Katalog

)dülleri"nden birifiAfrodisias için Kenan Erim'in III çıkarcılar Afrodisias'ta 27 yıldır kazma ve arkadaşlannı hedefleyen komplolarla ıti de 1991'de dünyanın ilk "açıkha^ aya hazırlanıyor. l f .J ına Sebasteıon tapınağını susleyen bır mermer kabartma Imparator Klaudıus Brıtannıa yı (Ingıltere) egemenlığı al tına alıyor Afrodıt ı şuyle anlatır dızelerınöe Alımlı ne varsa hepsı onun Içindeydl/Sevgı onun ıçındeydı ıstek onun ıçınde/ le dönemının en onemlı ekolunu oluşturan Afrodısıas tan I S 5 yuzyıla aıt bır erkek başı (altta) ButUn bu başarılannın yaııı sıra Profesör Erım'ııı ba/ı sorıınlarla karşılaşması, ö/ellıkle ko nuya her zaman gereken önemın veı ılmedığı Turkıye'de bırtakım sorıınlarla karşılaşması da doğal Çoğu zaman yerel yönetıcılerden destek görmesıne karşılık, bazı yerel çıkarcıların hedefı olmaktan da gerı kalmıyor Profesör Erım ve Al rodısıas Ba/ı eskı eseı kaçakçıları ve "V V yöreden olmayan çıkarcılar, TL^JL/ kendısını buradan kaçırmak, jFŞ bıktırmak, canından bezdırmek, ,5» J burayı, guzehm Sıde'nın bugünkü kokuşmuşluğuna benzetmek, yeraltı A<' 'vjfc' J kııltunı ıle yerastü doğasını mıdelere , * J^' ve baııka kasalarına ındırmck ıçın, ^r yapmadıklaıını bnakmıyoılaı Bunlardan ba/ılarına ben dc tanığını Örneğın, bu ya/ Afrodısıas antık kentınde uç kez kasıtlı yangın çıkarıldı Bu ncdcnlc "Atrodısıas" antık kcntını dcvlctın guvenlık altına alması gcrckıyor Buradakı bır yangının, lstanbul kapalıcarşı'da çıkacak bır yangın kadar maddı zarar vereceğı, ancak Kapalıçarşı'nın yerıne bır yenısının konulabıleceğı, oysa Alrodısıas'ın yemden yaıatılamayaı.ağı unutulmamahdır Öncckı yaz, yerel bır muteahhıt, Cumhurbaş kanı Kenan Evren'e ve hukumete, Profesör Erım ıle ılgılı, önemlı bır "ıhbar"da bulundu Sözde, Profesör Erım, arkadaşı lınlıı ışadamı Rahmı Koç ıle bır olup yurtdışma antıka kaçırıyordu Em nıyet Genel Mııdürluğü Kaçakçılık Daıresı'nden başka, Eskı Eserler \e Müzeler Genel Müdürlü ğü müfeüısleıı de bu saygıdeğer bılım adaınının öıuınde, ulana sıkıla teftışlerını yapıp, "Asılsızdır" laporunu verdıkten sonra, "muhbırler" her za man olduğıı gıbı ellerını kollarını sallayarak or talıkta ge/ınmeye devam ettıler Daha oiKekı ya/lardau bııındc de Afrodısıas'ın o /amankı nıuze muduru hakkında "ruşvet" ıh ban yapılmıslı Jaııdarmalaı mudıııun bındığı otohusıı yolda çevırıp aratna yaplıklarında, 1170 rındt numaraları onceden belırlenmıs bır mıktar para buldular SİT bölgesı ıçınde ınşaat yapmaya kalkan. Karatasu dışından gelmış bır ısadamının (') o sırada alibverib ı^ın Geyre Köyu'nden Aydın'a gıden nıuzt mudurune arkadas hatırı ıı,ın sıparış eltığı bazı ınallan alması ı«,ın verdığı, ancak ardındaıı, "uibvel parası" dıyt ıhbar eltığı, nıce son ra anlaşılataktı Anıa olan olacak, haksız ııışaa tı önlemeye ^alışan deneyımsız muze mudurü de görevden uzaklaştırılacaktı Arkcolojık kazı alanı ıvınde otcl, lokanta, çayhanc, satış nıağa/aları yapmak ısteyen ve hıçbırı Karacasulu olmayan ba/ı kışıler, Protesör Erım ve arkadaşlarının çalışmdlarına hemen hemen her yıl bır engel çıkarıyorlar Bunların baiinda da "Mosvo Mestan" gelıyor Mosyö Meslan'ın vayhanesını, pdnsıyoıuınu, res loranını, gelıp gevdk^e gorılrunı Afrodısıas sa yesınde para ka/aıııp Atrodısıas'ın daha da ge lışmesını ıstemeyenlerın başında gelıyor Mösyö Mestan Bu yaz Afrodısıas'a gıdışımde Prof Kenan Erım'e hedıye olarak bır kıtap götürdum Phılıp Gla7ebrook, Ingıli7i.e yazdığı "Journey to KarsKdrs'a Yolculuk" adlı 245 saytdlık kıldbının 28 saytasını "Mosyo Meslan ve (,.a>cvı"ne ayııınış Ya/ar, Mosyo Meslan'ın kendısıne nasıl antık sık keleı, eskı eserleı satmaya kalktığını ve bdşka kaı,akvılarla nasıl arasını bulmayd çalıştığını an Utıyor "Penguın Travel I ıbrary" larafından 1984 yı lında Ixindra'da basılan bu kıtabı, yerel yetkılılere de tavsıyc ederım Üstelık karacasu'yu, Afrodısıas'ı tanıtmak amacıyla vıkarılan dcrgıyc, Kenan hrım'ın kendılcrı ıvın yaptıklannı bır vefdsızlık ıvındc unutup, bunun yerıne "Möiyö Mes tan"dan ılan alanlarının, bu kıtabı özcllıkle oku masını dılerım Proiesör hrım, Iürkıyc'dc sınırlı gelırlcrc sa hıp tüm ötekı arkeologlarca harcanan paranın ta mamına yakın bır butveyı, her yıl Afrodısıas'a ge 9 tırıyoı Neıeden nıı buluyor bu parayı Ame rıka, Ingıltere, Frinsa ve Türkıye'dekı yaptıkları "Afrodısias'ı Seve ıler l)ernekleri"nc ııyc olanların yaptıkları bağışlardan Ancak bu bağışlar da sonsuz değıl Bır dolar bağışlayanın ertesı yıl Profesör Erım'den, nelcr yaptığının, neler bulduğu nun ve nelerı restore ettıgının hcsabını sorduğu nıın da taıuğıyıın Bu paralar kdratdsu'da, Geyre'de yuzlerce ıs (,ıye, arav gerece, sergılemeye, restorasyona, fılme fotoğraf kâğıdına hartanıyor Bu paralar yenı ka/ı yapılacak yerlerdekı taılaların, kazı alanları nın guvenlığının sağlanmasıyla, ılgılı toprakların kamulaştınlmasını, elbette karşılamıyor Bunun ıçın Türk hukumctının üı, yıldır vaat ettığı kamu laştırma bedelını beklıyor Alrodısıas ve Gevre köylülerı Bu geıvekleştığı takdnde, Afrodısıas, Profesör Kenan bıım'ın ^0 ka/ı vılında, yanı 1991'de, dünyanın ılk "açıkhava arkrolojık parkı" olabıletek Çıkaıılan heykelleı eskı gunlerınde kı gıbr; veıleıınde seıgılenecek Sutunlar kaldırı laıak ı,eşıtlı antık bınalar, tapmaklar ve hamam lar, turıstlere daha vok şeyleı söyleyeLek, her şey, daha bıı guvenlık altında olatak Bu nedenle Aydınlıların, Karatasululuların da Afrodısıas'a bu vervevede sahıp çıkıp kendı dışlarından gelen bozguncu "ışadamları"nı vörede barındırmamaları, kcndı otcl ve lokantalarını ıl çelcrı ıçınde kendılcrı yapıp Afrodısıas'ın ekıne ğını kcndılerının vemesı, daha ıyı olnıa/ nıı'' fi Afrodısıas'ın tıyatrosu da I Û 1 yüzyılda ınşa edılmış Mermer ışlemecılıuının tum ıncelıklenm sergıleyen 1 700 kişlllk bu tıyatro ve tıyatroya bağlı bınalar 1963 yılında ortaya çıkarılmıştı Afrodısıas ın daha dörtte uçu kazılmamış durumda Afrodısıas Muzesı nden bır h»ykel Nehır Tanrısı Kenan Erım ın 30 kazı yılında çıkarılan heykeller antık dönemdekı gıbı yerlerınde sergılenecek 13