Katalog

28 Ağustos 2010 Cumartesi 7 “Ahır Çayevi” J AYŞEN EREN Endüstri Yüksek Müh. Sürdürülebilir Yaşam Danışmanı ayseneren@yahoo.com www.surdurulebiliryasam.blogspot.com A zdavay, Kastamonu iline bağlı 3000 nüfuslu küçük bir ilçe. Kalabalık, varlıklı günlerini geride bırakmış, büyük şehre verdiği yoğun göç nedeniyle kan kaybına uğramış, nüfusunun çoğunluğunu emeklilerin oluşturduğu, yazın kalabalıklaşıp, kışın tenhalaşan, Türkiye’nin benzer binlerce ilçesinden biri. Biraz yakından bakıldığında, diğerleriyle arasındaki farkları görebiliyorsunuz. İnsanlarının konukseverliğine, geleneksel rengarenk giysilerini kuşanan kadınlarının kendine güvenine şahit oluyorsunuz. Bir diğer özelliği Küre Dağları Milli Parkları içinde yer alması ve altı yıldır düzenlenen, TÜBİTAK tarafından Ayşen Eren desteklenen, Kastamonu Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nce yürütülmekte olan ‘Ilgaz Dağı Milli Parkı ve Küre Dağları Milli Parklarında Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi’nin iki yıldır Azdavay’da yapılması. Dr. İsmail Menteş’in altı yıl önce başlattığı eğitimin temel amacı ‘Doğanın Dilini’ keşfederek öğrenmeye çalışmak. Eğitim, katılımcılara Kastamonu ilini, coğrafyasını, Doğasını, biyoçeşitliliğini, yerel kültürünü, flora ve faunasını tanıtmayı: ekoturizm uygulamalarını göstermeyi, doğainsan ilişkisinin irdeleyip ve aşırı tüketime dayalı büyüme odaklı ekonomilerin doğaya ve Dünyaya verdiği zararı kavratmayı hedefliyor. İki yıldır eğitimin bilimsel altyapısına ek olarak, sosyal, toplumsal konular ve güncel çevre sorunlar programa alınmaya, teorik dersler yanında ekosanat çalışması, folklor araştırması, doğa fotoğrafı projesi gibi uygulamalı çalışmalara ağırlık verilmeye başlandı. Katılımcıların, teorik bilgileri öğrenmelerinin yanında, bilgi, beceri, deneyim ve yaratıcılıklarını kullanarak yerel yaşamı destekleyen projeler üretmeleri hedefleniyor. “Alırken, Vermek; Tüketirken, Üretmek; Öğrenirken, Öğretmek” ilkesi ile yerel halkla sinerji yaratacak çalışmalar özendiriliyor. Bu bağlamda, bu sene Dünya Kafe olarak bilinen toplantı yöntemi eğitim programına alındı. Dünya Kafe, kalabalık grupları bir araya getirip, “önemli konuları” konuşarak, işbirlikçi sohbeti geliştiren, ortak bilgiyi yaygınlaştıran, ortak akıl oluşturan, ortak eylem için fırsatlar yaratan bir yöntem. Yaratıcıları Juanita Brown, David Isaacs bu yöntemi iki temel insani ihtiyaç üzerine kurgulamışlar. 1.Biz insanlar bizim için önemli olan konuları bir arada konuşmak istiyoruz. 2.Kolektif bulunan daha büyük bilgeliğe erişmek biz konuştukça mümkün olur. ulaşmak için önümüzdeki 10 sene içinde Kim?, Ne Zaman?, Ne Yapmalı? sorularına cevap aradılar. Geliştirdikleri fikir ve proje taslaklar Ahır Çayevi çalışmasına katılan konuklara sunuldu. Bu şekilde, yerel yönetim, Dr. İsmail Menteş’in altı yıl önce başlattığı eğitimin temel amacı ‘Doğanın Dilini’ keşfederek öğrenmeye çalışmak. “Alırken, Vermek; Tüketirken, Üretmek; Öğrenirken, Öğretmek” ilkesi ile yerel halkla sinerji yaratacak çalışmalar özendiriliyor. Bu bağlamda, bu sene Dünya Kafe olarak bilinen toplantı yöntemi eğitim programına alındı. Basit, kolay uygulanabilir ve etkin olan yöntemin yedi temel ilkesi var. Önemli soruları irdele. Konuksever ortam yarat. Herkesin katılımını teşvik et. Değişik bakış açılarını birleştir. Birlikte içgörüleri dinle. Ortak keşifleri paylaş. Bağlam belirle. Eğitim 10’ar günlük iki devre olarak düzenleniyor. İlk devrede yer alan katılımcılara yöntem hakkında bilgi verildikten sonra, katkılarıyla Azdavay halkının konuşmak isteyeceği, herkes için önem taşıyan üç soru belirlendi. Derslerin yapıldığı salon bir kafe haline dönüştürüldü. Dünya Kafe ismi yerelleştirilerek, toplantı mekanının adı verildi AHIR ÇAYEVİ. Katımcılardan bir kısmı, yerel kıyafetler giyerek Azdavay’lı konukları karşılama ve ağırlama işini üstlendiler. Ahır Çayevi’ne Belediye, Kaymakamlık ve İlçe Tarım Müdürlüğü çalışanları, genç yaşlı kadın erkek Azdavay halkı, imam ve muhtarlar, konak çalışanları, eğitim katılımcıları ile eğitimciler katıldı. Alışılmışın dışındaki bu çalışma ile, belirlenen üç soru çerçevesinde, büyük şehirlere verdiği göçle kan kaybeden Azdavay’ın yeniden nasıl canlandırılabileceği konuşuldu. Konukların fikir ve düşünceleri derlenerek, ortak akıl oluşturuldu, yapılabilecek çalışmalar listelendi. Çalışmanın ikinci aşaması ikinci grup ile yapıldı. Katılımcılar, Ahır Çayevi çalışmasını baz alarak “Azdavay 2020” hayali kurdular, bu hayale halk ve eğitim katılımcılarının ortak çalışması ile Azdavay ilçesinin taslak stratejik planlama haritaları ortaya konmuş oldu. Böylesi bir çalışma Türkiye için bir ilk niteliği taşıyor. Ahır Çayevi çalışmasında ortaya çıkan isteklerden biri, ilçenin içinden geçen çayın temizlenmesi idi. Yerel halkın bu isteğini dikkate alan katılımcılar, hem gönüllü çalışarak örnek olmak hem de çöplerin doğaya atılmaması konusunda halkta bilinç oluşturmak için çayın ilçe içinden geçen bölümünü temizlediler. Gönüllü temizlik çalışması Azdavay’lıları şaşırttı. Azdavay’lı gurbet işçileri arabalarından inip çalışmayı yapanlara teşekkür ettiler. Ahır Çayevi çalışması, hem kişisel ilişkileri hem de insanların geleceği birlikte yaratma kapasitelerini geliştiren canlı sistem çalışması olarak değerlendirebilir. Kamu ve yerel yöneticiler, Azdavay’lılar ve eğitim katılımcıları arasında sinerji yaratan bu çalışmanın yaratacağı etki ve olası gelişmelerin neler olacağı merak konusu.