Katalog

EV EKONOMİSİ Meral Tamer Aynı mal için iki ayrı fiyat Bir mağazadan 27 bin liraya satın aldığı bir portatif radyoyu iki adım ötede bir başka mağazada 22 bin liralık etiketle gören okurumuz soruyor: "Serbest piyasa bu mu?.." stanbul'dan bize yazan Semiha Sonmez adlı okurumuz, bir dükkândan 27 bin liraya satın aldığı portatif radyonun iki adım ötede 22 bin liraya satıldığını görünce öfkelenmiş ve bize yazdığı mektupta "serbest piyasa bu ntudıır, satıcının bir kâr marjı filan yok mudur?" diye soruyor. Semiha Sonme7'ın mektubu şöyle: "20.11.1987 gunu Sirkeci'deki Ekol Optik AŞ'den UeltaT156 marka portatif radyoyu 27 bin lira odeyerek satın aldım. Fiyatta bir indirim yapılıp yapümavacagını sordugumda satıcıdan, kendisinin de bu isten 10001500 lira ancak kazandıgı yanıünı alnustun. Radyoyu paket ettirip dükkândan çıknktan iki adım sonra GULEÇ Ticaret'in vitrininde aynı radyoyla karsılastım. Aynı marka, aynı model radyonun buradaki fiyatı 22 bin liraydı. F.kol mağazasına geri donup fiyat farkının nedenini sorunca şu yanıtı aldım: "Eeee hanımefendi, serbest piyasa..." Tabil radyoyu da geri almadüar. Ben bu olaydan sonra tüketici olarak birçok yere fiyat sorup araştırma yapmadan alışveris yaparsam mutlaka 'kazıklanacağımı' öğrenmis oldum. Ama size sunu sormak istiyonım. Serbest piyasanın anlamı bu mudur? Bu malların satılması gereken bir fiyatlan yok mudur? Satıcının belli bir kâr marjı söz konusu degil midir? Bu konularda beni aydınlatırsanız sevinirim." Saym Sönmez, "isyanında" son derece hakh... Ancak sorularının yanıtına gelince... Hayır Semiha Hanım, satıcının bir kâr marjı yoktur. Belli bir malı satın aldıktan sonra Mantarın zehirlisini ayırt etmek çokgüç Bursa Çekırge'den bize yazan Nurten Münevveroğlu adlı okurumuz, "Biz ailece mantan çok sevlyoruz, bir gıda maddesl olarak faydalı olduğunu da billyoruz. Slzden öğrenmek istedlglm, marrtar çillandlği zaman, yani üzerinde alyah benekler oluatuğunda, sağlığa zararlı olur mu, yenmesl tehllkell m l ? " dıye soruyor. Bu konuyta ilgili olarak goruşlerine başvurduğumuz Hacettepe Üniversıtesı Beslenme ve Dıyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayse Bayaal, mantartarın yabani mantarlar ve kültür mantarları olarak ikiye ayrıldıklarını, yabani mantarlarda zehirlenmelere sık rastlandığı halde kültür mantarlannda böyle bir durumun söz konusu olmadığını söyledı Yabani mantarlarla kültür mantarlarını bırbırınden nasıl ayıracağız dıyeceksinız. Prof Dr. Baysal, pazarlarda satılan mantarlann çoğunlukla tarlalardan toplanmış yabani mantarlar olduğunu, buna karşılık şarküterılerde satılanlann kültür mantarları olduğunu belirtiyor. Kültür mantarlarının evde bile kolaylıkla yetiştirilebıleceğine ışaret eden Prof. Bayaal, "Bunlar balkonda, banyoda bile yetisebillr. Yeter ki nemli ve karanlık bir ortamı bulsunlar" dıyor. I Tuketicı ıçin tek çıkar yol, bir malı satın almaya karar vermeden unce, benzer eşya satan mağaza vitrinlerini tek tek tarayıp "fiyat tespiti" yapmak. dükkân kirası, diğer harcamaJar, dUkkânın bulunduğu semtteki halkın alım gucü ve çevredeki dukkânlardaki benzeri mallann fiyatlannı dikkate alarak malının satış fiyatını koyar. Biz tUketicilere ıse, gözümüzü dört açıp, herhangi bir malı satın almadan önce, cıddi bir fiyat ve kalite araştırması yapmak düşer. Eğer bunu yapmazsak, sizin de ifade ettiğiniz gibi "kazıklanmamız" kaçınılmazdır. Hatta bunu yapsak bile, belki fiyat açısından değil ama kalite açısından kazıklanmamız yine de mümkündür. Türkiye"de tüketicı olmak epey heyecanlı ve yürek hoplatıcıdır . 1988 yılında "her zaman uyanık, teyakkuz durumunda, kul yutmayan" ve hakkını arayan bir tüketici olmamız dileğiyle... • Tüketici şikâyetleri ve bayiler stanbul'dan bir okurumuzun "Mekân" yataklarıyla ilgili şikâyetı, geçen hafta bu sayfada yer alrruştı. Okurumuzun, oğlu için 47 bin lira odeyerek satın aldığı "Mekân" marka tek kişilik yatak, aradan 5 ay gectikten sonra çukurlaşarak deforme olmuştu. Okurumuz bu şikâyetini, yatağı satın aldığı "Mekân" bayiine aktarmış, ancak yatağın garanti belgesi olmadığı için yapılacak bir şey bulunmadığı yanıtını alarak kapılar yüzüne kapatılmıştı. Bu haberin köşemizde yayımlanması üzerine bizi arayan "Mekân Yataklan" yetkilisi Necat Hamzaoğlu, sadece garanti belgeli yataklan değil, eğer üretim hatası söz konusuysa, garanti belgesıne sahip olmayan Mekân yataklannı da onarmaya, sağlam hale getirmeye ya da bu mümkun dcğilse yenisiyle değiştirmeye hazır olduklarını şöyledi. "Kral", "Gelin" ve "Mekân Özel" tip yataklarının garanti belgeli olduğunu dile getıren Necat Hamzaoğlu, "Ancak hukuki durumun yanında, bir de insanın vicdanı var. Eger yeni satın abnan bir yatak, garanti bel Geçen hafta şikâyetlerlne yer verdlğimiz bir okurumuzun sorununa değinen Mekân Yataklan yetkilisl Necat Hamzaoğlu, gerekirse şlkuyetlerln doğrudan firma markezine bildirilmesini önerlyor. I gesi olmasa da 56 ay içinde deforme olmuşsa ve bu durumda tiiketicinin kusuru yoksa, bu yatağı onarmak, sağlam hale getirmek bizi m görevimizdir. Bu nedenle eger şikâyetçi okurunuz bize basvunırsa sorunu çözülecektir" dedi. Okurumuzun başvurduğu Mekân bayiinin muhtemelen olumsuz yanıt vererek müşteriyi başından savmak istediğini de kaydeden Necat Hamzaoğlu, bu durumlarda tüketicinin kendilerine başvurmalarını istedi ve şu adres ve telefonları verdi: Merkez: Dr. Şevketbey sok. Dodanlı tşhanı kat 1, Şişli. Tel: 141 29 09, 140 30 04, 146 28 54, 131 00 11. Fabrika: tzmitTel: 1 21 277. Bostancı Bölge Deposu: Tel 366 09 16. Şişli Bölge Deposu: Tel: 141 11 06. Ankara Bölge Deposu: Tel: 349 18 29, 125 49 84, 118 88 62. tzmir Bölge Deposu: Tel: 37 59 12. Mersin Bölge Deposu: Tel: 38 595. Adana Bölge Deposu: Tel: 34 896. Trabzon Bölge Deposu: Tel: 18 252. Samsun Bölge Deposu: Tel: 40 585. Necat Hamzaoğlu'ndan bu bilgileri aldıktan sonra biz de Mekân yataklanndan şikâyetı olan okurlanmıza, "En yakınınızdaki Mekân Bolge Deposu'na teiefon edip derdinizi anlatın. Eğer anlamak istemezlerse gazetemizdeki yazıyı ve Necat Hamzaoğlu'nun sözlerini kendilerine haürlatın" diyoruz. Necat Hamzaoğlu'nun ofisi ise lstanbul Merkez telefonlarından bulunabilir. Bu arada Necat Hamzaoglu bu yatakların bir kullanma kılavuzu olduğunu da hatırlatıyor ve örneğin, bu tür yaylı yatakların somya uzerine değil, sunta Uzerine konmaları gerektığıne dikkati cekerek, "Kulianma kılavuzu na uygun olarak kullandmadıgı için bozulan yataklardan biz sorumlu değiliz. Ama eger kullanma kılavuzuna uygun olarak kullamldığı halde yatak bozulmu^sa, garanti belgesi olmasa da biz elimizden geleni yapmaya nazınz" diyor. Biz de şikâyetçi okurlanmıza, "Mekân yataklannı araym ve eger yine şikâyetiniz olursa bu kez bizi araym" diyoruz. [J Şarküterılerde saülan "kültür mantarları nı avlerde bile uretebılmek mümkun Mantarın besin değerıyle ılgılı olarak da Prof Baysal mantarlann sebze türunden olduğunu, ancak sebzelere oranla daha fazla B 2 vıtamını ıçerdığını hatırlatıyor Yabani mantarlarda ıse zehirlı olanla zehırsiz olanı ayırt etmenin son derece zor ve uzmanlık ısteyen bir iş olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Baysal, "Tüketlcllerln bu konuda her soylenene kanmamaları gerek. Çünkü en zehlrslz zannedtlen mantar zehlrll çıkabilir. Çok zehlrll olduğu düsünülen de zehlrslz. Dolayısıyla zararsız olablllr. Eğer bu konuda uzmanlaşmış güvenllir bir kişinin onayı olmazaa yabani mantar kesinllkle yenmemelidir" diyor i