Katalog

2 18 NİSAN 2021 Yaşamda umudun simgesi Badem ve çiçekleri VECDI SEVIĞ [email protected] Bademler Akdeniz ve Ege sahillerinde meyvelerini vermeye başladı. İç kesimlerde ağaçlar çiçeklendi. Albert Camus, ünlü denemesi Badem Ağaçları’nda “Ben Cezayir’de otururken, kış konusunda hep sabırlı davranırdım, çünkü bilirdim ki bir gecede, soğuk ve temiz bir şubat gecesinde, Consuls Vadisi’nin badem ağaçları ak çiçeklerle kaplanacaktı” diye yazmıştı. O çiçeklerden doğan meyveler soframıza birbirinden farklı lezzetlerin gelmesini sağlar. Can Yücel’in “Çağlalar ki onlar bademin yeşile çalan çocukluğu” dediği meyveler masamızı donatır, kimi ilk eriklere olan özlemini gidermek için tuza bandırır yer, kimisi tuzsuz. Gaziantep’te, Kilis’te soğanla kavrulup bir miktar bulgurla pişirilir, çağla pilavı olur. Reçeli Osmanlı Saray mutfağında kendine yer bulur, turşusu ise pek rağbet görmez. HHH Olgunlaşmaya başlarken “Bir avuç taze badem” buzla buluşup Necati Cumalı’nın sofrasına konuk olur. Sonrasında, Ceyhun Atuf Kansu’nun “Hazzı kanımın her hücresine işleyen./ Ve ılık badem kokularıyla başlayan,/Yaz akşamlarının koynunda yattım.” dediği günler gelir. Bademlerin tam olgunlaşma dönemi yeni lezzetlerin habercisidir. Perde pilavının içine girer, suda dinlenir “sütü” çıkarılır, kavrulur şerbetten viskiye içeceklere eşlik eder, şekerle birleşir badem ezmesi olur, unu acıbadem kurabiyesinin ana malzemesine dönüşür, şekerle kaplanır nişanları, düğünleri, ikramları şenlendirir, lokumları süsler, yağı çıkarılıp nemlilik vermek için yiyeceklerde ve kozmetikte kullanılır. Alkolle buluşturulur acıbadem likörü olur. Muğla ve Antalya yöresinde kavrulur, değirmenden geçirilir kahvesi yapılır. Priscilla Mary Işın, Gülbeşeker kitabında Alman müzik insanı, düğün marşının bestecisi Felix Mendelssohn’un İtalya ziyareti sırasında kızların yerel geleneğe uyarak badem şekeri atmalarına çok şaşırdığını yazar. Mozart’ın çikolataya olan düşkünlüğü badem ezmesi katılarak hazırlanan Mozart çikolatasının yapımını günümüze ulaştırır. HHH Ahmet Cemil Efendi, 1867 yılında doğdu, çocuk yaşlarda şekerci imalathanesinde çalıştı, sonrasında Şehzadebaşı’nda açtığı şekerci dükkânı devlet adamlarının uğrak yeri haline geldi. Bu arada müzik dersleri aldı, Mızıkayı Hümayuna girdi, ders verdi. Günümüze Şekerci Cemilzade markasının ulaşmasını sağladı. Eser Tutel’in yıllar önce, Tarih ve Toplum dergisinde yazdığı gibi “Cemilzade’nin nefis badem ezmelerini zarif kâğıt poşetlere yerleştirip vermesi” anılarda yerini buldu. İsrail’de Bar Kokhba kazılarında çıkarılan 20 bin yıllık yabani bademin bir avuç kadarı yiyeni öldürecek miktarda siyanür içeriyordu, yenilebilir türü ise 10 bin yıl öncesine tarihlendi. Luxor’da Krallar Vadisi’nde istirahatine devam ettiği için son mumyalar nakli canlı yayınına katılamayan Tutankhamun’un mezarında rastlanan 3 bin 350 yıllık bademin ise ithal olduğu sanılıyor. Günümüzde de Türkiye’de yetişen kaliteli badem ihraç ediliyor, daha ucuz olan Kaliforniya bademi piyasayı dolduruyor. HHH Ressam Vincent van Gogh, kardeşi Theo’nun yeni doğan çocuğuna Vincent adını vermesinden duygulanmış ve Çiçek Açan Badem Ağacı tablosunu yapmıştı. Tablo için kardeşine “Üzerinde en sabırla çalıştığım, en sakin ve nazik dokunuşlarla resmettiğim, en iyi işim bu...” diye yazmıştı. Badem çiçekleri yaşamda umudun simgesi olmayı sürdürüyor. Önce sahillerde gördüğümüz çiçek açan badem dalları hızla Anadolu’nun en kuytu yerlerine, en yüksek tepelere doğru yayılıyor. Oğuz Tansel’in dizelerindeki gibi, geleceğe “Badem çiçeklerinin kokusunda/ Uyanıyor kuşlar tomurcuklarla.” Virüsün etkisinden nasıl korunmalı? Çocuklar ve Covid MERVE SAATÇİ Beslenme Uzmanı dyt.mervesaatci @gmail.com Dünyayı etkisi altına alan Covid19 virüsü, çocukları da etkilemeye başladı. Amerikan Pediatri Akademisi ve Çocuk Hastaneleri Derneği’nin 1218 Mart 2021 raporuna göre, çocuklar arasındaki vakalar 8 hafta azaldıktan sonra yeniden artış kaydedildi. u Çocuklarda belirtiler hafif şına 50 ml su tüketimi yeterli olagözlemlendiği veya hiç gözlemlen caktır. mediği için yetişkinler kadar sık u Çalışmalarda Covid19 hastatest edilememesi kafaları karıştırı larında bağırsak floyor. Vakalar bu kadar artmışken, ra dengesinin bozulCovid19’a yakalanan çocuklar na duğu ve bazı faydasıl beslenmeli ve nasıl korunmalı lı bağırsak bakterileinceleyelim. rinde önemli bir azalRUTİNLERE DİKKAT ma olduğu görülmüş. Çocuğunuzun hem u Bu süreçte ailelerinin rutinle bağışıklığını desteklerinin bozulması, çocukların da ko mek hem de bağırsak laylıkla rutin yaşamlarından çık florasını düzenlemek malarına neden oluyor. Sağlığın için probiyotik içeren korunması amacıyla evde kaldığı yoğurt, kefir gibi benız sürede çocuklarınızın rutin ya sinlere mutlaka yer şam temposunu korumaya çalışın. vermeye çalışın. u Ateşli hastalıklar, solunum you Omega 3 yağ lu enfeksiyonları, ishal gibi durum asitleri iltihap sökülarda vücutta sıvı kaycü özelliği nedeniybı artar. Kaybedile kalp ve beyin len suyun hızlıiçin faydalıdır. Çocuğunuca yerine konması için çocuklarda günlük kilogram bau Antioksidan kapasitesi yüksek olan kivi, portakal, limon, greyfurt, ananas, yaban mersini gibi meyvelere, soğan ve sarımsak gibi sülfürlü besinlere çocuğunuzun beslenmesinde daha sık yer vermeye özen gösterin. zun beslenmesinde balık ve ceviz gibi omega3 zengini besinleri eksik etmeyin. FAST FOOD RİSK u Yapılan araştırmalarda şekerli besinler, fast food ve trans yağlardan zengin bir beslenme modelinin virüs bağlanmasını ve enfeksiyonu artırdığı gözlenmiş. Bu nedenle çocuklarınızı bu tarz besinlerden uzak tutmaya özen gösterin. u Bu dönemde çocukların uyku saatlerinde de değişiklik olabilmektedir. Ev u Maydanoz, dereotu, roka, yeşil soğan gibi yeşil yapraklı sebzeler hem C vitamini içerikleri sebebiyle hem de alkali oldukları için vücudun pH dengesini koruyarak zararlı bakterilerin çoğalmasını engeller. halkının çoğunun evde olması ve evlerden yürütülen çalışma yaşamı sabah uyanma ve akşam yatma zamanlarının değişmesine yol açabilmektedir. u Çocuklarınızın büyümesi ve sağlıklı olması için uykuya ihtiyaç duyduğunu unutmayın. Okul öncesi yaşlarda (35 yaş) gündüz uykusu da dahil olmak üzere günde 1013 saatlik uyku, okul çağında (612 yaş) günde 912 saatlik uyku ve 1318 yaşları arasında ise 810 saatlik uyku gereksinimi olmaktadır. u Uyku süresi, yemek zamanları, ekran önünde geçirilen süre ve oyun zamanlarına ilişkin günlük planların aileler tarafından yapılması ve izlenmesi önemlidir. Robot süpürgeler işe yarıyor PATİ GÜNLÜKLERİ Evde Tüylerle hayvan bakmanın belki de tek baş etmek mümkün mü? ek çok insan hayvanları çok sevdiği halde, tüy derdinden dolayı evini P paylaşmayı düşünmüyor. Tüylerin, iç ve dış paraziDEN IZ YAVAŞOĞULLARI [email protected] zorlayıcı yönü, tüy meselesi. Peki çaresi var mı? sam, böyle zamanlarda her gün, furminatör tarzı bir tarak ile taramak çözümün ilk adımı. Tüy toplayan rulolar bize asla yetişemiyor, onun için aldığı tüyleri haznesine atan tuhaf bir aletimiz var, fena değil. Bazı markate karşı önlem alındığında sağlık ların elektrik süpürgesine takılan ve sıkıntısı yaratmadığını dile getirehayvandaki dökülmeye meyilli tüyü yim. Bazen, hele de mevsim gevakumlayan gereçleri var. Denemeçişlerinde, durum gerçekten zorlayıcı bir hal alabiliyor. Tüy sıkıntısının pek çok seviyesi var. Irk özellikleri, boyut, evdeki hayvan sayısı bu konuda belirleyici. Yanlış beslenme, protein fazlalığı, vitamin eksikliği gibi sebepler de meseleye katkıda bulunabiliyor tabii. Yılın her dönemi yoğun tüy döken hayvanlarınızı veteriner hekiminize kontrol ettirmenizi öneririm. Kaybolduğu gün, bir çiftin dim ama kullanışlı olabilir. Robot süpürgeler ise yıllardan beri aklımdaydı fakat o dönem teknoloji yeniyken pek iyi yorumlar okumadığım için vazgeçmiştim. Bir de o zamanlar çok pahalıydı. Şimdi, bebek sonrası, zaman sıkıntısı ve yorgunluk sebebiyle tekrar araştırmaya başladım. Birkaç arkadaşımın da önerisiyle bir modelde karar kıldık. İyi ki almışız! Bugüne dek gördüğüm açık ara en başarılı ev BAZEN SÜREÇ GEÇİCİ onu ağaç tepesinden kurtarıp aleti. Ev tertemizken bile haznesini tıBazen sokakta yaşayan bir hay götürdüğü söyleniyor. Ailesi ka basa tüy ve tozla doldurabiliyor. Ve vanı sahiplenip eve aldığınızda da Coco'yu bir yıldır arıyor. biz “insanlar” gibi rastgele süpürmü(özellikle kış aylarında) yeni koİletişim: Instagram / Gonca yor. Hiçbir yeri es geçmeden ilerliyor. şullara alışma sürecinde normalden Üstkanat Bizdeki model siliyor da. En güzefazla tüy dökebiliyor. Panik olmali de şarj oldukça tekrar çalıştırabilyın, o geçici. Örneğin bizim gri tekir kedimiz Bebe, mek, haznesini boşaltın yeter. Hele hayvanınız kaevde yaşamaya başladıktan birkaç hafta sonra öyle bir nepeye çıkmıyorsa, fazla halınız da yoksa size iş bitüy dökmüştü ki anlatamam... 40 kiloya yakın golden le kalmaz, o derece. Halılı evler için de modeller var. retriever kızımız Luna ise mevsim geçişlerinde yumak Herkes için, ama özellikle evinde kedisi köpeği olanyumak tüy döker. Kendi deneyimlerimden yola çıkar lar için çok kurtarıcı, iyi pazarlar!