Katalog

Profesyoneller ne diyor? İki günde ehliyet Y 1976 yılından bugune pek birşey değışmedı trafıkte Aynı göruntuye bugun de rastlanıyor caddelerdt aklaşık 40 yıldır lstanbul'da taşıt kullanan Zekl Özkaya'nın trafıkle ılgıli görüşleri şöyle: "1950 yıllarında hafta sonları Beyazıt'tan Taksım'e kadar hiç arabaya rastlamadığım olurdu. O dönemde, araba tamamen yurt dışından gelıyordu. Pek otomobil yoktu istanbul'da. Sadece çok zenginlerde vardı. 6O'lı yıllara doğru taşıt sayısında belirgin bir artış oldu. Trafik sıkışıklıkları başladı. Taksim'den Şişli'ye bazen 1.5 saatte gittiğımız oluyordu. Yollar yetersizdi. Hatta bu yüzden tekçift plaka uygulamasına gidildi. Daha sonra yapı•lan yeni yollarla trafik biraz da olsa rahatladı 1980 sonrasını anlatmaya gerek yok, çünkü herkes bılıyor trafiğin halıni. Yerlı otomobıllerin de çıkmasıyla Türkiye'dekı taşıt sayısında önemll artışlar oldu. Trafik kazalarına gelince, hataların çoğunluğu sürucülerden kaynaklanıyor. Otomobil kullanma bilgileri az. Yolların koşullarına ve trafik kurallarına uymuyorlar Marşa basıp debrıyajdan ayağını kaldıran, sürücü olduğunu sanıyor Surücülük bir sanat gibidir Bilgi isier, yetenek ister. Sürücülerin ço insan, sistenıin geçerli kurallannı öğse, olayı bütunlüğü içinde görüp hem yup hem de belli bir iç huzuruyla araç artesileri asla! ıin kuralları, aynı doğal bir dilin grai, onu bilip kullananlar tarafından /arılmadan, refleksler şeklinde algı. Kesin olarak var oldukları ise, bu bilmeyeııler sisteme girdikleri zaman anlaşılıyor. Bu anlardan biri, cumar:ri öğleden sonraları! Belki de Istanraba kullanmaktan çekinilecek tek ilinıi... Bu saatlerde, haftada bir kez ıı çıkaran irısanlar trat'iği doldurudşiler, hem yüksek beklentilerle geı de geçerli kurallan bilmiyorlar. Dündeki birtakım idealleri bulamayınca ı komalar, küfürleşmeler, şikâyetınbul trafiği en çok bu zamanlarda talarda düğümleniyor. ,ka olay ise lstanbul dışından gelen . Onların bir an sonra ne yapacaktirmek çok zor oluyor. Çünkü oyuŞimiz kurallarla oynamıyor ve bu ek çok sorun yaratıyorlar. özellikjğumda çok sık duyduğum bir söz la "Ankaralı şoförlerin araba kulrilmedikleri" idi. Aynı sözün paraara'da lstanbullular içinde duymıış bunları çok anlamsız bulmuştum. ndi, bu abartınalı sözlerin içindeki •sajı anlayabiliyorum. Her iki kensğişik koşullarında yetişen sürücüğerine gittiklerinde, uyum gösterelı, yani "gcrekli" kuralları bilmiyorSözünü ettiğimiz "bilimselliği jözlemler, bizi şöyle bir noktaya geiealden çok uzak olsa da istanbul •ndine has bir sistemdir ve kendine an vardır. Yalmzca bu kadannı ka. bile, şu an için gerçekleşmesi olaleal kriterlerle" herkesi yargılayıp, ere sinirimizi bozmaktan, diğer süüşman gibi görmekten bizi kurta Bu işler nasıl düzelir? Prof. Dr. Atıf Ural (') stanbul kenti, 6 milyona ulaşan nüfusuyla bir "ülke" görünümündedir. Böyle büyük bir kentin sorunları da büyüktür. Karayolları, on binlerce kamyon vc yolcu otobüsünün yarıştığı bir arenadır adcta. Genelde Türkiye'de 100'ü aşkın otobüs şirketi vardır ve her gün, bu firmaların otobüsleri, plansız, programsız kente girerler ve çıkarlar. Otobüs firmalannın yasal düzenlemelerle şirketleşip sayılarını en aza indirmeleri trafik kargaşasını büyük oranda duzelteceği gibi bakım, onarım, personel, yakıt, malzeme giderlerinde çok büyük oranda azalma sağlayacaktır. Kent trafiğini düzeltmede, ilk aşamada yapılabilecek olanlar, anahatlarıyla şu şckilde özetlencbilir: 1. Trafiğin yoğun olduğu saatlerde (07.00 10.00) ve (17.00 20.00) trafiğe, TIR, kamyon, kamyonet, çekici gibi araçların girişini yasaklamak. 2. Çeşitli kuruluşlarda, işe başlama ve işten çıkış saatlerini aşamalı olarak ayarlamak. Her kesin aynı saatte işe başlaması ve işten çıkması gerekmez. 3. Büyük meydanların ve ana yolların trafik akışını yeniden düzenlemek fakat bu işi trafikçi görünümündekilere değil, uzmanlarına yaptırtmak. 4. öncelikle trafiğin yoğun olduğu yollarda trafik kurallannı mutlak olarak uygulamak. 5. Taşıt trafiğini mutlak olarak düzene sokmak. Yoğun iş saatlerinde, şimdilik özel arabalarda tek veya çıft numaralı arabalarm sırayla trafiğe girişine müsaade vermek. Uzman gözüyle lstanbul trafiği I 6. Traflk sinyalizasyon kontrol iiniteleri kurmak. Böylece trafik akışı düzenlenebilir. Bu konuda Anakcnt Belediyesi'nin çalışmaları olumlu soııuca yaklaşmaktadır. Uzun vadede, 2. aşamada yapılması gerekenler ise şu şckilde özetlencbilir: 1 Tıim kaynaklar anıştınlarak, gereklrse zorlanarak butiın İstanbul'u icine alan bir elektrikli loplu taşıma şebekesi kurmak: Genellikle kentin dış yörelerini birbirine bağlayan ring hatlar şeklinde olan ve kentin nüfusca ve iş merkezleri bakımından yoğun iç bölgelerine kollar ile uzanan bir ulaşım ağı bir an önce kurulmaz ise yarın tstanbul içinde, bir yerden bir yere gidebilmekte, "Bugünler aranacaktır"! 2. Kurulması tasarlanan ve planlanan bogaz köprulcrinin birisi üzerinde bir kat, "elektrikli loplu taşıına hattı"na ayrılmalıdır. 3. Kurulacak köprülerin kente ayak basan ayaklarından kente girecek yollar hiçbiı şekllde kentin ana merkezlerine giden koılara açılmamalıdır. 4 Çalışma gunlerınde, gündüz saatlerinde (06.0019.00 aran) kent dışından gelen taşıtların kente girişini sınırlandırmak. 5. Şehir Hatları vapurlarının, nitelik, sayı ve kapasileleruıi arttırmak ve yeni hatlar açarak toplu taşımacılıktaki payını arttırmak gerekir. 6. Toplu İş yerlerini belirli bir program gereğince kentin dış yörelerine yaymak. tstanbul Anakent Belediyesi'nin bu konudaki çalışmaları başarılıdır. 7. tstanbul'daki yükseköğretim kurumlarında öğrenim görmektc olan yaklaşık yüz bin öğrenci için üniversite kampuslarında yeterli nitelik ve nicelikte büyük yurt binaları açmak. 8 Kentin büyük ticarel, alışveriş merkezlerini iş saatlerinde trafiğe kapatmak. örneğın, Kapalıçarşı, Mahmutpaşa, Beyoğlu, Nişantaşı bölgeleri gibi. 9. tstanbul'a göçü durduracak önlemler almak. 10 Yeterli niceük ve nitelikte otoparklar açmak. 11 Kadroları ve donarumian güçlu "trafik kontrol denetim Uniteleri" kurmak. 12 tstanbul'un "trafikulaşım sorunu"nu kompüterize etmek. Ana hatlarıyla açıklanan bu hususlar, objektif olarak seçilen, bu konularda yetışmiş değerli uzmanlar, bilim adamları ve idarecilerden oluşacak kadrolarla bir program içinde uygulanabildiği takdirde tstanbul, ulaşım bakımından 1990'lara rahat, 2000'li yıllara ise çok rahat bir şekilde girebilir. Böylece lstanbul'da yaşayanlar, çağdaş bir kentte "ulaşım bakımından da" çağdaş çözümlere erişmenin sevinç ve gururunu duyabilirler. D (•) Prof. Dr. Alıf Ural, Y.Ü. Kocaeh Mühehdıslık FakUltesı'nde ujrelıın üycsıdir. Zakl Özkaya, 40 yıldır traflğln Içlnda. ğunluğu sadece direksiyonu kullanmayı öğreniyor. Arabanın altına nasıl yatılacağını bilmiyor bıle... Bu yüzden otomobili tanımıyor. Kışı arabayı ıstedigi zaman kullanır, yararlanır, ama seni bir kez kullandığı zaman mezar olur sana." Genç taksi sürücülerinden Aydın Tan'ın trafikle ilgili görüşleri de birkaç nokta dışında aynı doğrultuda... Tan, diğerlerinde de olduğu gibi, kendi dışında hemen hemen bütün sürücüleri hatalı görüyor ve kurallara uymamalarından yakınıyor. Aydın Tan'ın trafikle ilgili görüşleri şöyle: "istanbul'da şantıye, ınşaat ve belediye çalışmaları olan her yerde trafik allak bullak. Ulaşımı büyük ölçüde engelliyorlar. örneğin 5 şerit gıden bir yol, ileride 2 şeride iniveriyor Hem tıkanıklık hem de kaza açısından çok tehlikeli. I Aydın Tan: "Ehllyetl alan, aon sürat traflkta." Şimdi, AT'ye gırebilmek için ısteyene 2 günde ehliyet veriyorlar. Ehlıyeti alan acemi sürücü de hıçbir kurala uymadan son süratle dalıyor trafiğin ıçine. Sonrası tabıı ki malum! Deneme mahiyetinde şimdilik başlatılan "ceza puanı uygulaması'nın olumlu sonuçlar vereceği kanısındayım özellikle trafik memurlannın bazı kişılere toleranslı davranmalarından şikâyetçiyim. Belediye ve devlet dairelerıne ait otomobillere ayrıcalık tanıyorlar. Trafik uygulamalarında eşitlık ve adalet ilkesi benimsenmeli." • 13