Katalog

06 Liseli Deniz ve Özge’nin projesi ödül aldı 20 Mayıs 2011 Cuma 359 Işıldayanbitkiyle tasarruf diği “Girişimcilik Yarışması”nda ikincilik derecesi alacak düzeye taşıdılar. SİNAN TARTANOĞLU NKARA Hacı Ömer Tarman Anadolu Lisesi’nin 11. sınıf öğrencileri Deniz Gün ve Özge Güleryüz, “Aydınlatmada Işık Salınımı Yapan Bitkilerin Kullanımı” adını verdikleri projede ateşböceklerinin genlerini bitkilere aktararak ışık yayan bitkiler üretecek. Öğrenciler, biyoloji öğretmenleri Belgin Geçin’in rehberliğinde, projelerinin yaşama geçmesi durumunda hem ağaçlandırmayı arttıracaklarını hem de aydınlatma masraflarından tasarruf sağlayacaklarını düşünüyorlar. Hacı Ömer Tarman Anadolu Lisesi’nin öğrencileri Deniz Gün ve Özge Güleryüz, “Işıldayan Bitkiler Projesi”nde biyoloji dersinde öğretmenleri Belgin Geçin’in “Bitkiler gen aktarma yöntemi ile aydınlatılabilir” sözlerinden yola çıktılar. Deniz ve Özge, araştırma ve öğrenme aşamasını kendileri başlattılar. Öğretmenlerinin, üniversite öğretim görevlilerinin yardımıyla projeyi TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nin lise 11 ve 12. sınıf öğrencilerini girişimciliğe teşvik etmek amacıyla düzenle A Bitkiyeböcekgeni Lisede ilk GDO projesi Deniz Gün ve Özge Güleryüz, öğretmenlerinin bilgilendirmesi ve yönlendirmesi ile TÜBİTAK’ın düzenlediği “Ortaöğretim Öğrencileriarası Araştırma Projeleri Türkiye Yarışması”na katıldılar. Derece alamadılar ancak “Eksiklerimizin olduğunu biliyorduk. Sadece yarışmaya girmeye heveslenmiştik. ‘Işıldayan Bitkiler’ ilgi gördü. Projenin üzerinde çalışmaya değer olduğunu anlamış olduk” diyorlar. TÜBİTAK yetkililerinin “İlk kez bir GDO projesi ile başvurulduğunu” söylediklerini aktaran öğrenciler projelerini “Biyoteknolojik yöntemlerle ateş böceğinden aldığımız Luciferase genini bitkiye aktararak bitkilere ışık salınımı özelliği kazandırabiliriz. Bu geni böceğin DNA’sından ayırıyoruz. Bitkinin kök hücreleri ile birleştiriyoruz. Ardından toprak bakterisine ve bitkiye aktarıyoruz” ifadeleriyle anlattılar. Öğrenciler önümüzdeki yıl düzenlenecek TÜBİTAK yarışmasına projelerini bitirerek katılmaya kararlı olduklarını belirttiler. ÖDÜLLERi iPHONE OLDU Proje gerçekleşirse, öncelikli olarak yüksek aydınlatma masraflarından tasarruf sağlanacak. Proje sonunda elde edilebilecek bitkinin bir sokak aydınlatması işlevini tam olarak görmeyeceğini bildiklerini belirten öğrenciler, “Aydınlatmanın ulaşmadığı yollarda, özellikle köy yollarında kullanılabilir, binalarda ya da parklarda kullanılabilir” dediler. Aydınlatma özellikli bitkiler ekolojik bozulmaları da engelleyecek. Sokak aydınlatmalarının yaydığı ısının, canlı türlerine zarar verdiğini, neden olduğu ışık kirliliğinin kanser hastalığını tetiklediğini ve insan hücresinin genç kalmasını engelleyebildiğini belirten öğrenciler, “Doğal bir şekilde ışık yayan bir bitki, tüm bu yan etkileri yok edebilir” dedi. Öğrenciler proje ile birlikte kent planlamasında ağaçlandırmanın da artacağını düşünüyorlar. Ateşböceği gibi parlıyor Işıldayan bitkiler projesi henüz birinci aşamada. Deniz Gün, Özge Güleryüz ve öğretmenleri Belgin Geçin’in verdiği bilgilere göre, “Işıldayan Bitkiler” projesinin yaşama geçebimesi için önce doğru bitkinin seçilmesi gerekiyor. Çünkü, uyumsuz bir bitkinin geni ateşböceğinden aldığımız geni baskılayabilir ya da ateş böceğinin geni bitkinin genlerini baskılayarak bitkiye zarar verebilir. Seçilecek bitkinin ayrıca uzun ömürlü olması gerekiyor.