Katalog

B R I Ç Şiar Yalçın 516 Yoğurdu üfleyerek yiyin teğini ve 8'den az puanı olduğunu bildirdi. Batı trefl ruasını çıklığına göre, Güneyde oturan Fucik 4 KÖR kontratını iki fazla yaparak güzel bir " t o p " elde etmek için nasıl oynadı? CEVAP: Kör damını bulsak bile bir karo kaybı kaçınılmazdır. ö t e yandan, yere iki pik çaktıracak olursak, kör damını ikili değilse dUşüremeyiz. Kör damı, normal olarak, 1 Kör Uzerine 1 SA ile araya giren Batıda ve büyük bir olasılıkla Uçlü olmalıdır. Ama Fucik, elde altı ve yerde Uç koz olduğu halde, koz çekmedi. Trefl ruasına çaktı ve karo ruasını oynadı. Batı asla alıp trefle devam etti. Fucik bir daha çaktı, karo damıyla yere geçti ve UçUncU bir trefle çaktı. Ondan sonra, karo valesini, pik asıru ve pik ruasını çekti ve yere bir pik çaktırdı (koz yedilisiyle). Nihayet dördüncü bir trefl kupuyla ele döndli ve şu duruma geldi: • RV S A T R A N Ç Kahraman Olgaç Dünya Satranç Birlncillğl (Maçın ikinci oyunu) KasparovKarpov (Sevilla 1987) Karpov (hamlede) • ARDV1O73 • 64 GUney Kuzey I Karo 3 Trefl 3Karo 3 SA 4 Karo 5 Karo Batı trefl damını çıkar. Nasıl oynarsınız? CEVAP: Masada deklaranın eli otomatikman trefl ruasına gitti. Doğudan gelen siyah kâğıda fazla dikkat etmeyen GUney yerden küçük bir karo çevirdi. Ama Doğu hemen, "Durun bakalım," dedi. " E l sizde değil!" Evet, namussuz Doğu ilk ele çakmış ve şimdi bir karo dönmUştü. Pikler 42 olunca deklaran bir içeri girmekten kurtulamadı. Hatası ne olmuştu? GUneyin küçük, ama yine de çok iyi bir briçci için ikili turnuva dışında affedilmez bir hatası olmuştu. İlk elde ruayı koymaması gerekirdi! Çünkü yedi karo, iki pik ve iki trefl olmak üzere on bir eli hazırdtr ve yUzde birin altında bir olasılıkla bile olsa metr bir kâğıdına çaktırıp on elde kalmasırun (pikler partaj değilse) bir anlamı yoktur. Doğru oyun birinci VE İKtNCt eli bağışlamak, üçüncü eli almak, koz çekmek ve iki kayıp piki yerin iki alıcı trefline kaçmaktır. Böyle oynamakla ancak bir tek halde zararlı çıkarsıruz: Doğunun iki siyah singltonu varsa. Çunkü o zaman ilk trefle uyan Doğu ikindsine bir pik kacar ve ortağının döneceği pike çakarak oyunu batırır. Ama bunun olasılığı Doğunun ilk trefle çakma olasılığından çok daha düşüktür. Çünkü el dağılımları beklentileri tablosuna baktığımızda, bir şikanlı eller yüzdesinin yaklaşık olarak a/o5 olmasına karşılık, iki singltonlu eller yüzdesinin % I 'in çok az üstunde olduğunu görürüz. Diğer bir deyişle, bir oyuncunun hcrhangı bir renkten şikan olma olasılığı iki renkten tek kâğıdı olma olasılığından beş kat daha büyuktür. Dört elin dağılımı şöyleydi: • AR2 • V D105 • K • • B G D önemi yok. • 6 • • A9 Fucik pikıni oynayıp yerden valeyle çaktı, yerin son trefline kör asıyla çaktı ve son eli de kör ruasıyla aldı! Bazı oyuncular, Batı karo asını aldıktan sonra trefl dönmemis olsaydı, deklaranın on bir lövede kalacağını sandılar. Ama bu doğru değildi, çünkü o zaman deklaran gerçi yerin dördüncü trefline koza girmeden çakamazdı ama bu defa da son durum şu olurdu: • .. • 75 V D105 ... RV • K • • A B G 7 V A98 D • • D108 • 42 K B 6 „ AR532 • vıo • • RV96 9 DV10987 D • D975 A75432 863 Şimdi deklaran kör sekizlisini oynar, dama empas yapar, dördüncü trefle dokuzluyla çakar ve son iki eli çifte kupla alır... Rakip ellerin dağılımı şöyleydi: D83 D105 B A107 • ARV10 K p • 8643 V ... • ARDV10 73 DV 4 u • VI054 • D986 • 6542 517 Fuclk'ln topu Aşağıdaki el, geçen yıl Avrupa şampiyonu olan Avusturya takırrunın UnlU oyuncusu Fucik tarafından I985 Cannes Festivali'nde dUzenlenen Mixte ikili turnuvasında oynanmivUr. Fucik'in hanım ortağı dünyaca ünlü Rixi Markus'tu: • 92 » RV7 • D93 4 75432 518 Yumurtalarınızı aynı sepete koymayın • A973 • A43 • AR105 • 97 I.c4 Af6 2.Ac3 e5 3.Af3 Ac6 4.g3 Fb4 5.Fg2 (S.Ad5 e4 6.Ah4 Fc5 7.Fg2 d6 8.00 Fe6 9.d3 Axd5 10.cxd5 Fxd5 Il.dxc4 Fe6 12.Fd2 Vd7 13.Fc3 00 14.Af3 Fh3 durum eşit. KarpovHecht, Budapeşte 1983) 5..00 6.00 e4 7.Ag5 (7.Aeı Fxc3 8.dxc3 h6 9.Ac2 Ke8 10.Ae3 b6 ll.Vc2 Fb7 12.f4 exf3 13.exf3 Ae7 14.b3 d6 HübnerSmyslov, Velden 1982, eşitlik var.) 7..Fxc3 8.bxc3 Ke8 9.f3 (Sakin devam yolları da var: 9.d3 exd3 10.cxd3 d6 ya da 9.Vc2 Ve7 10.Ah3 h6 11 .Af4) 9..e3!? (Karpov, bu hamlcyi 3 dakika düşündükten sonra yaptı. Sonradan anlaşıldığına göre sürprizi, Meran'da Korchnoi ile 1981 maçı için hazırlamış fakat kullanmaya fırsat bulamamış.) 10.d3 (Burada, Kasparov tam 83 dakika düşündü. Acaba ne düşündü? Kasparov (17.C4) Biraz araştıralım. 10.dxe3 en doğal hamle görünüyor. Alternatifleri ise şöyle: A 10..d5 ve iki devam yolu AıIl.cxd5 Axd5 12.Ae4Ff5 13.c4Fxe4 14xxd5 Fxd5 15.e4Fc4! ve A2 Il.f4!?dxc4 12.Vxd8 Axd8 13.e4 h6 14.e5! hxg5 15.exf6 beyazın fili aktif. B 10..b6 yine iki yol var: Bı Il.e4 d6! 12.f4 Fb7! siyah daha iyi. Ve B2 11.c5!? bxc5 12.e4 h6! 13.Ah3 d6 14.Af4 durum belirsiz. Son olarak C 10..d6! yine iki yol: Cı Il.e4 b6! siyaha yarar. 12.f.4 Fb7 ya da 12.e5 dxe5 ikinci yol C2 11.c5 Ke5! 12.e4 Kxc5 siyahın durumu daha iyi.) 10..d5 U.Vb3 (Büyükusta Gufeld'e göre, U.cxd5 Axd5 12.Ae4 f5 13.c4 Af6 14.Ac3 Ad4 15.f4 e6 siyah hayatından memnun.) ll..Aa5 12.Va3 c6 13.cxdS cxdS 14.f4 Ac6 15.Kbı Vc7 (Açılışta hasmına zaman kaybettiren Karpov, daha avantajlı durumda.) 16.Fb2 Fg4 17.c4!? (Oyunu karıştırıyor.) 17..dxc4 (Burada 17..Fxe2? 18.Kfeı Fg4 19.cxd5 Ad8 2O.Fe5 beyaz üstünluğü ele alırdı.) 18.Fx(6 gxf6 (Otomatik alış yapmadan Karpov, tam 6 dakika düşündü. Gufeld'e göre 18..Fxe2 19.Faı! Fxfı 20.Vc3 başına karışık işler açardı siyahın.) 19.Ae4 Şg7 2O.dxc4 (Kasparov bu hamleyi 20 dakikada yaptı. Eski dünya şampiyonlanndan Spasski burada 2O.Vc3! hamlesini tavsiye ediyor: A 20..Ve7 21 .Kxb7! Vxb7 22.Axf6! Şf8 23.Axh7 Şg8 24.Af6 Şf8 25.Axg4 siyahın durumu kayıba çok yakın. B 20..Ke6 21.d4! ve üç yol: Bı 21..Fxe2 22.d5 Kxe4 23.Fxe4 Fxfı 24.dxc6 Fd3 25.Kxb7 beyaz üstün. B2 21..Kd8 22.d5 Kxd5 23.Axf6 Kxf6 24.Fxd5 Fxe2 25.Kfeı Fd3 26.Kb2! beyaz üstün. B3 21..Ae7 22.Ac5 yine beyaz ustün. C 2O..Kxe4 21.Fxe4 Fxe2 22.Kfeı Fxd3 23.Fxd3 cxd3 24.Vxd3 ve e3 piyadesi gütne gider. Siyah kaliteye karşın hiç rahat değil. D 20..Vd8! 21.Kxb7 burada Uç yol var: Dı 21 ..Ad4 22.Vxc4 Axe2 23.Şhı Fe6 24.Vc5 Vd4 25.Keı Kec8 26.Ve7 Ke8 27.Vxf6 Vxf6 28.Axf6 Şxf6 29.Kxe2 Fxa2 3O.Fe4! beyaza yarar bir oyun sonu. D2 21 ..Vd4?! 22.Vxc4 Vxc4 23.dxc4 Fxe2 24.Keı ve Ad6 beyaz etkili. D3 21..Fxc2! 22.Kd7 Vxd7 23.Vxf6 ve devamlı şah önlenemez. Kasparov, kazanca oynadığı için ve de zaman darlığından oyunu tehlikeye atıyor.) 20..Kad8 21.Kb3 (21.Ac3 Kd2 22.AdS VaS! siyaha uygun bir oyun sonu sağladığı besbelli.) 21..Ad4 22.Kxe3 Vxc4 23.Şhı AfS! (23..Axe2 24.Ad6 var.) 24.Kd3 Fx«2 25.Kxd8 Kxd8 (Yıldırım hızı ile oynuyorlar. tki tarafın da sadece üçer dakikalan var.) 26.Keı (Burada Kasparov hamlesini yapıyor ve saatine basmayı unutuyor. 1958 yılındaki BotvinnikSmyslov maçında da buna benzer bir durum olmuştu. Kasparov iki dakika ve kırk saniye sonra işin farkına varıyor. Artık geriye kalan 15 hamle için sadece yirmi saniyesi var. Dramatik bir olay! Yine de Kasparov'un bayrağı düşmüyor oyunun sonuna kadar.) 26..Ke8 27.Va5 b5 (Nasıl olsa zamanı yok deyip 27..Kxc4 oynasaydı Karpov, 28.Vxf5 hazırdı.) 28.Ad2? (Beklenen hata nihayet kendini gösteriyor. 28.Vc3 Kxe4 29.Vxc4 Kxc4 30.Kxe2 Kcı fili kazanır. Ertesi gün, Sevilla'daki büyükustalar oyunun analizinde 28.Ac3 hamlesinin en uygun olduğuna karar verdiler. Siyahın şansının devam etmesine rağmen, beyaz oyunu kolay kolay vermezdi. Iş dönüp dolaşıp yine zaman sıkışmasına geliyor. Demek ki bütün kabahat saatine basmayı unutmakta!) 28..Vd3 29.Ab3 (Yapılacak fazla bir şey yok. 29Fc6 Kd8 3O.Ab3 Ff3 31.Fxf3 Vxf3 32.Şgı Ae3) 29..Ff3 3O.Fxf3 (3O.Şgı Fxg2 31.Şxg2 Ke2 32.Şh3 Ae3 yaraya merhem olmazdı.) 30..Vxf3 31.Şgı Kxeı 32.Vxeı Ae3 Beyaz oyunu terk eder. Karpov'un siyah taşlarla kazanması doğrusu hiç beklenmiyordu. Böylece Kasparov'la Karpov, şimdiye kadar oynadıkları yüz küsur oyunun sonunda skoru eşitlediler. Bakalım bu iki süper büyükustanın yaptıklan bu büyük maç hangisinin lehine bitecek? Kasparov'un gençliği ve atak oyunu karşısında Karpov'un sakin, dengeli ve pozisyonel oyunu başarı kazanacak mı? Bu oyunla Karpov, ikinci karısına bir puanı götürürken geleceğe daha güvenli bakıyor. Ayrıldığı ilk karısından bir çocuğu olan Karpov, bilindiği gibi, bu büyük maçtan önce ikinci evliliğini yapmıştı. Bakalım satranç dünyasının sultanhğı bir evliye mi nasip olacak yoksa bekâra mı? D Kofflblnezon: 37 SalankiNemeth Macaristan 1987 Etud:37 H.Rink Deutsche Schachzeitung 1907 ProUem: 37 Dieter Hanslik Zeitz 1980 » V10962 • • D • DV8 ADV4 Batı Kuıey Dogn GUney MARKUSY... X... FUCİK 2 Kör Pas 1 SA 1 Kör Pas Pas Pas 4Kör Kuzeyin elinde karo damı yerine karo ası olsaydı, 1 SA müdahalesi Uzerine mutlaka kontr çekmesi ve böylece puanların çoğunluğunun (20 + ) GüneyKuzeyde olduğunu göstermesi gerekirdi. Rixi Markus kontr yerine 2 Kör demekle kör des Gttney Ktızcy 1 Kör I Pik 2 Trefl 2 Karo 2 SA 3 Kör 4 Kör Pas Batı pik ikilisini çıkar (Uç veya beş kâğıttan). Deklaran asla alıp trefl empasını yapar, Doğu ıkiliyi verir ve Batı ruayla alıp pik döner. GUney çakar, kör valesini oynar ve yerden küçük verir. Doğu damla alıp pik ruasını oynar. Güney ikinci kez çakar ve kör onlusunu oynar. Batı uymaz! Sıra sizde. D DÜZELTME VEÖZÜR: Geçen haftanm alifilagelmışin üstündekı dııgi yanhslanndan, kelıme atlamalanndan ve Ozellikle 515 numaralı prohlemm bınncı dıyagrammda GUneyin elinden (ikarılmtf olan irefl ruasından dolayı okuyuculanrmzdun Ozür dılerız. m mm ' Beyaz kazanır. Beraberlik İki hamlede mat S*V 'Z 8 § P S mL 3M W§ S W § SJS > 9 İSP l 21