Katalog

KARADENİZ / I h H • İMMiM ANKARA A N A O O L U • « o Ihifm o • ' Oİ«n* * t> , • AfredMM On» D«lam<n ' MIM «Bodrum Antikk Özgen Acar/New York ok gu/cl totoğratlarla ılgını, y.ı/ıl.ıı v.ıvını lavaıı "N^lıonal deographıı Magusııu" adlı Amenkan dergısını, pek <,oğuıııu/ ia ııır lııgılı/cc bılmcsck, yazılanları anldma sak bılc, lotoğranaıındaıı buyulenıp konuların ne olduğunu anlari7 Bu aylık dergıyı çıkaran Amenkan "Ulusal Cografya üernegr'nın 100 kurıılu^ yıldöııümü, iu gunlerde Amcnka'da değışık etkınlıklerle kut larııyoı Denıek, ııısanlığa, coğrafyaya, tarıhe ve kullııre lıı/metleıı geven bazı bılım adanılarına "100 Yıl Itılıın Odulleri"ııı 17 kasım perşembe gunü, Washıııgtüiı'da ö/el bır törcnlc dağıttı Bu bılım adamları aıasında, bır dc Iurk protcsörü var Adı Dr Kenan Frıın Meileğı Arkeolojı Kürsüsü New York LJnıveısıtesı Klasık Ar kcolojı Bölümü Başarısı 27 yıldıı, bıı yıl bılc ara vermekiizın, aynı ycrde bır antık kentı topıak al tından guııiiiğına ı,ıkarması Bazı meslektaşla rı gıbı, bıı orayı bır burayı eşeleyen ve halkın dı lınde, "mezaı kazıtılan"ndan olmayan bır bılım adanıı Çıkaıdıklarıııı sergılcycn, yayımlayan, onaran ve koruyan bır arkcolog oluşu Çalıştığı ycr Aydın'ın Kaıatasu tl(res.rndc, Geyre köyündekı Afrodisias antık kentı Profesör Dr Lrım'ın aldığı ilk ödul dcğıl bu Ocı,cn yıl kendısıne, Ankara'da ttalyan Büyukclvısı, ulkesının en buyıık lıyakat nışanını verdı Bundan uv yıl ünce dc New York'takı uıılıı "O^Igıırluk Anıir'nın 100 yıldonumünde, dunyada yalnı/Ld 88 kı^ıyc New York Beledıyesı'ıiLe ven len "ııs>Iun humel" ödülünü alan tek Turk de yı ne Kenan Erım olnıustu Profesör Frım, 197^ yılında Türkıye Cumhıı rıyct'nın 50 kuıulıı> yıldonumünde Ustun başarı göstercn bılım ve kııltur adamlarına veıılen Cum hurıyet armağanına da sahıp Oysa 1961 yılında, temnıu? ayının sıtak bır yaz gunünde, toztoprak ıçındekı genv arkeolog, Geyre National Geographic Dergisi'nin "100. Yıl £ 1 Eski eser kaçakçıları ve yöreden oln sallayan arkeoloji profesörü Dr. Kenar uğraşırken aşk ve güzellik tanrıçasıı arkeolojik park AKDENİZ Afrodisias: Bir imparator seçimi aşaının vc bereketın sımgesı, a>k ve guzcllık tanrıçası "Afhrodıle"ın adııid, "Geç Helenistik Donem"de, bırı,ok kcnt kurulmuştu Karıa bolgesındt, Menderes vadısındekı Babadag ctcklcrınde yer alan ve bugun, Avdın ılının Karacasu ılvesınde, Ceyrc koyu köyünde 520 hcktarlık bır alaııı kaplayan "Afhrodisıas", bu antık kenilerın en ünlüsüdür Bugün, bılınen ve kazılmakta olan tum Gre ko Ronıen kentler arasında hıçbırı, Atrodısıas'lan <,ıkan sanat /engınlığını ve an tik eseı veşıtlılığım vermemıştır Bu a<,ı dan kent, yuzyılımızın en onemlı arkeo lojık bulgusudıır I anrıçalanna layık bır şehır yaralabılnifk i(,ın Afrodısıaslılar, ınşa ettıklerı tum bınaları en mukemmel şekılde yapmayı amavlamışlardır Yakın tepelerdckı zengın mermer oıaklarını kullannıış, ta^ları büyıık bıı ustalıkla oyarak olağanustü abıdeler, anıllar, lapınaklar, banyolar, tı yatrolaı ve nıuhtcşenı bır siadyum mev dana getırmışlerdır M) bın kısılık bu stad yunı, Akdeuız ülkelerındekı benzerlerı aıasmda, gum mu/e kadar, en sağlanı ka lanıdır Bu yapıiların guzellığı tum dun yada un salmı>, Atrodısıas kenlını bır heykcltırasjik merkezı ve ekolu halıne getırmıstır Alrodısıas'ta yaratılan yapıtlar, Anadolu'nun dığer kentlerıne, tge'ye, Akdenız'e, Italya'ya ve özellıkle Roma'ya gönderılerek ımpaıatorların ve sanat severlerın koleksıyoıılarına gırmıştır Alıodısıas, /engınlığının vc ununün zırvesıne Roma devrınde 60 bın kışılık nu fusuyla eıı^tığı haldc, geçmışı ve tanrıça sına bağlılığı, (M ö 5000) neolıtık devır leıınden (I O 5(K)0) ıtıbaren suregelınıştır Ancak kentın i ö 2 yuzyıla değın durumu ıle ılgılı tazla bır bılgı elde cdılememı^tır I O 2 yu/yılın suıılarında Marcus Anloniııs, kente ozerklık vermı> vc Alrodıt kultunun dokunulmazlığını vur gıılamı>tır İ O I yuzyılda, Imparatnr Augustııs'uıı Afrodisias ıçın, "Bu kenlı tum Asyu'dan kendim için seçtim! . " de dığı sovlenır AfrodiMus ıı/erıni' ilk bilgıler, 1840'lardu orlıiMi (.ıksırılını^ ve ilk ka/ılar da Paul daudııı ba^kanlığındakı bır Fransı/ gıu bu laıalından 19041905'te gerı,ekleştırılmıştı Bu vc 1917'dekı kısa bır kazı valı^nıasından sonra I961'de, New York Unıversıtcsı Klasık Arkeolojı öğretım uyelerındcn Prof Dr Kenan Lrım'ın sıstematık araştırma ve kazıları saycsınde, antık kent meydana ifikmaya başlamıştır Ç Y Afrodlsıas'ta kente adını veren aşk ve guzelllk tanrıçası adına I ö 1 yuzyılda yapılmış Aphrodıte tapınaflı Cılveleşme şakalaşma onun ıçınde/En akıllı ınsanı ayartan aşk onun ıçınde (ustte) Guzel sanatlarda ve uze kövünun örttııgu antık Alrodısıas kentıne gtl dığınde başarılı geleteğı duiunmuyordıı bıle Kendısmı 1964 yazında, ayağında arlık yama tut ınayan bıı blucın ıle çalıvrken lanımıştım He men hemen her >ıl olmasa bıle, ıkı yılda bır buluntularını vc valısmalarını görmeye Afrodısıas'a gıttığımde, yamaların sayısının arttığını, bır yıl sonra ıse yama boyutlarının büyuyerek blu 12 Yıl 1988 Profesör Kenan Erım Afrodisias kazılarındakı 27 yılında, bınlerce yıllık bır görkem, taş be taş, yenıden bıçımlenıyor Ve Afrodisias 1991 e bır ankhava arkeoiojık parkı olmaya hazırlanıyor (Fotoğraf uzgen Acar) cınııı gervck rengını unutturdııgunu görürüm Ünlu a^k tann(,ası J Atrodlt'tcn adını alan ^ntık kentın bu dışılığıdır kı her /ıyaret edeıu kendıne âşık edeı, ınsanı bıı dalu, bır daha çeker kendıne Bu gü7ellık değıl mıdır kı Kenan Frım ve arkadaşlarına, 27 vıldır kazma sallalıyor9 Iarıh ve kııltur mııasına gebe "toprak ana" heı ka/madan sonra yenı bır bııluııtuvu cömertçe verıyor Prolcsor fcrım'e vc ınsanlıga Atrodısıas'ın en bııvıık özellığı, Anadolu'nun en onenılı heykekılık okullarından bııı olıı^ıı Sadece Anadolu'ya dcğıl, Yıınanıs ve Italya'ya hcykcl yapıp satmışlaı Afrodısıaslılar Kcnttckı yerleşnıenm, 5 bııı önce>ıne gıttığını göstercn buluntular var Artık, yıllık vegencl nıtelıktckı uluslarara1keolojı kongrelerındc Atrodısıas bıılııntıılaı ı ıkı bıldırıye sığmıyor Bıı nedcnlc, ıkı yılda "Uluslararası Afrodisias Soınpo/yumlaıı" pılıyor Avrupa'da yapılan ıkı sempo/yumdan so 1989'da Ncw York'ta uvuncüsu du/enlenetek bu toplantılarda dunya arkcologları, sıkke bı Lilerı, mımarlar, antık dılbılımvilerı, larıho sı uzmanları, sadetc Afrodisias buluntularını tışıyorlar Boylesı nc hfes, nc Bcrgama ve n antık Atına ıçın yapılıyor