatCad. No.206D.15 SRIAMİÇEŞME 3 6 8 9 4 2 8 HIPER TANSİYON MERKEZİ HİPERTANSİYONLÜ HASTALAR1N TÜNSORUNLARINDA YANLARINDADIR. Halaskârgazı Cad Osmanbey Apl No 194/1 D.1 Osmanbey/isl Tel 1486393 147 82 97 Tabiot'tan TOPAĞACI Tıbbi TahJil Laborataan BİOKİMYABAKTERİYOLOjt M.Se.Dr : Nezihe KARPUZOĞLU Kım.Müh : Sevim OGAN NATUIStlflMATUfAI S.TtC Rumell Cad. Ogan Apt. No: 16 K. 2 Nişantaşı Tel: 141 35 8 9 132 01 20 H 100 Sif Ztyilnyığt vt Pflrn Sabunu I Y»6U Saclır (çtn Idtaldlr Clkti tuclth v«rlı UKOM LTD 145 03 00 IST Şakoyık Sk. Suşehrl Apt. No.18 D.1 Teşvikiyelstanbul Tel: 141 79 76 24