Katalog

22 KASIM 2009 / SAYI 1235 9 Hukukçu Prof. Ersan Şen yasaları yetersiz buluyor Dinlemeyle ilgili haberler öyle bir boyuta geldi ki artık çevrenizde dinlendiğinden kuşkulanan birilerine rastlamanız şaşırtıcı değil. Üstelik işin teknolojik boyutu da mikro ölçekli cihazlardan, sigara paketi süsü verilmiş ses kayıt aletlerine kadar uzanıyor. Dinleme çılgınlığının ticari, hukuki ve kullanıcı taraflarıysa hem kişisel hem de adli dinleme olaylarına teknolojik gelişmelere uygun ve özel hayat mahremiyetine dayalı yasal düzenlemeler gerektiği konusunda birleşiyor. Şartlara uygun düzenlemeler yapılmalı Dinlemeye yönelik cezai yaptırımlar sizce yeterli mi? Miktar oldukça düşük. Yasadışı dinlemeler için cezai yaptırımlar mutlaka arttırılmalı. Yasal dinlemeler için de birtakım düzenlemeler getirilmeli. Bir kere kamu görevlileri için şikâyet şartının kaldırılması gerekiyor. Müfettişler tarafından alınan dinleme kararları anayasanın 13. maddesindeki Genel Hak ve Hürriyetler maddesine aykırı. Sanırım dinlemeye yönelik mahkeme izinleri de kolay alınıyor. İznin kolay alınmasının iki sebebi var. Birincisi kararı çıkartmak isteyen müfettişlerin hâkimlerden daha kıdemli olması. İkincisi de kararın tarafları olan savcı ve hâkimlerin aynı binada yer alması. Bizim hukuk sistemimizde korumaya yönelik kurallara öncelik verilmiyor. Öncelikle muharebata yönelik yasalar çıkarılıyor ardından yasal düzenlemeye gidiliyor. Bir kere kurallara yönelik mutlaka iyileştirme ve denetimlerin yapılması gerekiyor. Bu konu ayrı bir uzmanlık gerektirmiyor mu? Devamlı hukuktan bahsedip bunu kötüye kullananlar var. Üstüne mutlaka dinlemeye yönelik bir üst kurul oluşturulmalı ve izinler buradan çıkmalı. Anladığım kadarıyla mesailerinin fazla olması sebebiyle bu konuya yeterli hassasiyeti gösteremiyorlar. Bir de yasalarda izne yönelik ifadeler son derece yoruma açık. Oysa net bir şekilde belirtilmiş, şartlara uygun bir düzenleme olmalı ve izinler tüm bu şartların oluşması sonucu verilmeli. Ya da olmuyorsa tüm uygulamaları yasaklasınlar. Sonuçta hiçbir gerekçe hürriyetten daha önemli değildir. Sizce dinleme hangi şartlarda yapılabilir? Bir; önlemeye yönelik dinleme. Yani bir terör olayını engellemek için ilerde delil olarak kullanılmayacak şekilde olabilir. Bir de adli suçlarda delille destekleme şartı olursa. G Biri bizi dinliyor... DENİZ ÜLKÜTEKİN İ kinci Dünya Savaşı’nın yeni son bulduğu 1945 yılının 4 Ağustos günüydü. Savaştan muzaffer ayrılan iki devlet SSCB ve ABD arasında bir dostluk töreni düzenleniyordu. Törenin en duygulu anlarıysa Sovyet ilkokul öğrencilerinin ABD Büyükelçisi Avarell Harriman’a “Amerikan Kartalı” amblemi taşıyan oyma mühürü takdim ettiğinde yaşandı. Büyükelçi o kadar duygulanmış olmalı ki mühürü görev süresinin bittiği 1952 yılına kadar büyükelçilikteki ofisinin duvarında asılı tuttu. Acı gerçeği fark etmekse selefi George Kennan döneminde kazara ABD Büyükelçiliği’ndeki konuşmalara denk gelen bir İngiliz radyo operatörüne düşecekti. Oyma mühürün içinde bir şey vardı. Rus bilim adamı Leon Theremin’e ait “Şey” isimli cihaz bugün dinleme teknolojilerinin atası sayılıyor. Şey, pasif elektromanyetik emişleri ses dalgalarını iletmek için kullanıyordu. Theremin’in teknolojisi uzun süre casusluk camiası için vazgeçilmez olan radyo dalgalarının da öncüsü olarak gösteriliyor. Günümüzdeyse çok yönlü mikrofonlardan lazer donanımlı araçlara kadar birçok yüksek teknoloji ürünü sayılabilecek araç birilerini dinlemek için kullanılabiliyor. Ancak birilerini dinlemek için illa evine ya da bilgisayarına sızmanıza gerek yok. İşin teknolojik kısmında gelişmeler neredeyse çılgınlık boyutunda. Eğer dinlendiğinize dair bir endişe taşıyorsanız neredeyse etrafınızdaki her teknolojik eşyadan şüphelenebilirsiniz. Ankara’da faaliyet gösteren Casus Böcek isimli firmanın sahibi Özcan İnan, ürünleri arasında öncelikli tercih edilenler olarak ses kayıt cihazları, böcek bulucu detektifler, mikro ses dinleme cihazları ve casus cep telefonlarını gösteriyor. Bunun dışında mağazada dinleme amaçlı kullanılabilecek bilgisayar mouselarından elektrik prizlerine kadar çok çeşitli ürünler bulabilmek mümkün. Kendisi bireysel dinleme cihazları üzerine çalışıyor ve bir de hatırlatma yapıyor. 100 metreyi aşan radyo frekanslarını algılayabilen dinleme cihazlarının satışının yasak olduğunu, bu tip güçlü alıcıların yalnızca resmi kurumlar tarafından kullanılabileceğini söylüyor. İnan’ın müşteri profilini ise çoğunlukla çocuk bakıcılarını takip etmek veya çocuklarının bilgisayar İnsanlar giderek paranoyaklaşıyor Cengiz Egin, Ankara’da detektiflik yapıyor. Doğal olarak teknolojik casusluk araçlarıyla ilgili. Bu cihazların kullanımı konusunda yasal düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyor. Bir detektif olarak dinleme sistemleriyle ne kadar haşır neşirsiniz? Bu sistemleri müşterilerime satıyorum ve teknik destek sağlıyorum. Bu cihazların bazıları herkesin kullanmayacağı kadar komplike. Dinleme talebiyle nasıl başvurular alıyorsunuz? Çocuklarını dinlemek ya da bilgisayardaki konuşma kayıtlarına ulaşmak isteyenler geliyor. Bazen kocasının aldattığını düşünen eşler de geliyor. Yakın gelecekte dinlemeye yönelik ne gibi gelişmeler olacak? Çin’de gördüğüm bir icattan bahsedeyim. Bu cihaz cep telefonuna gelen mailler üzerinden konuşma sinyali yakalayabiliyor. Ancak şimdilik kayıt cihazları ve casus yazılımlar kullanımda. Sizce dinleme teknolojilerinin gelişmesinin ne gibi sonuçları olacak. İnsanlarda artık bu yönde bir paranoya oluşuyor. Neredeyse bu yüzden tedavi olma noktasına gelinecek. Son aylarda “dinleniyorum” endişesiyle birkaç avukat geldi. Gerçekten bürolarında dinleme cihazı bulduk. Birisinin cep telefonunu formatlamak zorunda kaldık. G konuşmalarına ulaşmak isteyen ebeveynler, nişanlısının sadakatinden emin olmak isteyenler ve eşinin kendisini aldattığını düşünenler oluşturuyor. Bireysel ya da kurumsal fark etmez birtakım bilgilere ulaşmak için birilerinin konuşmalarını dinlemek her ne kadar son günlerde gündeme oturan bir konu olsa da baştaki örnekten de anlaşılacağı gibi neredeyse yüz yıla yaklaşan bir tarihe sahip. Bugünlerde farkı yaratan belki de kişisel olarak çevremizdekilerin de başkanlar ya da büyükelçiler gibi “acaba dinleniyor muyum” tarzı bir korku edinmiş olması. Yine de İnan’a göre kişisel dinleme de tıpkı siyasi dinleme gibi bir yasal düzenleme çerçevesinde yapılabilir. “Sonuçta birçok insan da bu işi çocuğunu veya diğer yakınlarını korumak için yapıyor. Valilik ya da emniyetten yazılı izin alınarak denetimli bir şekilde dinleme yapılabilir. Şu andaki durum tıpkı silah yasasında olduğu gibi. Dinleme cihazlarını almak serbest ama kullanmak yasak. Yine de dinlemeye tamamen bir yasak getirilebileceğini sanmıyorum” diyor. G YENİ ÜRÜNLER Benzersiz incelik, farklı görüntü Tasarımın ve teknolojinin en üst noktada birleştiği Loewe’nin en yeni modeli Loewe Reference, benzersiz inceliği ve farklı görüntüsüyle dikkat çekiyor. Neredeyse tüm işitselgörsel formatlar ve cihazlar için kumanda merkezi olan Reference Mediacenter’ın içerisinde yer alan multiroom sistemi evinizin her odasında aynı anda farklı müzikler dinleme imkânı sağlıyor. Televizyondaki programları izlemek yerine, isterseniz internetten indirdiğiniz bir filmi, isterseniz albümünüzdeki fotoğrafları ya da Ipod’unuzdan dinlemek istediğiniz müziği seçerek Loewe’nin size sağladığı bireysel özgürlüğün tadını çıkarabilirsiniz. Loewe Reference ile taşınabilir belleklerde ve dijital kameralarınızda bulunan müzik, fotoğraf ve HD (yüksek çözünürlüklü) videolarınızı parlak görüntü ve üstün ses kalitesi ile dev ekranda izleyebilirsiniz. Ayrıca kablolu ya da kablosuz olarak bilgisayarınıza bağlayabilir ve tüm bu özellikleri sadece bir cihaz ve tek bir kumanda ile kontrol edebilirsiniz. 52 inç ekran büyüklüğündeki Loewe Reference’ın, DVBT, DVBC ve DVBS 2 üzerinden entegre HDTV alımı, 200Hz teknolojili Full HD çözünürlüğü ve 500 gigabayt kayıt kapasiteli dahili sabit disk kaydedicisi DR+ gibi olağanüstü donanımları bulunuyor. Kaliteyi dinleyene: Creative GigaWorks T20 Creative GigaWorks T20 Series II 28W’lık yüksek ses çıkışı ile 2.0 bir hoparlörden beklenenden çok daha fazlasını veriyor. İki yollu hoparlörleri ile kristal netliğinde ses kalitesi sunan GigaWorks T20 Series II, BassXPort teknolojisi ile de zengin bas seslerinin tadını çıkarmanıza olanak sağlıyor. Creative GigaWorks T20 Series II üzerinden ses, bas ve tiz kontrolü kolaylıkla yapılabiliyor. Üzerinde bulunan kulaklık ve Aux girişleri ile de hoparlörünüzü kişiselleştirebiliyorsunuz. Samsung M8910 Pixon12: Çek, bak, paylaş Samsung Electronics; yüksek megapiksel kameraya sahip cep telefonlarına yeni modeli M8910 Pixon12’yi de ekledi. Samsung M8910 Pixon12, 12 megapiksel kameraya sahip cep telefonu olmasının yanı sıra, tam dokunmatik ekranıyla da dikkat çekiyor. M8910 Pixon12’deki ayrı bir kamera açma tuşu sayesinde kullanıcılar, tek dokunuşta kamerayı aktif hale getirerek daha hızlı fotoğraf çekebiliyorlar. Samsung Pixon12’deki en önemli özelliklerden bir diğeri de, bir sonraki fotoğrafı çekmek için gereken kayıt süresinin iki saniyeye kadar düşürülmüş olması. Touch Auto Focus takip özelliği ile kullanıcıların tek yapması gereken, bir parmak dokunuşuyla fotoğrafın odak noktasını seçmek ve gerisini Samsung M8910 Pixon12’nin akıllı kamerasına bırakmak. Bu özellik sayesinde, odak noktası belirlendikten sonra AF fonksiyonu, nesne hareket halindeyken bile ekran içindeki netlik ayarını bozmuyor ve nesneyi takip ediyor. Samsung SharePix, kullanıcılara, M8910 Pixon12 ile çektikleri fotoğrafları Facebook, Picasa, Flickr, MySpace, Photobucket, Friendster gibi sosyal ağ ve paylaşım sitelerine doğrudan yükleme olanağı veriyor. Üstelik telefonun WiFi ve 3G özellikleri ile paylaşım hızı ve imkânları da artıyor. Samsung M8910 Pixon12, KDV dahil 1,349,00 TL’den satılacak. Jabra’nın dokunmatik ekranlı kablosuz Bluetooth ve DECT kulaklıkları Jabra, dokunmatik ekranlı kablosuz kulaklıkları PRO 9400 ve Jabra GO 6400 serileri ile Jabra BIZ620 USB’yi Türkiye’de görücüye çıkardı. Masaüstü telefon, cep telefonu ve bilgisayar tabanlı VoIP cihazlara aynı anda bağlanma ve görüşme yapma olanağı tanıyan yeni Jabra GO6400 ve Jabra PRO9400 serileri, dokunmatik ekranları sayesinde kolaylıkla yönetilebilen kulaklıklardan oluşuyor. Çoklu fonksiyon tuşunu ve dokunmatik ekranı sayesinde kullanıcılar çağrıları uzaktan cevaplayabiliyor, sonlandırabiliyor, reddedebiliyor, arayan numarayı geri arayabiliyor, çağrılar arasında geçiş yapabiliyor ya da ses seviyesini ayarlayabiliyorlar. TakÇalıştır çözümü ile Jabra BIZ620 USB, yazılım veya sürücü yüklemeye gerek kalmadan zahmetsiz kurulum olanağı sunuyor. Jabra BIZ620 USB’nin en önemli özellikleri arasında arka fondaki istenmeyen sesleri yok eden gürültü önleyici mikrofon ve kullanıcıları zararlı seslerden koruyan PeakStop teknolojisi de bulunuyor. Hazırlayan: HAKAN AKARSU (hakana@cumhuriyet.com.tr) General Mobile’dan Fenerbahçelilere özel General Mobile’ın Fenerbahçeli taraftarlara özel olarak ürettiği DST1907 modeli sarı lacivert renkleri ve çift sim kart teknolojisi ile taraftara takımlarının telefonunu taşımanın keyfini yaşatacak. İnce ve şık görünüme sahip General Mobile DST1907 renkleri, Fenerbahçe’ye özel ekran koruyucuları ve açılışkapanış animasyonları ile taraftarların beğenisine sunuldu. MPEG4, MP3 çalar, SMS, MMS desteğine sahip olmasının yanı sıra USB bellek olarak da kullanılabiliyor. Bluetooth desteği de bulunan DST1907, FM radyosu ve radyodan kayıt imkânı ile maçları izleyemediğinizde dinlemenize olanak sağlıyor. C M Y B C MY B