Katalog

6 25 Eylül 2012 Salı L Dar gelirli Sümer Mahallesi sakinleri deprem güvenli konutları beklerken Kiptaş’ın rant amaçlı lüks ve akıllı Topkapı Merkez Evleri projesi, konut fiyatları 194 bin TL ile 514 bin TL arasında olmak satışa sunuldu. İlk etaptaki 322 konut Sümer Mahallesi’nde çoğunluğu yaşamayan üst gelir üst gelir grubu tarafından 3 günde “kapış kapış” satın alındı. Dışarıdan bakıldığında hızla ilerleyen bu inşaat işleri sanki Zeytinburnu’nu için planlanan kentsel dönüşüm yapılıyor algısı yaratıyordu... ? Prof. Dr. HALUK EYİDOĞAN CHP İstanbul Milletvekili KENTSEL DÖNÜŞÜMDE BİR GARİP ÖYKÜ: Zeytinburnu Sümer Mahallesi ski İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Sayın Müfit Gürtuna, 2003 yılında İstanbul Deprem Master Planı önerisine uyarak Sümer Mahallesi’ni dönüşüm alanı ilan etti. Bu kapsamda, 20042005 yıllarında Zeytinburnu ilçesinde sosyal yapı analizi, zemin ve bina analizleri dahil ayrıntılı sismik risk araştırmaları içeren projeler yapıldı. Bunlardan “ZeyREG” adlı proje ile Zeytinburnu’nda kentsel dönüşüm alanlarının seçilmesi ve dönüşüm sırasında uygulanabilecek bir “bütünleşik etki projesi yönetimi” oluşturulması üzerine bir araştırmaydı. O sıralarda yeni başkan Kadir Topbaş bir demecinde Sümer Mahallesi’nin kentsel dönüşümünün 1 Ekim 2005 yılında başlayıp 2006’nın Eylül ayında biteceğini söyledi. Sümer Mahallesi halkı deprem için dönüşüm uygulaması beklerken, 2006 yılı başlarında belediye biri 75, diğeri 55 dönümlük ve üzerinde yapılaşma olmayan Merkezefendi ve Seyitnizam mahallelerindeki iki araziyi “Kentsel Gelişim ve Dönüşüm Alanı” olarak onayladı. Belediye başkanı Murat Aydın’ın “dönüşüm alanındaki konutların buraya taşınması planlanıyor, yani mahalle değişikliği olmasın, komşular farklı yere gitmesinler yine aynı mahallede kalsınlar “sözü üzerine karar belediye meclisinden oy birliği ile geçti. Meclis üyeleri başkanın bu ifadesi ile arazilerin öncelikli olarak Zeytinburnu’nda en kötü durumda olan konutlara tahsis edileceğine inandılar. İBB ye bağlı Kiptaş şirketi 2006 yılında Merkezefendi’deki bu arazi üzerinde “ lüks ve akıllı Topkapı Merkez Evleri” projesini parlak reklamlarla duyurdu. Kentsel dönüşüm için rezerv alanı zaten çok az olan Zeytinburnu’nda bu projenin Sümer Mahallesi’nde depreme dayanıksız binalarda yaşayanlar için değil üst gelir grubu için olduğu anlaşılıyordu. E Konutlar 3 günde “kapışıldı” ZeyREG projesinde yapılan sosyal analizlere göre bölgede yaşayan nüfusun 2004’de %45’lik bir oranla emekli nüfustan oluştuğu, nüfusun %44’un 300600 TL arası, %38’inin ise 600 1000 TL arası gelir elde ettiği, nüfusun %78’inin 10 yıldan fazla süredir yaşadığı, %85’inin başka bir konutunun olmadığı anlaşılmaktaydı. Bu dar gelirli Sümer Mahallesi sakinleri deprem güvenli konutları beklerken Kiptaş’ın rant amaçlı lüks ve akıllı Topkapı Merkez Evleri projesi, konut fiyatları 194 bin TL ile 514 bin TL arasında olmak satışa sunuldu. İlk etaptaki 322 konut Sümer Mahallesi’nde çoğunluğu yaşamayan üst gelir üst gelir grubu tarafından 3 günde “kapış kapış” satın alındı. Dışarıdan bakıldığında hızla ilerleyen bu inşaat işleri sanki Zeytinburnu’nu için planlanan kentsel dönüşüm yapılıyor algısı yaratıyordu. Bu algıyı kuvvetlendirmek için Kiptaş bekleyen Sümer Mahallesi dönüşümü ile ilgili olarak 2008 yılında mahallede satış bürosu açtı. Ancak burada dönüşüm algısı kuvvetlendirilirken, Topkapı Merkez Evler projesinin ikinci etabındaki lüks ve akıllı konutları da yaparak 803 konuta çıkardı. Kiptaş müdürünün basına verdiği demeçlere göre bu konutların metrekare fiyatı 2 bin TL civarındaydı ve fazla para kazanmıyorlardı (!). 2006 da 1 milyar dolarlık cirosu olan Kiptaş’a Allah bereket verirken, deprem riski altındaki Sümer Mahallesi bekleyebilirdi. Merkezefendi’deki araziler rant amaçlı lüks konut inşaatları için kullanılınca, yani Başkan Aydın’ın mecliste verdiği sözler tutulmayınca Sümer Mahallesi Dönüşümü için arazi aranmaya başlandı. Plana göre mahalledekilerin kısmen geçici iskanı yapılacak, yıkılacak yerlere yeni konutlar yaptıktan sonra “yerinde dönüşüm” gerçekleşecekti. Mahallede dönüştürülecek 47 dönümlük alanda 1038 adet konut, 212 adet dükkan vardı ve dönüşüm için 63 dönüme yakın arazi gerekiyordu. Bu büyüklüğe ulaşabilmek için 14 dönümlük futbol sahası Koç Grubuna ait taşınmaz ile trampa edildi ve mülkiyeti Kiptaş’a mal edildi. Ayrıca, Ayvalı Dere ile Prof. Dr. Turan Güneş Caddesi arasında kalan ve 2007 deki planlarda ağaçlandırılması kararlaştırılan 96 dönümlük arazi, Sümer Mahallesi dönüşümü için tadilatla imara açıldı. Bu arazi için Kiptaş’ın Koç grubu ile kat karşılığı anlaşması yaptığı belirtilmektedir. Rantsal konut üretimi 17.02.2008 tarihinde belediye 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı tadilatı yaparak 63.3 dönümlük alan ile Prof. Dr. Turan Güneş ile Ayvalı Dere arasındaki 96 dönümlük alan da dahil toplam 160 dönüme yakın araziyi Sümer Mahallesi için “Kentsel Gelişim ve Dönüşüm Alanı” olarak onaylandı. Ayvalı deresi yatağına bitişik bu 96 dönümlük arazide şimdi 1050 lüks konut yapılıyor ve fiyatlar 165 bin lira ile 831 bin lira arasında değişiyor. Anlaşılıyor ki 2003’den beri bekleyen Sümer Mahallesi’ndeki düşük gelirli halkın bu pahalı konutları satın alması, dolayısıyla depremdn korunması(!) olanaksız. Bu lüks konutların ve rezidansların deprem riski altındaki vatandaşlara ayrılan 160 dönümlük “Kentsel Gelişim ve Dönüşüm Alanı” içerisindeki alanda yapılıyor olması oldukça tezat bir durum yaratıyor. Sayın Topbaş her deprem röportajında Sümer Mahallesi’nin ilk etaptaki 14 dönümlük dönüşümünü anlatıyor ama o alanda daha önce yapılmış Topkapı Merkez Evleri ve 17.8.2009 tarihinde temelini attığı 96 dönümdeki rant amaçlı lüks konut ve rezidans projelerinden hiç bahsetmiyor. Yani 2003 ten beri uzayıp giden “Sümer Mahallesi deprem odaklı kentsel dönüşüm” hikayesinin gölgesinde rantsal konut üretimi başarıyla gizleniyor. Bu arada Kiptaş trampa ettiği 14 dönümlük futbol sahasına da 640 konut, 21 dükkandan oluşan bir proje geliştirdi. Bu proje için 23.11.2009 tarihinde zemin iyileştirme ruhsatı verildi ve inşaat çalışmalarına başlandı. Başlangıçta projenin önce 8 katlı binalardan oluşmasının tasarlandı, ancak değiştirilerek (?) şu andaki 17 katlı yanaşık düzen