Katalog

l + 8 'I0 MAYIS 2009 / SAYI 'I207 Mağafa Adaml / TAYYAR ÖZKAN (wvvw.tayyarozkan.com) êî z . < ğğ f M ' 2:21 İ:jİİj,,W,İİ« of /İİ. ' İİ .: J, ,z, ê; ı. ?? 3/1 ¬ ~ \ ¬“*i J \ *W W ~ »J V ı* J ı~3 f ãàl'ff'~z*ğ=1l"f,'”; H ' ı ' `“ .= % Y ;§ ı ,Ü ı İ ši J' ' ii, JAF” Ğ ? ¬ * ` ~ Wiı İİ/ /F İ TİÅÂİ . \.İ.« ~ W /* İ%'*> Y* lîİ\ " . İ(@*=~İ;*~ ıjwj »İ `J” iğığz?/ “ www lt .ir ^\.ı~ı 2 İ / e İ= 'İ t'c~ ı ' «~9~\v.. w ii .iv wie "'ıisı / ~z f ` J. J( Q i az ”4İ.İ.\ š .z \;\¬/ ,yzj î g?i iş gj*`ş(\ğ\,`y: ¬ N if; ,ji ç /V ¬z/¬, J vi / X J^?\J f< /\'L // 'J , íıy šš Ş/îíî ğîg / “J \\, ? /' ' if/j::2ff “ *° lı İİİİİ á=\ı. ,f , A = « İ' İ ~ 4/İİ\İ\/(İ Ğİ' İİ / *%'f“šz§¬i z,î:: ¬ %2 i « ” '“ ı'??“'İı İİ ' Ö' İ 'İ İ . " `” li, i ' " ”¬ .. ı. (H J. Wı ` « 3: < . W'fı İ/Mrîızaiş ..«rmtt«~«:;uns? *ı. / li »li *It ğß/ §;.;;?f z z ı J ı ' f '/~ î ' 4 ı ' }w\j ı W) J” 1 J M MM 51» ,ı;l:%sĞ;§İ` Z V *I W ı\ jij » W “İ İ li” if * '''' J es* ı liiwö ““ .r ' ;>1' l = ^~»ij /¬'\~ z İ »'\ İŞ¬ r İi ' ) İ/M f /, İ ii "ğ ? 5 £*" .im if J ini ,. ı ' “I i.. ' W ? fi f >¬ fe *÷ ` ii f İİİ' .W İİ ? 'İ “WII Ş N \ 1 Ğ ij, İki `¬«š İ * 3îİ“ Iİİ \~4İ U? İ ?İ İŸtz .~ 7 f W, ~§." ' L fi / , \\ 1 ,. z Ÿ \ s İ fiğz?; j' İ ŸÅ3 ı 'z U P İ ' f/\ K ı' í ¶ıw;,ı..á=ê\İ;ê \\îk\m /V ¢ ` Y ç İ«¬ . a.z ki \ı\ " ' İ A" ݱ~>' 'ww .. ¬ . , İıÅ f ' , ij; V, îw S/ Kİ QŞ Q T ¬ 7ıš:1ı'7uı?< İ “ if `j ı' \ \.\ /k W, F ..¬¦ı.,. 'MSİs§¢“ ;Q \, Å A \ Ü *iz Ü §İ ini ı İi?á ı¢ "' s'/ il" İN( 4 R ` “rw .z 'Ÿ"1'*;' idi' İ”»İ İ » »~~¬: ~ı z .,v ı İİİİİ *İİ İ İ ,,. ş,(j t o i. »\ ^ V Y L ^ ı ı / , Q V Hi Lri*\ Ü « ı'`İr4 “ İ W .f 0 \ z ı â ı. K jjw yt 4% Ç , ij, W Wı « İ :Fil ` z \ \ı\ İŸ`¬İ,';1î::,ı`?3 ~ ,Lil ı (ı ( y vu \ ıİ\< fl* ir ,, “ İİVŞİİİ ' İ z¬ "Mİ İİİİİİŸİİÜİ ~ ¢ ¬\.. ' * , iz '^ ' ğ;““ \.iİŸ'İİÅİİ\ İFİfä?°* ?İS “ 1 fi z \.ı \ .I I¬, / . Km İ 'ıı ~ ' H İ İ ,lâ ,pr .yıl il ' f 47Qı`*İİ \ `~` ?~^ N/ j “ "“ ?ä /' \ıı ' '¬. \ f'f` n »iz , f z ' 7 Q 1 i 'il ??lif* ını P'ı~ J 'f¬\ \ il vi. f .'>ı." işi 7i=ı/ Q .M N; .eß áğgifİ W * 5/: 'J “İ Jı ' Jj ,g` :, \ V[ij ` ğf Q l İİ\/İ *full 3 Ãgr J\İ<f ilk ji 1 ßšîf ,\~I“k\ı nı W f,5î; f,.¢<¢,fl[f“ `ğş *ifl j ff ( .Pz ,V. ? \1\g«*1,5i.jç Açı İ İ"* i ıİ Å . * ` ziııa J Å;İf,`ƒ""<§;¬(}~ı\,§L,{ .SLM J” tlf* ~/=~“IM x" Q ç 1/P \,(/\¬ : İ* F / ` ligi' A m, Mu %¬;&'.\Ûä,«;:İ, J ç, go ' gşğh/(Q 3% 5. j * . »i~ ~...<. «ff~¬?¬ßz»\ i z ş » \^ ,.»,,;= i ~s “ ~ « ,ze İ;nLİL “=ı~. ÷ F vi Domu isan sonundan beri dünyayı kasıp gribinde şüphe Devletlerin sağlık politikaları ve ilaç şirketlerinin sağhktan çok pazar paylarına önem verdiği bir dönemde ortaya çıkan domuz gribi, yine sağlık sektörüyle ilgili soru işaretlerine neden oldu... SİNEM DÖNMEZ / ALİ SELİM EMEÇ Aslında hem var olan sağlık sorunları konusunda kullanım alanını genişleterek, hem de neredeyse birtakım ilaçlar için bazı özel hastalık tabloları tanımlayarak bir pazar ?fí w if rw A . 3^W% V = ~ ßy; }m,(4'ı$lffŸ1iıi?à<'ğıı,*'^'£,fW z n<ş$.Äİr Ÿ`İ¢¢İİÅ",lf*'§l',z= . í/5 İ '¬ı . x ,=j;ıliİ ñ\`1f ij: jî, îhíí?jl?t"“š\\dí;ı“\/`ıİ,` kavuran “İn?uenza A HlNl” yaygın ismiyle domuz gribi, hem korku hem de birçok soıu işareti yarattı. Her ne kadar jçgş.. İ, j f ~ İ Lİ) ,'z İj\,« *,'¦ f az//İ ı ı \.'Wl§* ,şiş S' 1' vw,^“ 't '1.»~¬\ İ İĞ z “»Pİ İT İİ İ J i'\İ İ`'M1 ¬íİ / A İ, j İ"~İ`İ' ş . mr z1zK» 1 «İİİİİ /S. zı..ı /*İ f*íš\ .İ *Ş İ* ° 'U'?"> ,İİ ?İ f f t .,| j İı , .j/«ji t ;;/ ± y ~ f J ¬... İ ,3'; İı¬ ?j ı ¬ av. «\ z;.ı V ıı \ ız dünya tarihi veba, tifo gibi salgın hastalıklara alışkın olsa da son yıllarda bir anda ortaya çıkıp, günlerce kendinden söz ettirip, sonra unutulan deli dana, kuş gribi, SARS gibi hastalıklardan sonra şimdi de domuz gribi... Her biri dünyada büyük yankı uyandıran yaratıldığını biliyoruz. Artık neredeyse ilaç bulunuyor sonra hastalığı çıkıyor. İnsan yaşamı ve umudu endüstrileşmiş bir ticaret konusu haline getirildi. Eldeki kaynağın o hastalığın tedavisi yönünde kullanmadığını, ilacın fiyatlarını düşürmek yerine AIDS L f ` \ ,V İ .^1`~ ' ' İf:=. ` .fî 1: " zîfzz Ş(fı tiz' ı' ' Z *` ' M *İİ I/ ¬ *i`s 'tlkwf/Åİ ' 5 ne` s===.ެ*î“ ;{İ`İ/jİ|Q,:: İe*'İİİ '/ ' 2 ' `s ,K ı7'š',` ?ğggılîrıš if , ı`3İ ı f *` İ Å `İİ/Ğ== İİ Ö / šİfİ 'İİ İ I TT" İ ı 3 ` Ğšif f rıet *vzfı“ıäz;e salgın hastalıklar sonucu geliştirilen aşı ve ilaçlarla batılı ilaç kartellerinin cebine fazladan milyon dolarlar giriyor. Panik havası içinde basında çıkan domuz gıibi haberleri de ilaç şirketlerinin, bakteri önleyen tıbbi maske üreten şitketlerin ekmeğine yağ sürüyor. Hisseleri tavan yapıyor. Tami?u ve Relenza gibi hastalığı yavaşlattığına inanılan ilaçlar ömeğinde olduğu gibi bazı ülkelerin tedaviden yoksun bırakıldığını, patent ve benzeri korumalarla daha ucuz yolla tedavilerin ortaya çıkışının engellendiğini biliyoruz. Bu zaten onların sorunu olmaktan çok bu ortamı onların taleplerini yerine getinnek üzere düzenlememiş olan siyasi iradelerin sorunu. Sağlığı piyasalaştıran, * Å İ/ f îx İİW©íğğf îğ¬§f?%İİÅğ. °“`İŸ; 'İ ßu «~«« fğ <` İ ' ^İ.^¬ *S "if *İİ ret 'İ dı'İ ` îirfãi “ f "fıvßz ' J \~~ ,fa * ~' s 0 ~ ^ ~ , İ' 1, ,<:<.¢.W f¬§^ ve ,,. » ~ ' zg, f .àı.İİzz{ ç M~İ~7z if; f V " \ j (fxç, ,Ÿ İ 4 İ“İM ~ı ““ İİı{ *O (MW .Ç;*<÷E~ı İ İ `/X? İÇİı ğğ: fi, N TJJİFM İã¬( İ İİ' \j\§ U Ğ. ı=ı~<ı " , L. 1: 4 .\ ,W îİ`~\\İTİ'î; .;'Là `İİ ' `İ z İ? 'fil V. ı»z İff Ÿ' zİ' ç ..£»:,@ş İiişjğ ;:;±.; « :í;;?f,f.îüİİWf%îÜ . ,,ı" ;vs,}ı4¢^§S“/1; ~¬,>\'§î;1îı 5.5 šîçî::îî%` zı¢,¬ r*İİİ İİ İİ İİJ `iÄ\\~` ' ' Z iz. İ için ülkeler stok yarışına girdi. Halbuki kuş gribine karşı çıkan Tami?u 2005”te J aponya”da çocuklara verildiğinde Village Voice”tan James Ridgeway şöyle yazmıştı: ““... Geçen hafta Japon gazeteleri Tamiflu verilen çocukların nasıl çıldırdıklarını ve pencereden atalayarak intihar ettiklerini yazdı.” FDA '¬ ÷`î IF özelleştiren, sağlığı bir ) ticaret unsuru haline getiren genel bir yaklaşım MGK J TESTİNG ¬` $ AıDS/Hıv %' İ ÖNÜ `.'¬,"| , sorrmu.” ı ( İ \ PİYASA ŞARTLARI... Demirdizen ilaç üreticilerinin insan .ı sağlığıyla ilgilenmediklerini ve bu konuda silah üreticilerine benzediklerini (Amerikan İlaç ve Gıda İdaresi) çocuklar arasında 12 ölüm olduğunu kalp ve akciğer rahatsızlıkları ile psikiyatri bozuklukları bildirimi olduğunu açıklamıştı. Bir yanda ekonomide dalgalanmalar sürerken petrol ?yatları ve silah satışlarından edilen gelirler vurgularken “Onlar sadece kendi yeni çıkarttıkları ilaca ne kadar geniş bir pazar bulacaklarıyla ilgililer. Sanki milqroplar bu tahrip edilen doğaya, yaratılan eşitsizliğe karşı bir öç alma duygusu içinde sürekli kendini yeniliyor. Biz onları öldürmeye dönük müdahalelerde bulundukça j**¬ / f î ı\ T f 4 ıIf <:ı ı \ \ ı (Q düşerken ortaya çıkan bu salgın hastalıkları sayesinde ilaç şirketleri paralarına para katıyor. Örneğin, HHS (ABD Sağlık Hizmetleri Departmam) ilaç hizmetleri için 250 milyon doları ilaç şirketi Roche°a, Roche da kazancının yüzde 20°sini ABD Eski Savunma Bakanı Donald Rumsfeld°in ortağı olduğu Gilead şirketine aktardı. Domuz gribi virüsü ortaya çıktığından beri maske üreticisi 3M ve savunması hem de Avrupa ilaç sanayiine etki eden Avrupa Tıp Ajansı (EMEA) üzerinde ciddi bir etkisi var. Horowitz, Novavax ilaç şirketinin araştırma yaparken melez bir virüs yarattığını domuz gribinin de bundan kaynaklandığını ileri sürüyor. Yine tezine kanıt olarak, şirketin ilaç stoğu anlaşmalarının sona erdiği bir dönemde salgının ortaya çıkışını onlar da kendini yeniliyor” diyor. Şadi Yenen ise günümüzün piyasa şartlanndan tıbbın da etkilendiğini belirterek durumu “Pazarda ihtiyacın neyse onu bulabiliyorsun. “Hatta sen ihtiyacını bilmezsen, biz sana ihtiyacını da tanımlar, tezgâhımızı da Gilead, GlaxoSmithKline, Novavax gibi ilaç ve aşı üreticilerinin borsada puanları tavan yapıyor. Amerikalı ünlü bulaşıcı hastalıklar gösteriyor. Biz de konuyu İstanbul Tabipler Odası Genel Sekreteri Hüseyin Demirdizen ve İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı öğretiın üyesi Şadi Yenen'le konuştuk. sana göre doldurur, ilacı da satarız.” mantığı işliyor” diye betimliyor. Yenen salgın hastalık söz konusu olduğunda meseleye kamucu bir anlayışla yaklaşmak gerektiğine dikkat çekiyor: “Eğer bir ülkede sağlıklı yaşamanın insanın temel hakkı olduğu ve sağlık hizmetlerinin insanlara parasız ve temel ihtiyaçları çerçevesinde sunulması gerektiği politik olarak bir iradeyle şekillenmemişse, en etkili ilacı, en etkili antikorlar fark ediliyor. İlk defa o zaman İn?uenza A HlNl ”den bir asker öldü ve aşıyı da bulsanız yoksul kesimler bunu kullanamayacaktır. Çözümü eczane rafındaki ilaçta veya aşıda aramaktan öte böyle bir perspektiften bakmak gerekir.” uzmanı Dr. Leonard HoroWitz°e göre İn?uenza A H1N1 virüsü ve kuş gribi salgınların arkasmda AngloAmerikan “aşı hattı” var. ÖNCE İLAÇ SONRA HASTALIK Hüseyin Demirdizen, ilaç sektörünün sağlığı iyileştirme yönünde değil, mal varlıklarını iyileştirıne konusunda araştırrnalar yaptığına Horowitz buna kanıt olarak da İngiltere°de grip aşısı endüstrisinde öne çıkan bilim adamlarından Dr. James S. Robertson ile ULUSAL AŞI ÜRETİMİ... Yenen, aşı üretiminin özel şirketlerde Amerikan Novavax şirketi arasındaki bağlantıyı gösteriyor. RobertsonNovavax ilişkisinden doğan “aşı boru hattı,” Robeıtson°ın aşı stoklarından gelen milyarlarca yeni bir pandemiyle karşı karşıyayız korkusu doğdu. Dönemin ABD Başkanı Ford aşı üreticilerine bütün ulusu aşılayacak kadar üretim yaptırdı. Domuz gribine karşı aşı üretime başlandı. 8 ayda üretildi ve 40 milyon kadar ABD”li aşılandı. Ancak salgın olmadı ve aşı olanlar arasında norrnalde görülenden 10 kat fazla Guillan Barre Sendromu görüldü. Bunun üzerine aşılama planına son verildi. Aşı üretimine başlandığında Başkan Ford şöyle bir direktif yayımladı: “ABD dahilinde üretilen bu aşı, sınır dışına çıkartılamaz.” Bu ömeğin günümüz için de önemli olduğunu vurgulayan Yenen, “Aşıyı geliştiren ülkeler öncelikle doğal olarak kendi da değinirken, çarpıcı açıklamalarda bulunuyor: “Son 3040 yıldır dünyada kaynaklar sağlık sorunlarının önlenmesi, sağlığın iyileştirilmesi yerine hastalıklardan para kazanılması yönünde kullanılıyor. olmaması gerektiğini anlatmak için geçmişten bir ömek veriyor: l976”da Amerika Fort Dix askeri üssünde domuz yurttaşlarını düşünecekler. Aşıyı üretemeyenlere de belki hiç sıra gelmeyecek. Bu nedenle ulusal aşı üretimi çok önemli. Aşı üretimini özel şirketlere bırakamayız.” O doların üzerine konmasını sağladı. Çünkü Robertson°ın hem Amerikan Hükümetinin bio gribi görülüyor. 6070 askere bulaştığı, kanlannda virüse tabi olduklarına dair + CMYB