Katalog

Cumhuriyet ENERJİ G 31 Mayıs 2011 23 2 bu sayıda 4 5 Enerji vaatleri editör S Enerjide HES tartışması Murat KIŞLALI Son sürat özelleştirme Hayati KÜÇÜK 6 ‘AK icraatlar’ karardı 7 9 12 8 Sera gazı salımı iki kat arttı ÖnderALGEDİK Enerjisatrancınaayaklanmamolası Bahadır Selim DİLEK Sorun Söyleyelim Orhan ÖRÜCÜ 10 Partilerin enerji politikaları FatihKAYMAKÇIOĞLU AKP’nin enerji günlüğü Kemal ULUSALER 14 Doğalgazda bağımlılıkartacak Oğuz TÜRKYILMAZ ‘Su hiçbir zaman boşa akmaz’ İsmail KÜÇÜK 13 13 Enerji vaatleri çözümden uzak Nilgün ERCAN eçimler öncesinde siyasi partiler seçim bildirgelerinde, iktidar olmaları durumunda uygulayacakları enerji politikaları ve yapacakları yatırımlarla ilgili vaatlerini açıklıyorlar. Dergimizin bu sayısında yoğun olarak Türkiye’nin enerji politikalarını tartışmayı, kamuoyuna ve siyasilere seçenekleri sunmayı hedefledik. Türkiye, tükettiği enerji ürünlerinin büyük bölümünü dışarıdan alıyor. Enerji ürünleri ithalatı dış alım kaleminin birinci sırasında. Türkiye, kendisiyle aynı konumda olan her ülke gibi enerji giderlerini düşürmeyi, kaynaklarını çeşitlendirmeyi, yerli kaynaklardan üretilen enerjinin toplamdaki payını artırmayı hedefliyor. Son yıllarda dünya kamuoyunda yoğun tartışmalara neden olan sera gazı salımının artmasına önlem almak için de temiz ve yenilenebilir enerjiye yatırımlar ön plana çıkıyor. Türkiye’nin yerli enerji kaynakları olarak akarsular ile kömür ilk sıralarda geliyor. Akarsulardan elde edilebilecek enerji potansiyeli üzerinde tartışmalar sürüyor. AKP iktidarıyla birlikte özel sektörün hidroelektrik santralı kurması ve elektrik üretmesinin önündeki engeller kaldırıldı. Birçok firmaya lisans verildi. Ancak eleştiriler de gündeme geldi. Verilen lisansların bilimsel ölçütlere uymadığı, birçok bölgede havza planlamasının yapılmadığı savunuluyor. Özellikle Doğu Karadeniz’de, çevreye olumsuz etkileri nedeniyle halk da projelere tepki gösteriyor. Kömür üretimi ve kömürden elektrik üretimi de pek parlak durumda değil. Türkiye’nin linyit rezevrlerinin ısıl değerinin düşük olması, taşkömürü üretiminin istenilen seviyeye çıkarılamaması bu alanda da dikkatlerin yurtdışına yönelmesine yol açtı. AKP iktidarı döneminde ithal kömüre dayalı elektrik santrallarının kurulu gücü 145 megavattan 3 bin 281 megavata yükseldi. Nükleer santraldan sonra bu alanda da dışa bağımlı bir duruma geldiğimiz görülüyor. AfşinElbistan termik santrallarında rehabilitasyonun yapılamaması, bunun için Dünya Bankası’ndan alınan kredinin geri iade edilmesi, inşa edilmesi düşünülen santralların yapılmaması ve son olarak 11 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan kaza sektörün moralini bozmuş durumda. Türkiye temiz ve yenilenebilir enerji konusunda da pek yol katedememiş durumda. Dünyada hemen hemen bütün ülkeler iklim değişikliklerine neden olan sera gazı salımını azaltma yönünde politikalar geliştiriyor ve önümüzdeki dönem için hedef koyuyorlar. Son açıklanan rakamlara göre Türkiye’deki sera gazı salımı 19902009 arasında iki kat arttı. Enerji sektöründeki özelleştirmeler de yoğun eleştiri konusu. AKP iktidarı döneminde enerji dağıtım bölgelerinin tamamı özelleştirildi. Özelleştirmenin enerji fiyatlarına yansıması zam olarak görüldü. Bu sektörde ayrıca yakınılan bir diğer konu ise kamu kurumlarının zayıflatılması oldu. Özel enerji firmalarının denetiminin yine özel firmalara yaptırılmak istenmesi de ayrı bir eleştiri konusu. Petrol ve doğalgaz kaynakları yetersiz olan Türkiye’nin jeopolitik konumu, üretici ve tüketici ülkeler arasında bulunması nedeniyle önemseniyor. Bu açıdan Türkiye’ye “Köprü”, “Terminal” gibi niteliemeleri yapılıyor. Uzmanlar, yalnızca iletim hatlarının ülkeden geçmesi üzerine bir enerji politikası oluşturmanın yanlış olacağına dikkat çekiyor. Bu saptamaların ardından, AKP’nin seçim bildirgesindeki vaatleri güvenilir bulunmuyor. Türkiye’nin bilimsel yöntemlerle planlanmış, ulusal yararları ön plana çıkaran ve küresel gelişmeleri de gözeten bir enerji stratejisi geliştirmesi gerekiyor. Yeni sayımızda görüşmek üzere... Hoşçakalın... mtiyaz Sahibi: CUMHUR YET VAKFI ADINA Orhan ER NÇ Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Müdür Editör Sayfa Tasarım Cumhuriyet Reklam Yayımlayan dare Merkezi Tel eposta Baskı : brahim Yıldız : Miyase lknur : Sertaç Eş : Erdem Sevgi : (0212) 251 98 74 Ankara letişim (0312) 442 30 50 : Yenigün Haber Ajansı Basım ve Yayıncılık A.Ş. : Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No:2 Şişli stanbul : 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 : [email protected] : DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt stanbul YEREL SÜREL YAYIN Cumhuriyet Gazetesi’nin ücretsiz ekidir. Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş Yayın Kurulu Cem Kükey Cemil Kocatepe Emir Birgün Hayati Küçük Kemal Ulusaler Mehmet Turgut Musa Çeçen Necati pek Olgun Sakarya Orhan Örücü Yönetim Kurulu Yazmanı Erdal Apaçık Koordinatör Banu Salman Danışma Kurulu Gültekin Türkoğlu smail Küçük Oğuz Türkyılmaz Necdet Pamir Nejat Tamzok Adres: Elektrik Mühendisleri Odası Ihlamur Sokak No:10 KızılayAnkara Tel: 0312 425 32 72 Faks: 0312 417 38 18 web: www.emo.org.tr eposta: [email protected]