Katalog

treni" her ay lsviçre"nin bir başka kentinde konaklıyor. T\pkı Sovyet devriminin ilk yıllarındaki "ajitprop treni" gibi. Londra'daki MOMI'nın en ilginç bölümlerinden biri bu trene ayrılmış. Gerçek boyutlarında gerçekleştirilmiş bir vagonun duvarları, döncmin afişleriyle süslennıiş. Bir duvarda ise beyazperde yer alıyor. Perdede Eisenstein'ın Dovcenko'nun filmlerinden bölumler. Filme kaptırmış gıderken, birden trene genç bir komünist atlıyor, "Haydi artıt yeter, sırada işçi kardeşlerimiz bekliyor" diye sesleniyor. MOMI'nın çeşitli bolümlerinde böylesinc yaşam kazandırılmış sah neler var. Her yaştan oyuncular görevli bu bölümlerde. Dönemin giysileri içinde ve kuşkusuz dönemin lngilizcesi ile canlandırıyorlar sahneyi. Sinemanm atası, 18. yüzyılın optik araçlan "zogroskop"u, "camera obscura"yi. "Magiç lantera"i tanıtaniardan, ünlü "Odeon Sineması"nın kapısında üniforması ile bekleyerek, "Haydi başhyor, başlıyor, sesli filmler başlıyor" diye çığırtkanlık yapanlara kadar, hepsi sincmanın emekçileri. Daha doğrusu, "işsiz" emekçileri. "Hareketli Görüntüler"in tarihini, ilk optik araçların da öncesine götürüyor MOMI. Müzeyc girer girmez, karşınıza gölge oyunları çıkıyor. Çin'den, Cava'dan, Hindistandan, Türkiye'den örneklerle. Sonra mercek kullanımı, ışığın ve merceğin yardımıyla resmin canlandırılması, dönen silindirlere açılmış deliklerden izlenen resimler yani "zoetrope" geliyor sahncye. Sinemanın gelişim sürecini adım adım izliyoruz. Saydam bir perdeye hareketli bir görüntü kaynağından resimlerin yansıtılması ile oluşan "Fantazmagori", Reynaud'nun "ışıkh pandomimler"i, Edison'un "kinetoskop"u, daha neler neler. Sinema sanatına ve tekniğine öncülük etmiş MOMI'nın en ılgınç bölumlerinden bln de "Sinema Treni " tUm gelişmeler bir bir geçiyor önUmüzden. Ve nihayet sinema, adıyla sanıyla dünya yllzüne çıkıyor. 28 Aralık 1895'te ilk paralı sinema gösterisini gerçekleştiriyor Lumiere Kardeşler Paris'te bir salonda. Lumiere'i fantastik sinemanın öncüsü Melies izliyor; sonra Griffith, Chaplin ve diğerleri. Chaplin'in ünlü şapkası ile bastonu ve pantolonu bir köşede duruyor. Belki de müzenin en değerli parçaları. "Tanrıların Mabedi" adlı bölüm sinemanın gelmiş geçmiş büyük yıldızlarına, sinema dünyasının tanrı ve tanrıçalarına ayrılmış. Teda Bara'dan Valentino'ya, Lillian Gish'den Gloria Swanson'a, Ramon Novarro'dan Lon Chaney'e uzanan görkemli bir tablo. "Ajit prup treni"nden çıkaı çıkmaz kendinizi "gcrçeküstücüler"in dünyasmda buluyorsunuz. Bir köşede kocaman bir el; içi örumcek dolu. Bunuel'in "fcndülüs Köpeği"ndekı el. öte yanda Dali'nın koltuğu. Hitchcock için gerçekleştirdiği bir çıft kırmızı dudakkoltuk. Sesli sinemadaki gelişmeleri MOMI'nın olağanüstü bir ses düzeni ile donanmış salonunda izledikten sonra, sinemanın bir başka yönü ile karşılaşıyorsunuz: Saıısür. Sinema tarihi boyunca kıyıma uğramış, makaslanmış filmleri ibretle, şaşkınlıkla izliyor tngiliz gençleri. Onlar için tarihsel bir olgu film sansürü. Bizim için ise yaşanan gerçeklik. tngiliz ve Amerikan sinemalarının doğal olarak ağırlıkta olduğu müzede Üçüncü Dünya sinemalarına sınırlı bir yer ayrılmış. Bu yer içinde, bizden de bir fotoğraf ve bir usta var: "Yılmaz Güney ve "Umut"u. MOMI'da sinemanın toplumsal değişimlerle ilişkisi, çeşitli yönleriyle yer alıyor. lşte savaş, sinemanın savaşa bakışı: Belgesel sinema. Sonra, Hollywood ve "rüya endüstrisi"nin ürünleri. özel etkileri, dev dekorları ile çıkıyor karşımıza. Buradan becerikli bir makyoz, yüzunüzü tanınmaz bir hale sokabilir dilerseniz. Siz aynanın karşısında şekildcn şckile girerken, çocuğunuzu, canlan dırma (animasyon) bölümüne bırakabilirsiniz rahatlıkla. Kendi çizdiği resimleri hareketlendirmeyi öğrenirken yaşamının en ilginç, en heyecan verici deneyimlerindcn birine sahip olabilir. Ya da mavi kutunun üzerine uzanıp, kollarını iki yana sallayarak ekranda New York kentinin semalarında uçuşunu seyredebilir. MOMI, s'alt bir sinema muzesi olmakla kalmıyor, sinemanın ikiz kardeşi televizyona da geniş bir yer ayırıyor. Adının, sinema değil, "Hareketli Resimler" ya da görüntülermüzesi olması da bundan öturıı Televizyonun ilk günlerinden bugune geçııdiği değişimleri yansıtırken, müze içinde kurulan studyo çağdaş tekniğin tüm olanaklarını sergiliyor. Kanıeramn karşısına oturup bir günlüğüne "televizyon yıldı/.ı" olmak istiyenler için bıre bir bu stüdyo... lngilizler televizyon bölümünde gösterilen eski dizilerin önünden ayrılamıyor. 30 yıllık televizyon aygıtlarının ftnünde çocukluk günlerinin anılanna dalıp gidiyorlar. Bizse, hayranlıkla haset arası bir duyguyla kıvranıyoruz. Bizim de böyle bir müzeye kavuşabilmemiz için kimbilir daha ne kadar beklememiz gerekecek... D • MOMI'ye girlş biletı DÜNYA ÇİÇBKÇİSt Dünya Çiçekçisi zor begenenlerin çiçekçisidir. Özellikle tüm Türkiye'deki üyeleriyle dünyada çiçek gönderemeyfeceği yer yoktur Çiçekle mutluluklar diler, çiçek emirlerinizi bekler, saygılar sunar. DUnya Çiçekçisi: Merkez GUzel Bahçe Sok. No: 9/A Nışantaşı İST Tel: 141 65 43131 24 85 Teleks: 26568 SKF Telefaks 1670998 Ankara 271 178tzmir 223 019Adana 23 351Kocaelı 138 73 Gaziantep 104 05Samsun 32 329Bursa 226 163Sivas 14 352Kıbns Lefkoşe 72 958 Burdur 12120 Ispaıta 17978 Mersin 20453 Antalya 123682 Giresun 10313 Aianya 2931 19