Katalog

Cumhuriyet Ankara 318/06 AĞUSTOS 2010 en büyük nedeni arasında‘Kızılay’ın cazibesini yitirmesi’geliyor TUNALı Hilmi Caddesi üzerinde yer alan Mavi Sahne, geçen sezon iddialı, yeni yapımlara imza attı. Başkentteki özel tiyatrolar arasında geçen sezon en fazla yeni oyunu sahneleye taşıyan Mavi Sahne olmuştu. Oyunlarını geçen temmuz ayına dek sahneleye taşıyan tiyatro, izleyicileri “Parasızlıkta Satılacak İlk Anılar”, “Neyzen Tevfik/Hiç”, “Suerte” ve “Bugüne Sesleniş/Nutuk” adlı oyunlarla buluşturmuştu. Bu oyunlardan bazıları gelecek sezonda yeniden izleyicilerin beğenisine sunulacak. Ancak Mavi Sahne yönetimi de bazı oyunlarında beklediği gişe gelirini yakalayamadı. Ankara Ekin Tiyatrosu’nun geçen yıl izleyici ile buluşturduğu ve günümüz siyasi olaylarını hicveden “Heccav” adlı oyun da diğer tiyatroların yapımları ile aynı kaderi paylaştı. Durum böyle olunca, tiyatroların sezon sonunda elde ‘Bakanlıközel tiyatrolara desteğiartırsın’ ‘Yozkültürfuryasıbaşladı’ ettiği gelirler, başta vergi borçları olmak üzere, elektrik, su gibi temel giderlerini bile karşılamaya yetmiyor. Özel tiyatroların yönetimlerine göre tiyatroların krizle karşı karşıya kalmalarındaki nedenlerden bir tanesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan ödeneklerin yeterli olmayışı. Onlara göre bakanlık özel tiyatrolara verdiği desteği daha da artırmalı. Eğer bakanlık destekleri arttırabilirse, özel tiyatrolar kentte 11 yerleşik tiyatro sahnesine sahip Devlet Tiyatroları (DT) karşısında rekabet edebilecek. Cumhuriyet Ankara olarak Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Nurhan Karadağ ile Prof. Dr. Ayşegül Yüksel’e, “Neden özel tiyatrolar yeni ve iddialı yapımlarla izleyicilerin karşısına çıktığı halde krizden kurtulamıyor” diye sorduk: I DTCF Tiyatro Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurhan Karadağ: Türkiye’deki tiyatro izleyicisi genellikle elit bir izleyici. Yani kültürel ve ekonomik yapısı daha üst düzeyde olabilen bir seyirci. 1960’lı yıllardan sonra, daha çok izleyiciye ulaşılmaya çalışıldı. Ulaşıldı da... O dönemdeki izleyiciler tiyatroyagereksinimduydulargerçekten. Ancak giderek kitle iletişim araçlarının artmasıyla birlikte, reyting kaygıları ortaya çıktıvebudurumkültürelyapıyıveyaşamıdeğiştiren,dönüştüren,yozlaştıranbir furya başlattı. Bu durum da tiyatro izleyicisini azalttı. Tiyatro izler kitlesi, duygulandırılan,düşündürülenveeğlendirilebilenbir seyirciaslında.Bunutelevizyonyadadiğer araçlarçalınca,bugünleregelindi.Başkabir açıdan bakıldığında da bugün repertuvara özenmeyen özel tiyatrolar da40,50TL’yebilebiletsatıp,izleyici bulabiliyor. Bu nasıl oluyor diye sorulabilir. Onlar da bana göre yozlaştırıcı furyanın taklitlerini yaparak bu noktayageliyorlar.İnsanıgerçekanlamdaçağdaşlaştırantiyatrolar isegiderekkan kaybına uğruyor. Neredeyse toplu bilet satışlarıyla varlıklarını sürdürebilirhalegeliyorlar.Tümbunlarilkönce tiyatro sanatını vuruyor. Çünkü tiyatro çok pahalı ve zor üretilebilen bir sanat dalı. “Nadide bir çiçek”gibi aslında. Ancak siz o çiçeği koklamazsanız, çiçek solar. ‘TiyatroizleyicisiKızılay’dansoğudu’ I DTCF Tiyatro Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşegül Yüksel: Bana göre, Kızılay ve civarı artık kültür sanat eylemlerinin sürdüğü bir yer olmaktan çıktı. Yani AST, Ankara Ekin Tiyatrosu ve hatta Kızılay’a yakın olan Öteki Tiyatro ve Mavi Sahne, bu kültür sanat işleri için insanların bir araya geldiği yerler değil artık. Kaldı ki özellikle Ankara Ekin Tiyatrosu ve AST, zamanında çok yoğun kitleleri ağırlamış yerlerdi. Özellikle 1960 ve 1970’li yıllarda... Dolayısıyla ne kadar iyi işler çıkarırlarsa çıkarsınlar, izleyicileri mekânlarına getirecek olanakları olamıyor. Kızılay’dan kültür sanat izleyicisi soğumuş vaziyet te. Bir başka neden de Ankara DT sahnelerinin, hiçbir rakip tanımayacak düzeyde Ankara’nın çeşitli semtlerine yayılmış olması. Perdelerini doğru ve düzgün saatlerde açmaları. Tabii pahalı ve göze hoş gelecek yapımları sahneye taşıyabilme olanaklarının bulunması nedeniyle DT’nin izleyicilerce tercih edilmesi... Şimdi denilebilir ki, o zaman İstanbul’dan Ankara’ya turneye gelen özel tiyatrolar neden gişe yapıyor? Orada başka durumlar söz konusu. İstanbul’dan gelen tiyatrolar izleyici bulabiliyorlar çünkü genellikle oyunlarını Ankara DT’ye ait Şinasi Sahnesi’nde sahneliyorlar. Kavaklıdere seyircisine sesleniyorlar. Kavaklıdere seyircisi Kızılay’a artık gider mi, benim çok büyük kuşkularım var. Önemli nedenlerden bir diğeri de televizyonun günlük yaşama girmesiyle birlikte, tiyatro oyuncularının televizyondaki dizilerde ünlenmeleri nedeniyle, parlayan belirli isimlerin rol almadığı tiyatro oyunları kesinlikle seyirci bulamıyor. Oyunlar “flash isimler” içermediği takdirde özel tiyatroların satış yapması çok zor Ankara’da. Oysa İstanbul’daki özel tiyatroların her bir oyununda, izleyicilerin televizyondan tanıdığı isimler rol alıyor. 13