Katalog

15 MART 2009 / SAYI 1199 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 14. Pamuk ve ipekle karışık dokunmuş hareli bir kumaş... “Göl sanırdık ne zaman dalsak gözlerine” (F. N. Çamlıbel)... Siper, hendek. 15. Katolik inancında “Meryem Ana’nın Günahsız Gebeliği” anlamındaki kutsal gün... Uluslararası Basın Enstitüsü’nün simgesi. 16. Fransa’da bir ırmak... Bir işi yerine getirme... Mahkeme sonucunu gösteren resmi belge. 17. Kırma, melez... Bir renk... Rus köylü topluluğuna verilen ad... Lütesyum elementinin simgesi. 18. Önemli tarihsel olgu... Müzik eşliğinde oynanan ve dinsel tören niteliği taşıyan Alevi oyunu. 19. Kuvvetli esen soğuk yel... Osmanlı devletinde Karadağ prenslerine verilen unvan. 20. Rize ilinde bir şelale... İncir ve cevizle yapılan bir tatlı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. XVII. yüzyılda bilimsel düşüncenin gelişmesine önemli katkılarda bulunan ve kilisenin katı görüşlerine karşı çıktığı için yakılarak öldürülen ünlü İtalyan filozof ve bilim adamı... Trabzon’un Maçka ilçesinde bir yayla. 2. Konuşmayı etkili kılmak için aralara sıkıştırılan ve karşılıksız kalacağı bilinen soru... Kısa bacaklı bir köpek cinsi... Gece denizde balıkların ya da küreklerin kımıldanışıyla oluşan parıltı... Pantolonun apış arasına gelen yeri. 3. Vudu inancında, bir büyücüye hizmet eden hortlak... Duman lekesi... Kısa süreli derslere dayanan eğitim etkinliği... Pembe ya da beyaz renkte çiçekler açan bir süs bitkisi. 4. Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre... Bahçıvan tulumuna benzer, askılı bir pantolon... Nijerya’da yaşayan Müslüman bir halk. 5. Savaşta ölen yeniçerilerin erkek çocuklarına verilen ad... Her çubuğu ayrı beş renkte olan bir tür yollu kumaş... Kraliçe... Kimi Türk lehçelerinde “ağa” yerine kullanılan sözcük. 6. Köy evlerinde, oda kapılarının üstünde eşya koymaya yarayan küçük oyuk... Eskiden haberleşme ve irtibat hizmetlerinde kullanılan hızlı ve hafif gemi... “Eğil bir yol öpeyim/ karanlık görmezler” (Türkü). 7. Borsada, kesin vadeli değerlerin kuru ile primli değerlerin kuru arasındaki fark... Güneydoğu Anadolu’da bir akarsu... Terlemekten ya da sıcaktan vücutta görülen küçük pembe kabartılar. 8. Fas’ın başkenti... “Doktor ”: İlk James Bond filmi... Yardım amacıyla toplanan para... Bağışlama... Zehir. 9. Öleceği kesinlikle bilinen bir hastanın, acılarını dindirmek için doktor tarafından öldürülmesi... Adale... Gizli bir tehlikesi olduğu sanılan. Bu haftaki bulmaca ödülünüz ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, geçenlerde 78 yaşındayken ölen ünlü tiyatro sanatçımız... “Laz böreği” de denilen ve un, nişasta, sütle hazırlanan bir yiyecek. 2. Asya’nın güneyinde yaşayan, yeşilimsi ve sarı tüyleri olan ötücü bir kuş... Marangozlukta tomrukları biçmeye yarayan ve birden çok testeresi olan biçme makinesi... Japonya’nın eski adı. 3. Balkanlar’ın fethinde ve Türkleşmesinde büyük emeği geçen Bektaşi şeyhi... Donuk renkli... Çocukların ve kadınların yüzünde görülen ince tüyler; ayva tüyü. 4. Tanrı... Büyük tencere... Okul, kışla gibi yerlerde hastalar için ayrılmış bölüm... Akciğerleri dinlerken hekimin duyduğu patolojik ses. 5. Bir şeyi bir yere ulaştırma... Denizli’nin bir ilçesi... “Pervam yok verdiğin ’den/Her mihnet kabulüm, yeter ki/Gün eksilmesin penceremden” (C. S. Tarancı)... İterbiyum elementinin simgesi. 6. Avrupa Birliği’nin kısa yazılışı... Doğu Anadolu’da bir ırmak... Tanrı tarafından Davut Peygamberle gönderildiğine inanılan kutsal kitap... Batı Hun İmparatorluğu’nun en büyük hükümdarı. 7. Erişmiş, ulaşmış... Bir ilimiz... İzlanda’nın plaka imi... Üzüntülü düşünce durumu. 8. İtalya mutfağına özgü, domatesli ve beyaz şaraplı bir sos içinde ilikli kemiklerle birlikte pişirilen dana inciği yahnisi... İtalya’da bir kent... “İrlanda Cumhuriyet Ordusu”nun kısa yazılışı. 9. “Elif dedim dedim/Kız ben sana ne dedim” (Türkü)... Güney Amerika’da bir ülke... Mayasız hamurdan yapılan ve sac üzerinde pişirilen bir tür yufka... Ardahan ilinde bir ılıca ve maden suyu. 10. Yağı alınmış sütten ya da yoğurttan yapılan peynir... Coğrafyadaki kıyı tiplerinden biri... Sahip... Gümüşbalığı. 11. İncir ve sütle yapılan bir tatlı... Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın bir şiir kitabı... İlkel benlik... Terbiyesiz kimse... Kesintilerden sonra kalan miktar. 12. “Türkiye bir sıcak ülke/Güneşi kocaman bir ” (Tahsin Saraç)... Bir şeyin içindeki öz... Bir ilimiz... Japon lirik dramı... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 13. “Git, defol” anlamında argo sözcük... Halk dilinde dingile verilen ad... Pekmezle yapılan bir tür tatlı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 10. Zirkonyum elementinin simgesi... Zerdüşt dininin kutsal kitabı... Akıl... Bir nota... Bayındırlık. 11. “Her içinde seyredilir başka bir cihan” (Y. K. Beyatlı)... Mübalağa... Türk müziğinde “usul” anlamında kullanılan sözcük... İradeyle ilgili olan, istençli. 12. Tek sıra elmastan ya da inciden gerdanlık... “Diller, lisanlar” anlamında eski sözcük... Vilayet... AİDS’e neden olan virüs. 13. Bir cetvel türü... Kocaeli Yarımadası’nın en uzun akarsuyu... Duvaklı gelin biçiminde yapılmış bez bebek... Eski Mısır inanışında insan ruhu. 14. Bir bağlaç... Yüz, çehre... Divan şiirinde meyhaneci, tasavvufta ise tarikat şeyhi anlamında kullanılan sözcük. 15. Hawaii Adaları’nda yaşayan, ispinoza benzer bir kuş... Hindistan’da, ölen kocasının yakıldığı ateşe atlayarak yanan ve ermiş sayılan kadınlara verilen ad. 16. Acıbadem ya da kayısı çekirdeği aromalı İtalyan likörü... Sicilya Adası’nda etkin bir yanardağ. 17. Sinemacılıkta, kamerayla geniş bir mekânın taranmasına verilen ad... Madencilikle ilgili kuruluşumuzun kısa yazılışı... Tümör... Küçük bitkilere verilen ortak ad. 18. Artvin yöresinde yetiştirilen bir zeytin cinsi... Erzincan yöresine özgü, yoğurt ve yufka ile yapılan bir yemek. 19. Türk kökenli bir halk... Büyüme, gelişme. 20. Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... Doğal titan oksit. G 1197 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 01.03.2009 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “6 Derece / Mark Lynas” (NTV Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: Vural Yurdakul, Şevket Cankılıç, Şükrü Daban, Nilgün Tan ANTALYA’DAN: Hikmet Uğurlu AYDIN’DAN: Fatma Zeynep Şimşek BARTIN’DAN: Hatice Eren BURSA’DAN: Şafak Aydın ÇORUM’DAN: İbrahim Gösterir ESKİŞEHİR’DEN: Timur Fırat İSTANBUL’DAN: Fikret Serficeli, Tunç Yalkın, Enver Pakiş İZMİR’DEN: Müyesser Akman, Şadan Koldaş, Ömer Gemici KAYSERİ’DEN: Ertan Üçler MANİSA’DAN: Baskın Arpacıoğlu ORDU’DAN: Ekrem Karadağ SAKARYA’DAN: Asiye Ateşli SİNOP’TAN: Muammer Özdemir SIVAS’TAN: Deniz Gökkaya ZONGULDAK’TAN: Yaşar Kapucu, Cemil Özen, Esin Oflas. 1 H İ D A Y E T S A Y I N B U R T L A K 2 A L A V U R A A K A R A K O C A A A B U 3 R E V A N İ R P A Y R K A Z A M A T R P 4 O T O N U S R A T O R A N D O İ L İ C E 5 L İ N O S L E L L M E L T U T L O F İ S 6 D R O S E R A D K A N T A R O N D E M D 7 P P K P M A L A V İ P E L P P O S T İ Ş 8 İ S T E R İ İ C A L İ G U L A İ P E N A 9 N N Ü R E N K A S N S U P N L A İ K N Z 10 T A R T T K A R T H A C N S A R L İ Y E 11 E M N İ Y E T E A U E İ B E K S E N A L 12 R A R K E Ş K Ü L R A G E L R A Y R F İ 13 14 G T E E Ş İ L V U A T V E A A R E L Y A L R E R M A R T A A D B E E S Y E 15 Ü R E T E Ç R Z E H A P A 16 L A L A O U T O Z İ N A V 17 Ü S L K U K U Ç L N A L A 18 M U S L K L N O T D K A K 19 B P A S A K U P A S P R U 20 E G Z İ B İ S Y O N İ Z M 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık Ömer, Şaban ve Recepleşme 60’lı yıllarda Sadri Alışık’ın Turist Ömer filmleri vardı. Ülke olarak Turist Ömer’i çok sevdik, tarif ettiği karakter İstanbul yaşamında sosyal seviyesi orta alt tabaka olan bir kişi idi, ama bu kişi temiz kalpli, üst düzey kişilerle iletişimde olmak için çaba içinde, duygusal bir yapıda, küçük kurnazlıkları olan ama şiddet ve küstahlıkla hiç ilgisi bulunmayan o dönemin gerçek İstanbul varoşlarında yaşayanları temsil ediyordu. 80’li yıllarda varoşlarda yaşayan kitle, köyden kente göçün hızlanmasıyla değişti, Turist Ömer tiplemesi İnek Şaban yapısına döndü. Kemal Sunal’ın simgelediği yapı yine temiz kalpli ama özgüveni daha artmış, şehir yaşamında kendine ekonomik seviye bulmaya çalışan, köyden taşıdığı kültürü kaybetmeden şehir kültürüne uyum gösterme çabasında, kendini ispatlama sevdası yüksek bir yapıydı. Çok kişiyi temsil ettiği için Türk halkı onu da çok sevdi, yüreğimizle kucakladık, bağlandık. Aradan bir 20 yıl daha geçince İnek Şaban ve benzerlerinin kentlerimize verdiği yeni kuşaklar boy göstermeye başladı, Şahan Gökbakar’ın Recep İvedik tiplemesi bu şekilde filizlendi, yine kentin varoşlarında yaşıyan ama temiz kalbin ve kırsal kökendeki hoşgörünün yerine özgür olmayı şiddet uygulamayla eşdeğer zanneden, özgüveni ve egosu küstahlık derecesine taşmış, çevreye hakareti kendine hak gören bir yapı oluştu. Bence Şahan bu gözlemiyle büyük bir iş yapıyor, İvedik yapısının kentleşme sürecinde nasıl düzeleceğini, eski temiz yapıya nasıl ulaşılabileceğini topluma soruyor. Bu İvedik yapısı her yerde görülüyor, spor camiasından politikacı kimliğine varana kadar pek çok yerde hatta briçte de karşımızda. Geçenlerde BBO’da ders vereceğim kişiyi beklerken pek çok kişiden takım maçı oynamam için davet aldım, cevap olarak “yok sağolun” dedim, birisi hariç hepsi hocam siz sağolun dedi, o birisi ise İvedik’in tiplemesini yansıtacak şekilde “sizden beklenen başka ne cevap olabilirdi” gibi egosunu üste çıkartmaya yönelik bir dokundurmada bulundu. Bu davranışının ilerideki isteklerine kapıyı kapatacağının farkında olup olmadığını sorunca da iyice küstahlaşarak kendisinin bir marka olduğunu falan anlatmaya başladı. Şahan’ın filmine bu kadar çok seyirci İvedik tiplemesinin kendi yapısından daha abartılı olduğunu görebilmek için gidiyor, bu yapının nasıl yumuşayıp hoş bir hale geleceği ise önemli bir toplum sorunu. G Sofya ve Linares D ünya Şampiyonu Hintli Anand’ın karşısına ünvan maçı için çıkacak oyuncuyu belirlemek amacıyla Sofya’da yapılan maçta Bulgar Topalov (2796), ABD’li Kamsky’yi (2725) 4,52,5 (+3,1,=3) yendi. Eski Dünya Şampiyonu Topalov haleflerinden Anand’la yapacağı maç öncesi iyi izlenimler bırakırken, Kamsky PCA ve FİDE ünvanlarını zorladığı 19941996 döneminden uzak gözüktü. Kamsky’nin kazandığı tek oyunda Topalov’un yapmış olduğu teorik hata dikkat çekti: 1. e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Fb5 a6 4. Fa4 Af6 5. 00 Fe7 6. Ke1 b5 7. Fb3 d6 8. c3 00 9. h3 Fb7 10. d4 Ke8 11. Abd2 Ff8 bilindiği gibi GM İgor Zaitsev’in İspanyol Açılışına kazandırdığı varyant. a) 12. d5 sonrası 12…Ab8! teorikman en doğru hamle. Bu devamyolunda 12…Aa5? 12. Fc2 c6 13. b4 Ac4 18. Ac4 bc4 19. dc6 Fc6 20. Fg5 h6? (Bu şartlar altında 20…a5! 21. a3 h6 en iyisidir.) 21. Ff6 Vf6 22. Fa4! beyazlara büyük üstünlük sağlar. b) Kamsky’nin 4. oyunda seçtiği 12. Ag5 Ke7 13. d5 ve bu kez 13…Ab8? 14. Af1 Abd7 15. Ag3 g6 sonrası Topalov kötü durumda kaldı ve neticede kaybetti. Oysaki bu varyantta 13…Aa5! 14. Fc2 c6 15. b4 Ac4 16. Ac4 bc4 17. dc6 Fc6 karşılıklı şansların olduğu bir konum yaratır. Buradan da Topalov’un bu nüansı gözünden kaçırdığı ortaya çıkıyor. İspanya’nın Linares şehrindeki geleneksel süper turnuvada Rus Grişçuk (2733) ve Ukraynalı İvançuk (2779) 14 oyunda 8 puanla birinciliği paylaştılar. Norveçli Carlsen (2776) 7,5 puanla 3. olurken Dünya Şampiyonu Hintli Anand (2791) 7 puanla % 50 başarı gösterebildi. 57 arası dereceleri paylaşan Çinli Wang Yue (2739), Azeri Racabov (2761) ve Ermeni Aronyan (2750) 6,5 puan aldılar. 21. kategori turnuvanın sonuncusuysa 6 puan toplayan Kübalı Domingez’di (2711). Sofya’da Kamsky’nin rakibini açılış safhasında düşünmeye hatta bilgisini göstermeye sevk ettiği bir varyanta soktuğunu gördük. Topalov hemen hata yapınca, Kamsky’nin doğru cevaba karşı aklında ne hazırladığını anlamamızın imkânı kalmadı. Ama şimdi Linares’ten göreceğimiz oyunun açılış safhasında yaptığı yeniliğin şeklinden Carlsen’in aslında neye hazırlandığı ortaya çıkaracağız! GM Carlsen GM Grişçuk, Linares 2009, Sicilya Savunması, Scheveningen Varyantı 1. e4 c5 2. Af3 d6 3. d4 cd4 4. Ad4 Af6 5. Ac3 a6 6. Fe2 e6 7. 00 Fe7 8. a4 Ac6 9. Fe3 00 10. f4 Vc7 11. Şh1 Ke8 12. Ff3!? Ff8 (12…Kb8 13. Vd2 Aa5 14. Vf2, 12…e5 13. Ade2 (13. fe5?! de5 14. Ab3 Ab4 15. a5 Fe6 beyaz için bu kez iyi değildir), 12…Fd7 13. Ab3 b6 14. g4 Fc8 15. g5 Ad7 standart plandır.) 13. Vd2 Kb8 (13…e5 14.Ade2) 14. Vf2 e5 (Oyunun devamından 14…Fd7 15. g4 e5 16. Af5 ef4 17. Ff4 Fe6 18. Kad1 Ae5 19. Fe5 de5 20. g5 Ad7 21. Ad5 Vc6 sonrası Anand’a Wijk aan Zee 2008’de kaybeden Carlsen’in hazırladığı asıl yeniliğin 15. Kad1 e5 16. fe5 de5 17. Ab3 olduğunu anlıyoruz.) 15. fe5! Yenilik (Diğer devamyoluna yapılan hazırlık buna da uyuyor.) de5 (15…Ae5 16. Fg5 rahatsız edici.) 16. Ab3 Ab4 17. Fa7 Ka8 18. Fb6 Ve7 19. Kad1 Fe6 20. Ad5 Fd5 21. ed5 e4 22. d6! Ve6?! (22…Vd7 23. Ac5 Vc6? 24. Ae4! Ke4 (24…Ae4 25. Fe4 Ve4 26. Vf7 Şh8 27. d7) 25. Fe4 Ve4 26. d7 ve beyaz kazanır. Fakat 22…Ve5! 23. d7 Ad7 24. Kd7 ef3 25. Vf3 f6 26. Ad4 ve beyaz az da olsa üstün.) 23. Ac5 Vf5 24. Fe2 Vf2 25. Kf2 Abd5 26. a5! (26. d7 Keb8 veya 26. Kf6 Af6 27. d7 Keb8 belirsizdir.) Ab6 27. ab6 Kab8 (27…Kec8 28. b4 Kc6 29. d7 Kd8 30. Kf6! da kazanır.) 28. Kf6! gf6 29. Ad7 f5 (29…Şg7 30. Ab8 Kb8 31. c4 teknik bir kazanca gider.) 30. c4 a5 31. c5 Fg7 32. Ab8 Kb8 KART TEKNİĞİ 1 m K85 n Q103 o A854 p K62 m AQJ962 n 72 o 1076 p A10 D 3n G 3m B P K 4m 1. Briçte rakibin defos ettiği kartlar çok bilgi verir. Doğunun eli 2722 olabilir mi? Olamaz, o zaman Batıda 4’lü karo varken karo defos etmezdi! Bir karo bir trefl defos ettiğine göre Doğunun eli 2713, Batının eli de 2155 olmalı. O zaman trefliyi elimine edip Doğuda tek onör karoya oynamalıyız. Yani trefl as ruva trefl kup şimdi elden küçük karo yerden küçük karo. Doğu alsın zorunlu olarak kör gelecek elden karoyu kaçıp yerden çakarız. Batı m 104 n4 o KJ932 p Q9754 Doğu m 73 n AKJ9865 oQ p J83 Oyun: 4 m Atak: n 4 3. Köre büyük çakıp iki turda kozu temizledik. Körlere Batı 1 trefl 1 karo attı. Oyun planımız nasıl olmalı? DEFANS 2 m QJ1092 n K104 o A109 p 32 m K87 n A876 o 76 p A864 G 1n 2o 4n B P P P K 1m 3n P D P P P 2. Güneyin eli belli oldu, Beşli körü, dörtlü karosunu biliyorduk, demek treflisi de KQ üçlü. Bu bize pikinin tek olduğunu gösterir. Oyunun batması için tek bir şans var, ortakta pik ası varsa. O halde pik ruvayı çekip pik gideceğiz Güney çakmak zorunda kalacak. Koz asını alınca tekrar piki gidersek bir daha çakacak ve o zaman bizde koz artacaktır. Batı m A654 n5 o 5432 p J1097 Güney m3 n QJ932 o KQJ8 p KQ5 Oyun: 4 n Atak: p J Trefl asını aldık deklerandan 5’li geldi. Defansı nasıl planlayalım? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com Masa başında devamını getiremezseniz hazırlık boşa gider! 33. Fa6!! Ff6 34. Fb7 Kb7 35. c6! Kb6 36. Kc1!! Şahane! Artık erler tutulamaz! Fb2 37. d7 terk 10 G C M Y B C MY B