Katalog

G ÜNLÜK Salâh Birsel Yazarlar yazarlara karşı 10 Mart 1989 azarlar üzerınc en doğru, en sağlam bılgı yınc kendılen gıbı yazarlardan, kendılcri gıbı sanatıılardan gelır Ne var, onları soğusleyen yaıgılaıa ıaslamak ısteısenı/, yıneo bını bılırleıın vazılarına e|iılmı.nı/ geıekır VHBIIIKI VVooll, günluğundt, Dostoycvs kı'nııı İıımlı/ cdcbıuıtmı \iiancvc *,evırdığı nı \.ı/aısa l)cııı/v dıdcn Allılar oyunıınun ya/aıı Iılandalı I M S\ngı. c dc u^kâgıtı,! nın tekı go/üvlı bakar S>ngc'nın bivenıı da ha olgunluğa varmamıstıı yazıları da lırımondur T S flıot da VVoolf'un dıısunı.esıne kdtılır O da oıııı on pııla savnidz Dahası, Irlandalının gelecıkk bılc basarıva ulaşamayatağını ılan <.du VVoolt, kathcrıne Mansheld'ın de rengını soldurup \ü7um) ayvava dondurmeye <,alı$ır Kocası (L conard) Maııslıeld'ın yenı ııkan kıtabını (Mııflıılıık) eve getırdığı gtce onu tuttuğu gıbı odanın obur ULUIU fırlatmıstır fırlatırken dc "Manslıeld lukendı artık" dıye vayvıllımltr atnııstır Dıyetcğım, bızımkısı Manslıcld'ın zekâsını entıpuften bır kayayı öricn ınce bır loprak tabakasma bcnzctır Derınlığı yakalayama masının nedenını de lafı vok uzatmasına ve de suse ve puse boğmasına bağlaı kısatası, Mansfıeld bı/ını (,oğu yazarlarunı/ gıbı ucuz bır edebıvat aıdından kosar Bır başka dcyı^Ie, dılı kııık, belı bukukıur Nedır, Woolf, onıııı ııeler ya/dığını anlamak ıtın /aman zanıan oııun kıtaplarına, o/ellıkle de Guvercın Yuvası'na bas\urmayı da savsaklamaz Manslıeld'egelınce, onunda 14gO7iı, Hındislan'da Bır Geçıt ya/aıı E M Forster'ın karşısında çıldır cjldır yanar, döner Ona bakılıısa Forster, ıvınc vay konulmamıs bır denılığı <,avdanlığın ustune oturtan bırıdır Çaydanlık atcste ııc kadaı kalırsa kalsın, or taya vay adına hıcbır scy cıkmaz Vay benı, V\ooll ısc, Mansfıeld'ın tersıne E M Forster'e buyuk değer goslerır 1931 'de yazdığı Dalgalar lomanı ıcın Forster'ın dok tuıduğu nıekuıbu gunluğune bıle geı,ırını>tır Gen,ı Foısteı onu Dalgalar'ı okumadan yaznıı^tıı, aıııa oııun klasık bır yapıt olduğuna ınaıııyoıdur VVooll, VVashınglon Square ya/arı Henry Janıcs'ın onunde de hazırola geı^er Onda acı lı bır arabcsk bulur Nedır, onun lun bır eleş tırı ya7dıkıan sonra o kadar saldıııya uğrar kı, sonunda duşuncelerını dcğı^tırınezst dc, yıınıtışalıı (•u>crıının Kanullan'nı okuyup bıtırdıktcn sonıa gunluğune >u nolu duşeı.ektıı Huııv laıııts konu>unu oylc bılgıvvt ı^ lıvor kı ınsdiı, kaı>ısında bır sanatçı dcğıl, bır oyuıı yonıtMsı bulunduğunu sanıyor I n so nu, roman kısısıne olan ılgısmı de yılırıyor Demek ıstı\orıını kı laıncs ya/arken zoıla nıyor Sı/ dt onu bıı dalıa okunıamaya ka rar verıyoısunıı/, aıııa bulutı bunları bır ustalık, bıı el ıızluğu ıkyurutüyor Tumcele Y rınde cansızlık, gevşeklık adına hıçbır şeye raslamıyorsunu7 Manstıeld ıse Henry James'ı vız vız turun den bır yazar sayar Romanlarını okurken bunalıınlar gevırır Yanı deha ıle bır gırdısı vıktısı bulunnıadığı kanısındadır Yalni7 yı ne dt kılaplarındakı o olağanüstü karmaşık lık ıle tuhal bıvımde ınceltılmış parıltılara, ya lancı parıltılara gönlünü kaptırmadan geçe mez Bütıın bunlara karşılık, Mansfıeld'le Wo olf, James Joyce uzerınde bırle^ırler Ikısı dc Joyce'un Ulvsses'ının pandal ve hantal olduğunu öne surer 16 Mart 1989 ımılerı gunluklerden gunlukçulerın beden rasathanesını yıkatak, şanını kopurkupur edecek avıklamalar, ıı, dökmclcrı bcklıyoı Gunluk(,unun kcndısı yerınc ba^kasının ya da başkalarının nıadara edıldığını, yü/lerıne kır getırıldığını gordukltrınde de ofke atına bı nıyor, hızını yıtıren topav gıbı >alpa vuruyor lar Doğrusıı, kımıleıı gunlukleıı kendısı n,ııı ya/ar, yayınlanmasını da dıı>unnıez, aıııa vı ne de gunıın bırınde kalabalıkların kar^ısına VikaLağını bılırler Yazdıklarını da ona gorc vazaılaı Uuıada, Cıidc ıle l caulaud'ya ayrı bır ycr ayırrnak doğru olur Bunların ıkısı de, ıba dullahın kendılen ı^ın ne dıyetegınc, ne dtı şuneceğme ıımıır getırmeden ııjerının tıım alatasını ortaya dokmu^tuı Bıı aspırınle bıı asabrın arasında uslarındaıı ne gtı,nıı>st, on ları kağıda dokmtkten kavınmamı^lardır Bentesı, bır yazarın, bır ressamın, bır mu K sıkıcının günluğu yoksa, ıç dunyası, kendısıyle ve sanaiıyla lıesapla^ınası da yoktur Yanı kendısı de yoktur Şu da unutulmamalı kı günlukler, sanat erleıının ı,aptan duştuklerı, aği7 ağıza öpucuk alamayacakları bır yaşa geldıklen vakıt, anı lara dönüşür Çıinku onların artık anılarına kapanmaktan başka yapabıleteklerı bır ı$ kalmamıştır Malaparte de 19471948 yıllarında yazdığı Parıs'tekı Bir Yabancının Gunlugu'nde bu kış aylarıyla baş sallaşmıştır Ama o, oldum bıttım, gunluklere bır öyküler, bır anılar, bır anlatılar kıtabı gözüyle bakar Hcr gunlük bır portre, bır öyku, bır anı, bır tarıh yazısıdır Günu gunune tutulan not lar, gunluk değıldır Onlar, ge^mekte olan /.dmanın, akıp gıden yaşam ırmağının i(,ınden rasgele derlenen anlardır Gunluk bır oykudur Bır ya^anı dılımının, bcllı bır sürenın, bır yılın, bır suru yılın, bı/ım ö7 yaşamımı zın oykusudur Cıünluklerın rasgele basladı ğı, rasgcle sürgıt oldıığu ve yazaıın ya^aıııı sona ermemışse, sona ernıedığı goıuşu dog ru değıldır Gunluklerın, tunı öykuler gıbı, bır başı, bır entrıkası ve bıı soııu vardır Bre hay gunlukculer, alerın gunluk^uler' Her gıınlııkirU de ba^ka bır ay ycnısıdır Romaın Rolland da gunluklcrı "ya/ışmalar kı tabı" sayar 19141919 yılları arasında Isvıı, ıt'de vasarken ne kadaı mcktııp almışsa, lo pıınu, vtrdığı karşılıklarla bırlıkte Savas Yılları (•ıınlugu'nc boca etmıstıı 28 Mart 1989 IYI alaparte, "Doğuluların nemegerekı,ılığı, başlaıına ne gelnsegelsın, gıklarını vıkaıma malan Müslümanların dınsel yazgıcılığından (kadercılığındcn) doğan bır şey değıldır" der Ona görc bu, ancak tarıh ıı,ınde ya>ama yan halklarda gttrulur Tarıhsel yazgıcılık, 1918'den sonra buna Cumlıurıyet'tcn sonra demek daha doğıu olur Turk ulusundan da elını ayağını ı,ekmıstır Malaparte'nın I urkler ıçın, Türkıye ıı,ın ıl gınv göruslcn var Parıs'ın bır Turk kentı, Fransa'nın da "Batı Türkıye" olduğunu ıle rı sürüyor Dahası da var Türkler şamatacı ve de kıpırdak değıl dır İşlerı başlarından aşkın bır halde sessız sessız akıp gıderler Onlardan sadeı.e ınteden ınte bır mırıltı yukselır Itıilyarı yazarı bunları, 12 Kasım 1948'de gunluğune gevırmıstır O sıralar Parıs keııtı grevde olduğu ıçın dc şu yargıyı vermekten de gerı kalma/ *>ımdıler, grevde olan Parıslıleı ın mu ıl lısı, Tıırklerın mırıltısından başkası değıldır 17 Nlsan 1989 IVI allarme 7ekâ alanı ılt yuıck alanını bırbırınden ayıııı O/tllıklt /Lkaııın «,abasını guder Dahası, "kalbın nt anlama gcldıtını bılnııyoıum" denıektcn de v<kınnıe/ Vanı yaz dıklarının tadnıa katasıyla varır Uv bes dos tu vaısa, onları da kalasıyla sevımstıı Mallarmc'nın cstetığı ıi7crıne bır mceleme yayınlamış olan Guy Delfel onu şöyle taııını lar Boyıına olu^unıdan olubiınıa atlayan bır dtınya karşısında Mullamıe sanala, evrcnı sıradan ışleıden ve de zamandan kurlarmak, onu Guzel'ın yü/e (,ıkan hamuruyla bırles 20